Indeling determinanten
Determinanten: persoonsgebonden, leefstijl en omgeving
Onder determinanten van (on)gezondheid verstaan we alle factoren die de volksgezondheid beïnvloeden. Het gaat om zowel risicofactoren voor ongezondheid (pathogenese) als om factoren die de gezondheid positief beïnvloeden (salutogenese).We hanteren een indeling in persoonsgebonden factoren, leefstijl en de fysieke en sociale omgeving. Naast deze groepen van determinanten zijn preventie, zorg en maatschappelijke determinanten ook van invloed op de volksgezondheid. Ook kunnen ziekten of aandoeningen fungeren als determinant voor andere ziekten of gezondheid.
Determinanten: Persoonsgebonden factoren
Persoonsgebonden factoren kunnen genetisch en/of verworven zijn
Persoonsgebonden determinanten van gezondheid kunnen genetisch zijn, maar ook verworven worden in de loop van het leven. Persoonsgebonden factoren ontwikkelen zich vaak via een wisselwerking tussen genen, leefstijl en omgevingsfactoren. Deze factoren zijn dus zowel genetisch als verworven. Voorbeelden van persoonsgebonden factoren zijn bloeddruk, serumcholesterol en overgewicht.
Determinanten: Leefstijl
Leefstijl: zowel gunstig en ongunstig gedrag
Leefstijlfactoren worden ook wel gedragsfactoren genoemd. Bij leefstijlfactoren gaat het om gedrag dat een gunstige of een ongunstige invloed kan hebben op de gezondheid, zoals lichaamsbeweging, roken en overmatig alcoholgebruik.
Determinanten: Omgevingsfactoren
Omgevingsfactoren omvatten zowel de sociale als fysieke omgeving
Bij omgevingsfactoren gaat het om zowel de fysieke als de sociale omgeving. Voorbeelden van fysieke omgevingsfactoren zijn geluid, straling, luchtverontreiniging en voedingsadditieven, maar ook de kwaliteit van het binnenmilieu of van de lokale ruimtelijke ordening. De sociale omgeving omvat onder andere sociale steun en de sociale cohesie van een wijk of buurt. Ook de werkomgeving hoort bij de omgevingsfactoren. De werkomgeving betreft zowel sociale als fysieke omgevingsfactoren op de werkvloer.
Selectie determinanten
Selectie determinanten op basis van verschillende criteria
In Volksgezondheidenzorg.info beperken we ons tot de determinanten die op populatieniveau de grootste invloed op de volksgezondheid hebben en die dus belangrijke aangrijpingspunten voor preventie en beleid zijn. Ook zijn determinanten opgenomen die een hoge maatschappelijke relevantie hebben of veel aandacht krijgen in preventie en beleid.
Twitter
Facebook
LinkedIn