Prestatie-indicatoren gezondheidszorg | Systeemdoelen | Kwaliteit

Zwangerschapsbegeleiding in de eerste lijn vóór de 10e week van de zwangerschap

Indicatorwaarde

Prestatieindicator: 81% van de vrouwen startte zwangerschapsbegeleiding in de eerste lijn en waarbij het eerste consult plaatsvond vóór de 10e week van de zwangerschap

Referentiewaarde

De indicator zou in het ideale geval vrijwel 100% bereiken. Omdat dit niet realistisch lijkt, is hier op pragmatische gronden 95% als referentiewaarde gekozen. De waarde heeft dus geen officiele status

3-jarige trend

Trend vrouwen dat de zwangerschapsbegeleiding startte in de eerste lijn vóór de 10e week van de zwangerschap

Jaar	Alle zwangere vrouwen	Zwangere vrouwen in achterstandswijken	BI ondergrens (zwangeren)	BI bovengrens (zwangeren)	BI ondergrens (zwangeren achterst.)	BI ondergrens (zwangeren achterst.)
2005	34,9	28,2	32,7	37,2	24,7	31,7
2006	51,3	47,0	49,4	53,3	43,8	50,2
2007	63,9	56,9	62,3	65,5	54,3	59,6
2008	69,9	63,7	68,1	71	61,4	66,0
2009	73,5	66,7	72,1	74,9	64,2	69,3
2010	75,6	69,7	74,3	76,8	67,4	72,0
2011	78,7	71,9	77,5	79,8	69,4	74,4
2012	81	75,9	79,8	82,1	73,7	78,2

Bron: Perinatale Registratie Nederland (Perined)

BI = 95% betrouwheidsinterval (alleen zichtbaar in de tabel lay-out)

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage vrouwen dat de zwangerschapsbegeleiding startte in de eerste lijn en waarbij het eerste consult plaatsvond vóór de 10e week van de zwangerschap
Bron	Perinatale Registratie Nederland (Perined)
Berekening	Teller: aantal vrouwen dat de zwangerschapsbegeleiding startte in de eerste lijn en waarbij het eerste consult plaatsvond vóór de 10e week van de zwangerschap. Noemer: aantal vrouwen dat de zwangerschapsbegeleiding startte in de eerste lijn.
Interpretatie	Om de prenatale zorg, inclusief screening, zo vroeg mogelijk in de zwangerschap te starten, is het aan te bevelen dat het eerste contact van een zwangere vrouw met een verloskundige of verloskundig actieve huisarts bij voorkeur binnen 8 tot 10 weken na de eerste dag van de laatste menstruatie plaatsvindt. Verloskundigen, gemeentelijke overheid en rijksoverheid kunnen bijdragen aan het hebben van een tijdig contact met een verloskundigenpraktijk door gerichte voorlichting te geven die aansluit bij verschillende doelgroepen. Laagopgeleide vrouwen hebben vaker complicaties tijdens de zwangerschap en bevalling. Juist bij deze vrouwen is de meeste gezondheidswinst te behalen. Het is echter bekend dat gezondheidsgerelateerde informatie deze groep vrouwen slecht bereikt.
Toelichting bij de referentiewaarde	De indicator zou in het ideale geval vrijwel 100% bereiken. Omdat dit niet realistisch lijkt, is hier op pragmatische gronden 95% als referentiewaarde gekozen. De waarde heeft dus geen officiele status
Jaar	2012

Vrouwen die op enig moment in de zwangerschap hebben gerookt

Indicatorwaarde

Prestatieindicator: 8,9 procent van de zwangere vrouwen rookt tijdens de zwangerschap

Referentiewaarde

5-jarige trend*

Vrouwen die op enig moment in de zwangerschap hebben gerookt 2016

	Laag opgeleid	Laag opgeleid BI ondergrens	Laag opgeleid BI bovengrens	Middelbaar opgeleid	Middelbaar opgeleid BI ondergrens	Middelbaar opgeleid BI bovengrens	Hoog opgeleid	Hoog opgeleid BI ondergrens	Hoog opgeleid BI bovengrens
	21,7	15,5	29,6	13,1	10,4	16,6	2,7	1,8	4

Bron: Monitor Zwangerschap en Middelengebruik

Uit de Monitor Zwangerschap en middelgebruik zijn nog geen trendgegevens beschikbaar
95% betrouwheidsinterval (alleen zichtbaar in de tabel lay-out)

Vrouwen die gedurende de hele zwangerschap dagelijks rookten 2001-2015

Jaar	Laag opgeleid	BI ondergrens (laag)	BI bovengrens (laag)	Middelbaar opgeleid	BI ondergrens (middelbaar)	BI bovengrens (middelbaar)	Hoog opgeleid	BI ondergrens (hoog)	BI bovengrens (hoog)
2001	24,3	21,3	27,2	11,9	10,2	13,7	5,4	4	6,8
2002	18,1	15,6	20,8	9,4	7,5	11,3	4,2	3	5,5
2003	18,3	15,6	20,8	9,8	7,9	11,6	4,3	3	5,6
2005	22,1	16,1	28	10	8,3	11,6	3	2	4
2007	17,1	13,5	20,7	8,6	6,9	10,2	1,6	0,8	2,3
2010	13,8	9,3	18,4	7,8	5,6	10	2,4	1,2	3,6
2015	22,1	14,2	31,8	5,5	3,8	7,5	0,9	0,4	1,7

Bron: Landelijke Peilingen Roken tijdens de Zwangerschap

BI = 95% betrouwbaarheidsinterval

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage vrouwen dat op enig moment in de zwangerschap heeft gerookt
Bron	Monitor Zwangerschap en Middelengebruik (Trimbos) en Landelijke Peilingen Roken tijdens de Zwangerschap (TNO)
Berekening	Monitor Zwangerschap en Middelengebruik Teller: aantal vrouwen dat op enig moment in de zwangerschap heeft gerookt. Noemer: aantal vrouwen (18-46 jaar) dat met een kind tussen de 0 en 4 jaar een consultatiebureau heeft bezocht. Landelijke Peilingen Roken tijdens de Zwangerschap Teller: aantal vrouwen dat gedurende de hele zwangerschap dagelijks rookte. Noemer: aantal vrouwen dat korter dan 7 maanden geleden is bevallen, woonachtig is in Nederland en via de JGZ is uitgenodigd om deel te nemen aan de peiling.
Interpretatie	Hoe lager dit percentage is, des te gunstiger. Roken tijdens de zwangerschap is schadelijk voor de moeder en voor het ongeboren kind. Roken tijdens de zwangerschap draagt bij aan perinatale morbiditeit en sterfte. Het verhoogt de kans op een miskraam, een lager geboortegewicht en/of een te kleine of te vroeg geboren baby. Interventies om zwangere vrouwen te laten stoppen met roken zijn effectief gebleken. Het is vooral van belang in te zetten op stoppen met roken en het voorkómen van terugval na stoppen, bij vrouwen met een lagere opleiding.
Toelichting bij de referentiewaarde	Het gezondheidsadvies is om niet te roken tijdens de zwangerschap. Een reductie tot 0% is voorlopig echter niet realistisch. Daarom is het percentage rokers onder hoger opgeleiden als referentiewaarde genomen.
Jaar	2016

Ongeplande keizersneden in een laagrisicogroep met een bevalling in de tweede lijn

Indicatorwaarde

restatieindicator: Bij 12,6 op de 100 geboorten van een eerste kind in de laagrisicogroep zwangere vrouwen wordt een ongeplande keizersnede is uitgevoerd

Referentiewaarde*

3-jarige trend

Trend ongeplande keizersneden bij vrouwen in de 'NTSV-groep'

Jaar	Totale groep	BI ondergrens (totaal)	BI bovengrens (totaal)	NTSV-groep	BI ondergrens (NTSV)	BI bovengrens (NTSV)
2005	11,9	11,8	12,1	11,2	10,9	11,5
2006	12	11,8	12,2	11,7	11,4	12
2007	12	11,8	12,2	11,7	11,3	12
2008	12,3	12,1	12,5	12,1	11,8	12,4
2009	12,5	12,3	12,7	12,4	12,1	12,7
2010	12,6	12,4	12,8	12,5	12,2	12,8
2011	12,3	12,1	12,5	12,4	12,1	12,7
2012	12,2	12,1	12,4	12,6	12,3	12,9

Bron: Perinatale Registratie Nederland (Perined)

BI = 95% betrouwbaarheidsinterval
NTSV = Nulliparous Term Singleton Vertex - à terme nulliparea met eenling in hoofdligging.
De NTSV-groep betreft een laagrisicogroep van vrouwen met een voldragen (>=37 weken) eerste kind in hoofdligging.

Dit cijfer is ook onderdeel van
De Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage ongeplande keizersneden in de 'NTSV-groep' met een bevalling in de tweede lijn.
Bron	Perinatale Registratie Nederland (Perined)
Berekening	Teller: aantal geboorten van een eerste kind dat plaatsvindt in de tweede lijn in de laagrisicogroep zwangere vrouwen waarbij een ongeplande keizersnede is uitgevoerd. Noemer: aantal geboorten van een eerste kind dat plaatsvindt in de tweede lijn in de laagrisicogroep zwangere vrouwen.
Interpretatie	Een tweedelijnsbevalling is een bevalling die eindigt in het ziekenhuis onder verantwoordelijkheid van een gynaecoloog. Een keizersnede is een ingrijpende buikoperatie die risico’s met zich meebrengt. Voordat tot een keizersnede wordt overgegaan, moeten de voordelen en risico’s zorgvuldig worden afgewogen. De WHO adviseert terughoudendheid met betrekking tot keizersneden in het algemeen. Binnen de laagrisicogroep zouden keizersneden uitzondering moeten zijn.
Toelichting bij de referentiewaarde	n.v.t.
Jaar	2012

Te vroeg geboren baby's geboren in ziekenhuis zonder neonatale intensive care unit

Indicatorwaarde

Referentiewaarde*

3-jarige trend

Trend te vroeg geboren baby's in ziekenhuis zonder NICU

Jaar	Te vroeg geboren baby's	BI ondergrens	BI bovengrens
2005	26,5	24,5	28,6
2006	24,4	22,5	26,5
2007	21,9	20	23,9
2008	20,7	18,8	22,6
2009	19,3	17,5	21,2
2010	18,1	16,3	20
2011	15,7	14	17,5
2012	15,1	13,5	16,9

Bron: Perinatale Registratie Nederland (Perined)

BI = 95% betrouwbaarheidsinterval
NICU = Neonatale Intensive Care Unit

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage te vroeg geboren baby's geboren in een ziekenhuis zonder neonatale intensive care unit
Bron	Perinatale Registratie Nederland (Perined)
Berekening	Teller: aantal premature baby’s (24-32 weken) geboren in een ziekenhuis zonder neonatale intensive care unit. Noemer: totaal aantal premature baby’s geboren in een ziekenhuis.
Interpretatie	Hoe hoger dit percentage, hoe meer kinderen geboren worden in een ziekenhuis zonder neonatale intensive care unit. Indien er sprake is van dreigende vroeggeboorte, tussen 24 en 32 weken, kan de geboorte het beste plaatsvinden in een perinatologisch centrum (NVOG, 2011). Uit onderzoek is gebleken dat wanneer kinderen met deze zwangerschapsduur geboren worden in een perinatologisch centrum, zij betere overlevingskansen hebben (Warner et al., 2004; Rautava et al., 2007).
Toelichting bij de referentiewaarde	n.v.t.
Jaar	2012

Bronnen en literatuur

Literatuur

NVOG. Dreigende vroeggeboorte. Utrecht: Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie; 2011. Bron
Warner B, M Musial J, Chenier T, Donovan E. The effect of birth hospital type on the outcome of very low birth weight infants. Pediatrics. 2004;113(1 Pt 1):35-41. Pubmed
Rautava L, Lehtonen L, Peltola M, Korvenranta E, Korvenranta H, Linna M, et al. The effect of birth in secondary- or tertiary-level hospitals in Finland on mortality in very preterm infants: a birth-register study. Pediatrics. 2007;119(1):e257-63. Pubmed | DOI

Foetale sterfte na een zwangerschapsduur van 22 weken

Indicatorwaarde

Referentiewaarde (niet beschikbaar)

3-jarige trend

Foetale sterfte na een zwangerschapsduur van 28 weken

Indien mogelijk zonder abortussen

Land	2015	BI ondergrens 2015	BI bovengrens 2015	2010	BI ondergrens 2010	BI bovengrens 2010	2004	BI ondergrens 2004	BI bovengrens 2004
Hongarije	3,7	3,3	4,1	3,4	3,1	3,8	3,7	3,4	4,1
Slowakije	3,5	3,1	4,1	3,1	2,7	3,6	1,7	1,3	2,0
Ierland	3,4	3,0	3,9	3,7	3,2	4,1	4,3	3,8	4,8
Letland	3,4	2,7	4,2	4,1	3,3	5,1	4,8	4,0	5,9
Kroatië	3,2	2,7	3,8
Estland	3,1	2,3	4,2	2,7	2,0	3,7	3,2	2,4	4,2
België	3,1	2,8	3,4	3,2	2,8	3,5	3,0	2,6	3,4
VK: Engeland en Wales	3,1	2,9	3,2	3,8	3,6	3,9
Frankrijk	3,0	2,9	3,1
Zweden	3,0	2,7	3,4	2,8	2,5	3,1	3,2	2,8	3,5
Griekenland	3,0	2,6	3,3	3,5			4,0	3,6	4,4
Litouwen	2,9	2,3	3,5	3,4	2,8	4,1	3,9	3,3	4,7
Tsjechië	2,7	2,4	3,1	1,5	1,3	1,7	2,4	2,1	2,7
Spanje	2,7	2,6	2,9	2,6	2,5	2,8	2,7	2,6	2,9
VK: Schotl. en N-Ierl.	2,6	2,4	3,1	3,6	3,2	4,0	4,3	3,9	4,8
Portugal	2,5	2,2	2,9	2,4	2,1	2,7	2,7	2,4	3,0
Polen	2,5	2,3	2,6	3,0	2,8	3,1	3,8	3,6	4,0
Zwitserland	2,4	2,1	2,7	2,1	1,8	2,5
Duitsland	2,4	2,3	2,5	2,3	2,1	2,4	2,6	2,4	2,7
Italië	2,4	2,3	2,6	2,4	2,2	2,5	3,7	3,6	3,9
Oostenrijk	2,4	2,1	2,8	2,5	2,1	2,8	2,5	2,2	2,9
Slovenië	2,4	1,8	3,1	3,3	2,6	4,2	3,5	2,8	4,5
Noorwegen	2,3	1,9	2,7	2,7	2,0	2,7	2,9	2,5	3,4
NEDERLAND	2,2	2,0	2,4	2,9	2,6	3,1	4,3	4,0	4,6
Finland	2,1	1,7	2,5	2,0	1,6	2,3	2,0	1,7	2,4
Denemarken	2,0	1,7	2,4	2,3	2,0	2,7	3,7	3,3	4,2

Bron: Euro-Peristat, 2018

BI = 95% betrouwbaarheidsinterval (alleen zichtbaar in de tabel lay-out).
De cijfers zijn (indien mogelijk) zonder zwangerschapsafbrekingen.
Om cijfers internationaal in de tijd te vergelijken, wordt een grens van 28 weken gehanteerd; daardoor vallen de cijfers hoger uit dan nationale cijfers waarbij de grens bij 22 weken wordt geleg.
Indien informatie over de zwangerschapsduur ontbrak, zijn geboortes en sterfgevallen meegerekend bij een geboortegewicht boven de 500 gram. Geboorte en sterfte zijn geëxcludeerd bij het ontbreken van zowel zwangerschapsduur als geboortegewicht.
Polen, Zweden, Zwitserland: data uit 2014 i.p.v. 2015.

Trend foetale sterfte

Vanaf 22 weken

Jaar	Foetale sterfte per 1.000 geborenen
2000	8,1
2001	8,0
2002	7,9
2003	7,3
2004	7,2
2005	7,2
2006	7,0
2007	6,7
2008	6,6
2009	6,0
2010	5,7
2011	5,6
2012	5,5
2013	5,3
2014	4,7
2015	4,8
2016	4,8
2017	4,6

Bron: Perinatale Registratie Nederland (Perined)

Het cijfer voor 2016 is een onderschatting omdat de aanlevering van de sterftecijfers door ziekenhuizen in dat jaar onvolledig was, vanwege de overgang naar een nieuwe ICT-aanlevermethode. Dit is in de aanlevering van de cijfers van 2017 hersteld.

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Foetale sterfte
Bron	Perinatale Registratie Nederland (Perined); Euro-Peristat, 2018 (2008 en 2013)
Berekening	Teller: alle baby's die na een zwangerschapsduur van 22 weken of meer na de geboorte geen teken van leven hebben vertoond. Noemer: alle dood of levendgeborenen na een zwangerschapsduur van 22 weken of meer (x 1.000).
Interpretatie	Uitkomstmaten die betrekking hebben op de gezondheid van baby’s in hun eerste levensjaar, en dan met name sterftecijfers, worden vaak gebruikt als maat voor de kwaliteit van perinatale zorg. De voornaamste oorzaken rondom perinatale sterfte zijn aangeboren aandoeningen, (ernstige) vroeggeboorte en foetale groeibeperking. Er zijn ook risicofactoren aan te wijzen zoals de leeftijd van de moeder, meerlingenzwangerschappen, diabetes en roken. De kwaliteit van de zorg tijdens de preconceptie, zwangerschap, geboorte en neonatale periode heeft hier invloed op, en daarmee ook op de mortaliteit en morbiditeit van de baby(Bonsel et al., 2010).
Toelichting bij de referentiewaarde	-
Toelichting bij de internationale vergelijking	Voor een betere vergelijkbaarheid tussen landen is de grenswaarde bij een hogere zwangerschapsduur dan 22 weken gelegd. Vaak wordt 28 weken genomen, maar uit onderzoek op basis van cijfers uit 2015 lijkt 24 weken tegenwoordig ook te voldoen (Euro-Peristat, 2018).
Jaar	2017
Literatuur	Smith et al., 2018; Euro-Peristat, 2018

Datum publicatie

12-03-2019

Bronnen en literatuur

Literatuur

Bonsel GJ, Birnie E, Denktaş S, Poeran JJ, Steegers EAP. Lijnen in perinatale sterfte. Signalementstudie Zwangerschap en Geboorte 2010. Rotterdam: Erasmus MC ; 2010. Bron
Euro-Peristat. European Perinatal Health Report. Core indicators of the health and care of pregnant women and babies in Europe in 2015. .; 2018. Bron
Smith LK, Hindori-Mohangoo AD, Delnord M, Durox M, Szamotulska K, Macfarlane A, et al. Quantifying the burden of stillbirths before 28 weeks of completed gestational age in high-income countries: a population-based study of 19 European countries. Lancet. 2018;392(10158):1639-1646. Pubmed | DOI

Neonatale sterfte na een zwangerschapsduur van 22 weken

Indicatorwaarde

Referentiewaarde (niet beschikbaar)

3-jarige trend

Neonatale sterfte 2004-2015

Na een zwangerschapsduur van 24+ weken

	2015	Bi ondergrens 2015	Bi bovengrens 2015	2010	Bi ondergrens 2010	Bi bovengrens 2010	2004	Bi ondergrens 2004	Bi bovengrens 2004
Kroatië	2,7	2,2	3,3
Polen (2014)	2,4	2,3	2,6	3,1	2,9	3,2	4,4	4,2	4,6
Hongarije	2,4	2,1	2,7
Letland	2,2	1,7	2,9	3,3	2,6	4,2	5,5	4,6	6,6
Frankrijk	2,1	2,0	2,2	2,1	2,0	2,2
Litouwen	2,0	1,6	2,6	2,3	1,8	2,9	4,2	3,6	5,1
NEDERLAND	2,0	1,8	2,2	2,2	2,0	2,4	2,7	2,5	3,0
Slowakije	1,9	1,6	2,3	1,8	1,4	2,1	2,4	2,0	2,8
Zwitserland (2014)	1,8	1,5	2,1	1,9	1,6	2,2
VK (excl. Schotland)	1,7	1,7	1,9	2,0	1,9	2,1	2,6	2,4	2,7
België	1,6	1,4	1,9	1,9	1,8	2,3	2,3	2,0	2,7
Denemarken	1,4	1,1	1,7	1,5	1,2	1,8	3,0	2,6	3,5
Oostenrijk	1,4	1,1	1,6	1,7	1,4	2,0	2,2	1,9	2,6
Zweden (2014)	1,3	1,1	1,5	1,3	1,1	1,5	1,9	1,7	2,2
Estland	1,2	0,8	2,0	1,3	0,8	2,0	3,9	3,0	5,0
Tsjechië	1,2	1,0	1,4	1,6	1,4	1,9	1,9	1,6	2,2
Noorwegen	1,2	0,9	1,5	1,6	1,3	2,0	1,9	1,6	2,3
Finland	1,2	0,9	1,5	1,3	1,0	1,6	2,0	1,6	2,4
Slovenië	0,4	0,2	0,8	1,1	0,8	1,7	2,2	1,6	3,1
Portugal				1,6	1,3	1,8	2,3	2,0	2,6
Spanje: Valencia				2,4	2,0	2,8	1,8	1,5	2,2

Bron: Euro-Peristat, 2018

BI = 95% betrouwbaarheidsinterval (alleen zichtbaar in de tabel lay-out).
Binnen Euro-Peristat wordt een grens van 24 weken gehanteerd, waardoor cijfers lager uitvallen dan nationale cijfers.
België 2004: excl. Wallonië.

Trend neonatale sterfte

Na een zwangerschapsduur van 22+ weken

Jaar	Neonatale sterfte per 1.000 levendgeborenen (PRN)
2000	4,2
2001	4,0
2002	4,0
2003	3,9
2004	3,4
2005	4,0
2006	3,5
2007	3,5
2008	3,1
2009	3,2
2010	3,3
2011	3,3
2012	3,0
2013	3,2
2014	3,1
2015	3,0
2016	2,5
2017	3,0

Bron: Perinatale Registratie Nederland (Perined)

Het cijfer voor 2016 is een onderschatting omdat de aanlevering van de sterftecijfers door ziekenhuizen in dat jaar onvolledig was, vanwege de overgang naar een nieuwe ICT-aanlevermethode. Dit is in de aanlevering van de cijfers van 2017 hersteld.

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Neonatale sterfte
Bron	Perinatale Registratie Nederland (Perined); Euro-Peristat, 2018 (2008 en 2013)
Berekening	Teller: aantal baby's die na een zwangerschapsduur van 22 weken of meer tot en met de 28e dag na de geboorte zijn overleden. Noemer: aantal levendgeborenen na een zwangerschapsduur van 22 weken of meer (x1.000).
Interpretatie	Uitkomstmaten die betrekking hebben op de gezondheid van baby’s in hun eerste levensjaar, en dan met name sterftecijfers, worden vaak gebruikt als maat voor de kwaliteit van perinatale zorg. De voornaamste oorzaken rondom perinatale sterfte zijn aangeboren aandoeningen, (ernstige) vroeggeboorte en foetale groeibeperking. Er zijn ook risicofactoren aan te wijzen zoals de leeftijd van de moeder, meerlingenzwangerschappen, diabetes en roken. De kwaliteit van de zorg tijdens de preconceptie, zwangerschap, geboorte en neonatale periode heeft hier invloed op, en daarmee ook op de mortaliteit en morbiditeit van de baby (Bonsel et al., 2010).
Toelichting internationale vergelijking	Voor een betere vergelijkbaarheid tussen landen, is hier de grens gelegd bij een zwangerschapsduur van 24 weken. Omdat Euro-Peristat hogere grenswaarden hanteert dan nationaal (22+ weken), vallen de cijfers lager uit dan de nationale cijfers.
Toelichting bij de referentiewaarde
Jaar	2017
Literatuur	Euro-Peristat, 2018; Richardus et al., 1998

Datum publicatie

12-03-2019

Bronnen en literatuur

Literatuur

Bonsel GJ, Birnie E, Denktaş S, Poeran JJ, Steegers EAP. Lijnen in perinatale sterfte. Signalementstudie Zwangerschap en Geboorte 2010. Rotterdam: Erasmus MC ; 2010. Bron
Euro-Peristat. EUROPEAN PERINATAL HEALTH REPORT Core indicators of the health and care of pregnant women and babies in Europe in 2015.; 2018. Bron
Richardus JH, Graafmans W, Verloove-Vanhorick SP, Mackenbach JP. The perinatal mortality rate as an indicator of quality of care in international comparisons. Med Care. 1998;36(1):54-66. Pubmed

Borstvoeding direct na de geboorte

Indicatorwaarde

Prestatieindicator: 80% van de zuigelingen krijgt direct na de geboorte borstvoeding

Referentiewaarde

3-jarige trend

Vrouwen die direct na de geboorte borstvoeding geven, 2010

Gedurende de eerste 48 uur

	Percentage	Toelichting
Polen	86,6	geen informatie over type melk (uitsluitend borstvoeding of ook aanvullend flesvoeding)
Tsjechië	85,6	uitsluitend borstvoeding
Slovenië	83,5	uitsluitend borstvoeding
Verenigd Koninkrijk	81,0	geen informatie over type melk (uitsluitend borstvoeding of ook aanvullend flesvoeding)
Nederland	74,5	uitsluitend borstvoeding; direct na de geboorte
Spanje	68,1	uitsluitend borstvoeding
Portugal	65,2	uitsluitend borstvoeding; alleen voldragen baby's
Frankrijk	60,2	uitsluitend borstvoeding
Zwitserland	57,6	uitsluitend borstvoeding; alleen gezonde voldragen baby's
Ierland	45,9	uitsluitend borstvoeding

Bron: Euro-Peristat, 2013

Trend vrouwen die direct na de geboorte volledige borstvoeding geven

Jaar	Percentage	BI ondergrens	BI bovengrens
2001	75
2002	80
2003	80
2004
2005	74
2006
2007	81	78	83
2008
2009
2010	75
2011
2012
2013
2014
2015	80	78	82

Bron: TNO

BI = 95% betrouwbaarheidsinterval (ook zichtbaar in de tabel lay-out)

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage bevallen vrouwen dat direct na de geboorte borstvoeding geeft
Bron	Peiling melkvoeding van zuigelingen; Euro-Peristat
Berekening	Teller: aantal vrouwen dat korter dan 7 maanden geleden was bevallen en deelnam aan de peiling en dat na de geboorte is gestart met borstvoeding Noemer: aantal vrouwen dat korter dan 7 maanden geleden was bevallen en deelnam aan de peiling.
Interpretatie	Hoger is beter.
Toelichting bij de referentiewaarde	Hoe hoger dit percentage is gunstig. Deze indicator zegt iets over de mate van voorlichting/begeleiding aan de moeder en de samenwerking tussen de verloskundige en kraamhulp. Het geven van borstvoeding heeft belangrijke voordelen voor kind en moeder en wordt daarom ook door de WHO sterk gepromoot. Diverse studies leggen een relatie tussen borstvoeding en een verminderde kans op ziekten bij het kind op de korte en langere termijn. Voor de moeders zijn de voordelen van borstvoeding een verminderde kans op bepaalde ziekten en een snellere gewichtsafname.
Jaar	2015

Deelname neonatale gehoorscreening

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

Trend deelname neonatale gehoorscreening

Jaar	Percentage
2011	99,4
2012	99,4
2012	99,4
2014	99,5
2015	99,6
2016	99,7

Bron: TNO, Monitoring neonatale gehoorscreening

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage van de doelgroep dat deelneemt aan de neonatale gehoorscreening
Bron	TNO, Monitoring neonatale gehoorscreening
Primaire bron	RIVM
Berekening	Noemer: Pasgeborenen in Nederland die de neonatale gehoorscreening aangeboden krijgen. Teller: Alle pasgeborenen die deelnemen aan de eerste screeningsronde van de NGS.
Interpretatie	De neonatale gehoorscreening (NGS) is een landelijk bevolkingsonderzoek dat iedere pasgeborene in Nederland krijgt aangeboden. Het doel van de NGS is om kinderen met een permanent gehoorverlies van minimaal 40 decibel (dB) aan één of beide oren tijdig op te sporen, zodat bij de kinderen met een dubbelzijdig gehoorverlies vóór de leeftijd van een half jaar gestart kan worden met een passende interventie. Daarnaast kan het Audiologisch Centrum adviezen voor de begeleiding geven bij kinderen met gehoorverlies aan één oor.
Toelichting bij de referentiewaarde	De referentiewaarde is binnen het programma een 'signaalwaarde'; wanneer de indicator deze signaalwaarde overschreidt, kan dat wijzen op een afwijking en/of risico.
Jaar	2016
Literatuur	van der Ploeg et al., 2017

Datum publicatie

26-11-2018

Bronnen en literatuur

Literatuur

van der Ploeg K, Pot M, Verkerk P. Neonatale gehoorscreening door de Jeugdgezondheidszorg. Monitor over 2016. Leiden: TNO; 2017. Bron

Vaccinatiegraad D(K)TP 10-jarigen

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

Vaccinatiegraad tegen DKT* internationaal 2017

	Percentage
Griekenland	99
Hongarije	99
Luxemburg	99
België	98
Denemarken	98
Letland	98
Polen (2016)	98
Portugal	98
Spanje	98
Zweden	97
Zwitserland	97
Tsjechië (2016)	96
Frankrijk	96
Noorwegen	96
Slowakije	96
Duitsland (2016)	95
Ierland	95
Italië	94
NEDERLAND	94
Slovenië	94
Verenigd Koninkrijk	94
Litouwen	94
Estland	93
Oostenrijk	90
Finland	89

Bron: OECD Health Statistics, 2018 (Health Care Utilisation: Immunisation)

* DKT: difterie, kinkhoest en tetanus

Trend vaccinatiegraad voor D(K)TP

Jaar	Basisimmuniteit	Afgemaakte serie
2006	94,3	93,0
2007	94,0	92,5
2008	94,5	92,6
2009	95,2	93,5
2010	95,0	93,4
2011	95,4	92,2
2012	95,4	93,0
2013	95,5	93,1
2014	95,4	92,7
2015	94,8	92,7
2016	94,2	92,0
2017	93,5	90,8
2018	92,6	90,0

Bron: RIVM-DVP, nationale vaccinatieregister Praeventis

D(K)TP = difterie, (kinkhoest), tetanus en polio

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage compleet afgeronde series binnen het Rijksvaccinatieprogramma voor het D(K)TP-vaccin (difterie, (kinkhoest), tetanus, polio)
Bron	van Lier et al., 2018; OECD Health at a Glance
Berekening	Teller: alle kinderen met een leeftijd van 10 jaar die de volledige D(K)TP-serie hadden ontvangen. Noemer: alle kinderen met de leeftijd van 10 jaar. Voor een afgemaakte serie geldt: alle kinderen van 10 jaar die de volledige serie DKTP-vaccinaties hebben ontvangen. Voor basisimmuniteit geldt: alle kinderen van 2 jaar die vier vaccinaties tegen DKTP hebben ontvangen. Sinds 1 september 2006 wordt bij kleuters uitsluitend een combinatievaccin DKTP gegeven en geen apart kinkhoestvaccin.
Interpretatie	De hoofddoelstelling van het Rijksvaccinatieprogramma is het voorkómen van ziekte en sterfte, door middel van vaccinaties. Het collectieve programma is werkzaam op twee niveaus: individuele bescherming en groepsbescherming om zo ook epidemieën te voorkomen.
Toelichting bij de referentiewaarde	De WHO hanteert een norm voor de vaccinatiegraad van minimaal 90% voor de hele bevolking; deze is nodig om groepsbescherming te bereiken.
Jaar	2018

Bronnen en literatuur

Literatuur

van Lier E.A., Geraedts J.L.E., Oomen P.J., Giesbers H, van Vliet JA, Drijfhout I.H., et al. Vaccinatiegraad en jaarverslag Rijksvaccinatieprogramma Nederland 2017. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Centrum Infectieziektebestrijding; 2018. Bron

Vaccinatiegraad BMR 10-jarigen

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

Vaccinatiegraad mazelen internationaal 2017

	Percentage
Hongarije	99
Luxemburg	99
Portugal	98
Tsjechië	97
Denemarken	97
Duitsland	97
Griekenland	97
Spanje	97
Zweden	97
Oostenrijk	96
België	96
Letland	96
Noorwegen	96
Polen (2016)	96
Slowakije	96
Zwitserland	95
Finland	94
Litouwen	94
Estland	93
NEDERLAND	93
Slovenië	93
Ierland	92
Italië	92
Verenigd Koninkrijk (2016)	92
Frankrijk	90
WHO-norm	95

OECD Health Statistics, 2018 (Health Care Utilisation: Immunisation)

Voor landen die het eerste vaccin na de leeftijd van 1 jaar geven, is de vaccinatiegraad bepaald als het percentage kinderen jonger dan 2 jaar dat het vaccin heeft gekregen.

Trend vaccinatiegraad voor BMR

Jaar	Afgemaakte serie	Basisimmuniteit
2006	92,9	95,4
2007	92,5	95,9
2008	92,5	96,0
2009	93,0	96,2
2010	93,1	96,2
2011	92,1	95,9
2012	92,6	95,9
2013	92,9	96,1
2014	92,4	96,0
2015	92,7	95,5
2016	92,0	94,8
2017	90,9	93,8
2018	90,1	92,9

Bron: RIVM-DVP, nationale vaccinatieregister Praeventis

BMR = bof, mazelen en rodehond

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage compleet afgeronde series binnen het Rijksvaccinatieprogramma voor het BMR-vaccin (bof, mazelen, rodehond)
Bron	van Lier et al., 2018; OECD Health at a Glance
Berekening	Teller: alle kinderen met een leeftijd van 10 jaar die de volledige BMR-serie hadden ontvangen. Noemer: alle kinderen met de leeftijd van 10 jaar. Voor een afgemaakte serie geldt: alle kinderen van 10 jaar die de volledige serie BMR-vaccinaties hebben ontvangen bij 14 maanden en 9 jaar. Voor basisimmuniteit geldt: alle kinderen van 2 jaar die de BMR-vaccinatie bij 14 maanden hebben ontvangen.
Interpretatie	De hoofddoelstelling van het Rijksvaccinatieprogramma is het voorkómen van ziekte en sterfte, door middel van vaccinaties. Het collectieve programma is werkzaam op twee niveaus: individuele bescherming en groepsbescherming om zo ook epidemieën te voorkomen.
Toelichting bij de referentiewaarde	De WHO hanteert een norm voor de vaccinatiegraad van 95% voor de hele bevolking; deze is nodig om mazelen en rodehond volledig te elimineren.
Jaar	2018

Bronnen en literatuur

Literatuur

van Lier E.A., Geraedts J.L.E., Oomen P.J., Giesbers H, van Vliet JA, Drijfhout I.H., et al. Vaccinatiegraad en jaarverslag Rijksvaccinatieprogramma Nederland 2017. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Centrum Infectieziektebestrijding; 2018. Bron

30-dagen sterfte na ziekenhuisopname voor ischemische beroerte

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

30-dagen sterfte na ziekenhuisopname voor ischemische beroerte 2015

Binnen en buiten het ziekenhuis

Land	Binnen/buiten het ziekenh.	BI ondergrens (binnen en buiten)	BI bovengrens (binnen en buiten)	Binnen het ziekenhuis	BI ondergrens (binnen)	BI bovengrens (binnen)
Estland	17,3	16,0	18,6	8,6	7,7	9,5
Chili	17,1	16,4	17,9	10,6	10,0	11,2
Slovenië	14,1	13,0	15,3	12,1	11,0	13,2
Tjechië	13,1	12,7	13,6	9,7	9,3	10,0
Nieuw-Zeeland	12,2	11,3	13,0	7,7	7,0	8,3
Nederland (2012)	10,9	10,4	11,4	7,3	6,9	7,7
V.K.	10,8	10,6	11,0	9,6	9,4	9,8
Portugal	10,6	10,2	11,0	9,9	9,5	10,3
Spanje	10,2	10,0	10,4	10,1	9,9	10,4
Zweden	9,6	9,2	10,0	6,1	5,8	6,4
Denemarken	9,4	8,7	10,1	4,6	4,1	5,1
Italië	9,3	9,2	9,5	6,3	6,2	6,5
Israel	8,9	8,3	9,5	6,8	6,3	7,3
Noorwegen	8,4	7,8	9,0	4,8	4,3	5,2
Zwitserland (2012)	8,2	7,7	8,7	5,4	5,0	5,7
Finland	7,7	7,3	8,2	5,0	4,7	5,3
Korea	6,2	5,9	6,4	3,9	3,7	4,1
Ierland (2013)				9,7	8,9	10,5
Slowakije				9,2	8,7	9,6
Canada				8,5	8,2	8,8
België				8,4	8,0	8,8
Frankrijk				7,1	6,9	7,2
Oostenrijk				6,8	6,4	7,2
Australië				6,7	6,4	7,1
Duitsland				6,2	5,9	6,5
V.S.				4,2	4,1	4,2
Japan				3,1	2,9	3,3

Bron: OECD Health Statistics

BI = 95% betrouwbaarheidsinterval (alleen zichtbaar in de tabel lay-out).
Meetjaar is 2014 of 2015, tenzij anders weergegeven.
Omdat sommige landen geen gegevens hadden over de status van patiënten na ontslag uit het ziekenhuis, is hier ook de 30-dagen sterfte binnen het ziekenhuis weergegeven.

30-dagensterfte na ziekenhuisopname voor ischemische beroerte 2000-2012

Binnen en buiten het ziekenhuis

	Mannen	BI ondergrens (m)	BI bovengrens (m)	Vrouwen	BI ondergrens (v)	BI bovengrens (v)
2000	20,5	19,4	21,6	18,5	17,6	19,5
2001	19,6	18,5	20,7	18,0	17,1	18,9
2002	19,0	18,0	20,1	17,4	16,5	18,3
2003	16,3	15,4	17,3	15,2	14,4	16,0
2004	16,0	15,1	16,9	15,5	14,6	16,3
2005	14,0	13,1	14,9	13,4	12,7	14,2
2006	13,3	12,4	14,1	12,8	12,0	13,6
2007	13,2	12,3	14,1	13,2	12,4	14,0
2008	12,2	11,3	13,0	12,3	11,5	13,1
2009	12,2	11,3	13,0	11,9	11,2	12,6
2010	11,1	10,3	11,9	11,7	11,0	12,4
2011	10,6	9,8	11,4	10,7	10,0	11,4
2012	10,0	9,3	10,7	11,7	11,0	12,4

Bron: Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ)

Gestandaardiseerd naar de OECD 2010 standaard van 45 jaar en ouder
BI = 95% betrouwbaarheidsinterval

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage patiënten dat binnen 30 dagen na een ziekenhuisopname voor een ischemische beroerte (herseninfarct) is overleden
Bron	Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ); OECD Health Statistics
Berekening	Teller: alle personen die werden opgenomen met een ischemische beroerte en die binnen 30 dagen na de opname overleden waren. Noemer: alle personen die werden opgenomen met een ischemische beroerte.
Interpretatie	De indicator reflecteert snelle en adequate signalering en vervoer naar het ziekenhuis, snelle diagnostiek in ambulance en ziekenhuis, snelle trombolyse, preventie van complicaties, vroegtijdige revalidatie en toepassen van de juiste medicatie.
Toelichting bij de referentiewaarde	Mediaan getoonde OECD-landen (Spanje)
Jaar	2012

Vaccinatiegraad HPV 14-jarige meisjes

Indicatorwaarde

Referentiewaarde*

3-jarige trend

Trend vaccinatiegraad voor HPV, afgemaakte series

Jaar	Afgemaakte series (meisjes van 14 jaar)
2012	56,0
2013	58,1
2014	58,9
2015	61,0
2016	61,0
2017	53,4
2018	45,5

Bron: RIVM-DVP, nationale vaccinatieregister Praeventis

HPV = humaan papillomavirus

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage compleet afgeronde series binnen het Rijksvaccinatieprogramma voor het HPV-vaccin (humaan papillomavirus)
Bron	van Lier et al., 2018
Berekening	Teller: alle meisjes met een leeftijd van 14 jaar, die de volledige HPV-serie hadden ontvangen. Noemer: alle meisjes met de leeftijd van 14 jaar. Voor een afgemaakte serie geldt: alle meisjes van 14 jaar die de volledige serie HPV-vaccinaties hebben ontvangen (bij 12-13 jaar).
Interpretatie	De hoofddoelstelling van het Rijksvaccinatieprogramma is het voorkómen van ziekte en sterfte, door middel van vaccinaties. Baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door een infectie met het humaan papillomavirus (HPV). Het vaccin dat in Nederland wordt gebruikt beschermt tegen twee varianten van HPV die samen ongeveer 70% van de gevallen van baarmoederhalskanker veroorzaken.
Toelichting bij de referentiewaarde	n.v.t.
Jaar	2018

Bronnen en literatuur

Literatuur

van Lier E.A., Geraedts J.L.E., Oomen P.J., Giesbers H, van Vliet JA, Drijfhout I.H., et al. Vaccinatiegraad en jaarverslag Rijksvaccinatieprogramma Nederland 2017. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Centrum Infectieziektebestrijding; 2018. Bron

30-dagen sterfte na ziekenhuisopname voor acuut myocardinfarct

Indicatorwaarde

Prestatieindicator: 8,2 procent overlijdt 30 dagen na een ziekenhuisopname voor een acuut myocardinfarct

Referentiewaarde

3-jarige trend

30-dagen sterfte na ziekenhuisopname voor acuut myocardinfarct 2015

Binnen en buiten het ziekenhuis

Land	Binnen/buiten het ziekenh.	BI ondergrens (binnen en buiten)	BI bovengrens (binnen en buiten)	Binnen het ziekenhuis	BI ondergrens (binnen)	BI bovengrens (binnen)
Chili	15,9	15,0	16,8	11,3	10,5	12,0
Estland	14,1	12,8	15,4	10,6	9,5	11,7
Tjechië	10,9	10,3	11,4	6,9	6,5	7,2
Korea	10,4	9,9	10,9	8,1	7,7	8,6
Slovenië	9,9	8,9	11,0	6,1	5,3	6,9
USA	9,3	8,9	9,7	6,5	6,2	6,9
Portugal	9,0	8,4	9,5	7,9	7,4	8,4
Zwitserland (2012)	8,9	8,4	9,5	5,1	4,8	5,5
Israel	8,8	8,3	9,4	6,7	6,2	7,2
UK	8,8	8,6	9,0	7,1	7,0	7,3
Finland	8,3	7,9	8,8	5,6	5,3	5,9
Spanje	8,2	8,0	8,5	7,9	7,6	8,1
NEDERLAND (2012)	8,2	7,8	8,6	5,4	5,1	5,7
Polen	8,1	7,7	8,5	4,4	4,1	4,7
Nieuw-Zeeland	7,9	7,3	8,5	4,7	4,3	5,1
Zweden	7,8	7,4	8,1	4,2	4,0	4,4
Denemarken	7,7	7,1	8,4	4,0	3,5	4,4
Noorwegen	7,7	7,2	8,2	3,7	3,4	3,9
Italië	7,6	7,5	7,8	5,4	5,3	5,5
Japan				11,7	10,9	12,6
Duitsland				7,7	7,3	8,0
Oostenrijk				7,4	7,0	7,9
België				7,0	6,7	7,4
Ierland (2013)				6,4	5,8	7,1
Slowakije				6,4	5,9	6,9
Frankrijk				5,6	5,4	5,7
Canada				5,1	5,0	5,3
Australië				4,0	3,8	4,2

Bron: OECD Health Statistics

BI = 95% betrouwbaarheidsinterval.
Meetjaar is 2014 of 2015, tenzij anders weergegeven.
Omdat sommige landen geen gegevens hadden over de status van patiënten na ontslag uit het ziekenhuis, is hier ook de 30-dagen sterfte binnen het ziekenhuis weergegeven.

30-dagen sterfte na ziekenhuisopname voor acuut myocardinfarct 2000-2012

Binnen en buiten het ziekenhuis

Jaar	Mannen	BI ondergrens (m)	BI bovengrens (m)	Vrouwen	BI ondergrens (v)	BI bovengrens (v)
2000	16,6	15,8	17,4	17,8	16,8	18,7
2001	15,8	15,0	16,6	16,6	15,7	17,5
2002	15,8	15,0	16,5	16,1	15,2	16,9
2003	15,5	14,7	16,3	15,9	15,0	16,8
2004	14,2	13,4	15,0	14,3	13,5	15,2
2005	13,2	12,4	14,0	13,8	12,9	14,7
2006	12,8	12,0	13,6	12,7	11,8	13,6
2007	12,2	11,4	13,0	11,9	11,0	12,8
2008	10,7	10,0	11,5	10,0	9,2	10,8
2009	10,1	9,4	10,8	9,8	9,1	10,6
2010	10,0	9,3	10,7	10,8	10,0	11,6
2011	9,8	9,2	10,5	9,3	8,5	10,0
2012	8,6	8,0	9,2	7,9	7,2	8,5

Bron: Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ)

Gestandaardiseerd naar de OECD 2010 standaard van 45 jaar en ouder
BI = 95% betrouwbaarheidsinterval

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage patiënten dat binnen 30 dagen na een ziekenhuisopname voor een acuut myocardinfarct is overleden
Bron	Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ); OECD Health Statistics
Berekening	Teller: alle personen die werden opgenomen met een acuut myocardinfarct en die binnen 30 dagen na de opname overleden waren. Noemer: alle personen die werden opgenomen met een acuut myocardinfarct.
Interpretatie	Deze indicator heeft betrekking op de kwaliteit van zorgverlening in de acute fase van AMI. Deze indicator reflecteert snelle en adequate signalering en vervoer naar het ziekenhuis, snelle diagnostiek in ambulance en ziekenhuis, snelle therapeutische vaatinterventie (zoals percutane coronaire interventie (PCI), preventie van complicaties, vroegtijdige revalidatie en toepassen van de juiste medicatie.
Toelichting bij referentiewaarde	Mediaan getoonde OECD-landen (gemiddelde van Israël en Verenigd Koninkrijk)
Jaar	2012

Heupfracturen die uiterlijk op de volgende kalenderdag geopereerd worden

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

Refrentiewaarde: De Mediaan van de OESO-landen is 70,1 procent van de heupfracturen

3-jarige trend

Tijdigheid van opereren van een heupfractuur, 2013

Land	Op dag 2	Uiterlijk volgende kalenderdag (op dag 0 of 1)	Volgende dag (op dag 1)	Zelfde dag (op dag 0)
Nederland	8,4	86,8	45,7	41,1
Denemarken	12	83,8	58,7	25,1
Tsjechië	9,6	75,8	21,1	54,7
Zwitserland	13,1	72,8	40,2	32,6
Cananda	19,8	72,2	49,6	22,6
Estland	9,2	71,7	34,5	37,2
Duitsland	17	70,6	70,6
België	13,7	70,6	34,9	35,7
Zweden	23,4	69,6	46,9	22,7
Israel	17,8	67	43,4	23,6
Ierland	16,1	66,2	39,9	26,3
Verenigd Koninkrijk	36,4	51,2	26,8	24,4
Finland	36,9	48,9	26,9	22
Slovenië	18	43,9	25,6	18,3
Nieuw Zeeland	39,7	42,7	23,2	19,5
Spanje	16,5	26,8	15,2	11,6

Bron: OECD Health Statistics

Het gaat hier om personen van 65 jaar en ouder die geopereerd zijn.

Trend tijdigheid van opereren van een heupfractuur

Jaar	Zelfde dag	Uiterlijk volgende kalenderdag	Twee dagen
2000	35,3	79,8	90,1
2001	37,4	80,2	91,1
2002	35,5	80	90,3
2003	36,2	80,9	91,1
2004	37,9	81	91,4
2005	39	83,3	92,9
2006	39,1	85,4	93,4
2007	42,3	86,2	93,9
2008	41,8	85,2	93,6
2009	43,4	86,5	94,2
2010	42,2	87,1	94,7
2011	41,1	86,8	95,2

Bron: Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ)

Het gaat hier om personen van 65 jaar en ouder die geopereerd zijn.

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage operaties aan heupfracturen dat gestart werd op de dag van opname of de dag daarna
Bronnen	Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ); OECD Health Statistics
Berekening	Teller: aantal patiënten van 65 jaar of ouder dat werd opgenomen in het ziekenhuis met een heupfractuur en dezelfde of de daaropvolgende kalenderdag werd geopereerd. Noemer: aantal patiënten van 65 jaar of ouder dat werd opgenomen in het ziekenhuis met een heupfractuur en daaraan werd geopereerd.
Interpretatie	De tijd die verstrijkt tussen het moment van de heupfractuur en het moment van opname in het ziekenhuis is van invloed op de uitkomst van de behandeling. Als die tijd langer is dan 24 uur, is de kans op sterfte verhoogd. Dit geldt ook voor de kans op het optreden van complicaties. Het wachten op een operatie gaat vaak gepaard met pijn en ongemak.
Toelichting bij de referentiewaarde	Mediaan getoonde OECD-landen (gemiddelde van Zweden en België)
Jaar	2011

Ambulanceritten die binnen de 15-minutennorm plaatsvinden

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

Trend ambulanceritten dat binnen de 15-minutennorm plaatsvinden

Jaar	Ambulanceritten binnen de norm
2006	91,3
2007	90,9
2008	92,2
2009	92
2010	92,3
2011	93,3
2012	92,9
2013	93
2014	93,4
2015	93,4
2016	93,4
2017	92,4

Bron: RIVM en Ambulancezorg Nederland (AZN)

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage spoedeisende ambulanceritten dat binnen de norm van 15 minuten ter plaatse is
Bronnen	RIVM; AZN
Berekening	Teller: aantal A1-inzetten binnen de norm. Noemer: totaal aantal A1-inzetten.
Interpretatie	Binnen de ambulancezorg geldt een wettelijke verplichting dat 95% van de A1-inzetten binnen 15 minuten ter plaatse moet zijn. Overschrijdingen ontstaan door een combinatie van factoren zoals onvoldoende beschikbaarheid van ambulances, onvoldoende spreiding van standplaatsen en overmacht zoals slecht weer, verkeerscongestie of een uitzonderlijk grote vraag naar ambulancezorg op een bepaald moment.
Toelichting bij de referentiewaarde	Wettelijk vastgelegde norm
Jaar	2017
Meer informatie	Acute zorg op Volksgezondheidenzorg.info; Sectorkompas AZN

Relatieve 5-jaarsoverleving bij baarmoederhalskanker

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

5-jarige trend

Relatieve 5-jaarsoverleving bij baarmoederhalskanker, 2010-2014

[container]

Bron: CONCORD-3

De cijfers zijn gecorrigeerd voor verschillen in bevolkingsopbouw tussen landen door standaardisatie naar de 'International Cancer Survival Standard' (ICSS-2)
Naast het percentage overleving zijn ook de onder- en bovengrens van het 95%-betrouwbaarheidsinterval weergegeven.

Trend relatieve 5-jaarsoverleving bij baarmoederhalskanker

[container]

Bron: Nederlandse Kanker Registratie (NKR)

De cijfers zijn gecorrigeerd voor verschillen in bevolkingsopbouw tussen jaren en landen door standaardisatie naar de 'International Cancer Survival Standard' (ICSS-2)
Naast het percentage overleving zijn ook de onder- en bovengrens van het 95%-betrouwbaarheidsinterval weergegeven.

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Relatieve 5-jaarsoverleving bij baarmoederhalskanker
Bron	CONCORD-3 (prestatie-indicator en internationale vergelijking) Nederlandse Kanker Registratie (NKR) (Nederlandse trend)
Berekening	Teller: percentage patiënten met baarmoederhalskanker dat 5 jaar na de diagnose nog in leven is. Noemer: percentage personen uit een vergelijkbare groep qua leeftijd en geslacht in de algemene bevolking dat na 5 jaar nog in leven is.
Interpretatie	5-jaarsoverleving is de uitkomst van enerzijds vroege opsporing en anderzijds effectieve behandeling en is daarmee een indicator voor de effectiviteit van de kankerzorg.
Toelichting bij de referentiewaarde	Mediaan 28 OECD-landen (Portugal/Australië)
Jaar	2014

Relatieve 5-jaarsoverleving bij borstkanker

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

Relatieve 5-jaarsoverleving bij borstkanker, 2010-2014

[container]

Bron: CONCORD-3

De cijfers zijn gecorrigeerd voor verschillen in bevolkingsopbouw tussen landen door standaardisatie naar de 'International Cancer Survival Standard' (ICSS-2)
Naast het percentage overleving zijn ook de onder- en bovengrens van het 95%-betrouwbaarheidsinterval weergegeven.

Trend relatieve 5-jaarsoverleving bij borstkanker

[container]

Bron: NKR

De cijfers zijn gecorrigeerd voor veranderingen in omvang en leeftijdsopbouw van de bevolking door standaardisatie naar de 'International Cancer Survival Standard' (ICSS-2).
Naast het percentage overleving zijn ook de onder- en bovengrens van het 95%-betrouwbaarheidsinterval weergegeven.

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Relatieve 5-jaarsoverleving bij borstkanker
Bron	CONCORD-3 (prestatie-indicator en internationale vergelijking); Nederlandse Kanker Registratie (NKR) (Nederlandse trend)
Berekening	Teller: percentage patiënten met borstkanker dat 5 jaar na de diagnose nog in leven is. Noemer: percentage personen uit een vergelijkbare groep qua leeftijd in de algemene bevolking dat na 5 jaar nog in leven is.
Interpretatie	5-jaarsoverleving is de uitkomst van enerzijds vroege opsporing en anderzijds effectieve behandeling en is daarmee een indicator voor de effectiviteit van de kankerzorg.
Toelichting bij de referentiewaarde	Mediaan 28 OECD-landen (Zwitserland/België)
Jaar	2014

Relatieve 5-jaarsoverleving bij colonkanker

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

Relatieve 5-jaarsoverleving bij colonkanker, 2010-2014

[container]

Bron: CONCORD-3

Internationale cijfers zijn alleen beschikbaar voor colon- en endeldarmkanker afzonderlijk. Daarom staan in deze figuur alleen overlevingscijfers voor colondarmkanker.

De cijfers zijn gecorrigeerd voor verschillen in bevolkingsopbouw tussen landen door standaardisatie naar de 'International Cancer Survival Standard' (ICSS-2).
Naast het percentage overleving zijn ook de onder- en bovengrens van het 95%-betrouwbaarheidsinterval weergegeven.

Trend relatieve 5-jaarsoverleving bij colonkanker

[container]

Bron: Nederlandse Kanker Registratie (NKR)

De cijfers zijn gecorrigeerd voor verschillen in bevolkingsopbouw tussen jaren en landen door standaardisatie naar de 'International Cancer Survival Standard' (ICSS-2).
Naast het percentage overleving zijn ook de onder- en bovengrens van het 95%-betrouwbaarheidsinterval weergegeven.

	Toelichting
Volledige naam indicator	Relatieve 5-jaarsoverleving bij dikkedarmkanker
Bronnen	Nederlandse Kanker Registratie (NKR); CONCORD-3
Berekening	Teller: percentage patiënten met dikkedarmkanker dat 5 jaar na de diagnose nog in leven is. Noemer: percentage personen uit een vergelijkbare groep qua leeftijd en geslacht in de algemene bevolking dat na 5 jaar nog in leven is.
Interpretatie	5-jaarsoverleving is de uitkomst van enerzijds vroege opsporing en anderzijds effectieve behandeling en is daarmee een indicator voor de effectiviteit van de kankerzorg.
Toelichting bij de referentiewaarde	Mediaan 28 OECD-landen (Frankrijk/Nieuw Zeeland)
Jaar	2014

Ziekenhuisopnamen astma en COPD

Indicatorwaarde

Prestatieindicator: 20,2 per 10.000 inwoners is opgenomen voor astma/COPD

Referentiewaarde

3-jarige trend

Ziekenhuisopnamen voor astma en COPD 2015

Per 10.000 personen van 15 jaar en ouder

	Astma	COPD	Totaal
Hongarije (2012)	7,3	35,4	42,8
Ierland	4,4	36,8	41,1
Australië	6,5	30,7	37,1
Nieuw-Zeeland	6,5	29,8	36,3
Denemarken	5,1	28,2	33,3
Oostenrijk	4,3	28,6	33,0
Korea	9,5	21,4	30,9
V.K	7,1	23,2	30,3
België	3,7	24,8	28,6
Duitsland	2,9	25,5	28,4
V.S.	9,0	17,3	26,2
Noorwegen	3,0	23,1	26,1
Israel	5,2	20,8	25,9
Canada	1,5	23,3	24,7
Slowakije	9,3	14,5	23,8
Spanje	4,5	18,9	23,4
Polen	8,2	15,2	23,4
NEDERLAND (2012)	3,6	16,6	20,2
Tsjechië	3,5	15,8	19,3
Finland	5,3	13,1	18,4
Zweden	1,9	16,5	18,4
Frankrijk	3,0	12,0	15,0
Slovenië	4,3	10,3	14,6
Zwitserland	2,8	11,1	13,8
Estland	2,8	10,9	13,7
Chili	1,6	8,3	9,9
Portugal	1,6	5,8	7,4
Italië	0,8	5,6	6,4
Japan (2011)	3,5	2,3	5,8

Bron: OECD Health Statistics

Gestandaardiseerd naar de OECD standaard 2010 van 15 jaar en ouder
Meetjaar 2014 of 2015, tenzij anders aangegeven

Trend ziekenhuisopnamen voor astma en COPD

Per 10.000 personen van 15 jaar en ouder

	Astma	COPD	Totaal
2006	2,5	15,3	17,8
2007	2,8	15,4	18,2
2008	2,8	15,2	18,0
2009	3,0	15,3	18,3
2010	3,2	15,8	19,0
2011	3,1	15,6	18,7
2012	3,6	16,6	20,2

Bron: Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ)

Gestandaardiseerd naar de OECD standaard 2010 van 15 jaar en ouder

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Aantal ziekenhuisopnamen met als hoofddiagnose astma of COPD
Bron	OECD Health Statistics; Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ)
Berekening	Teller: aantal personen van 15 jaar en ouder dat in de periode van een jaar in een ziekenhuis opgenomen is met als hoofddiagnose astma of COPD. Noemer: Nederlandse bevolking van 15 jaar en ouder.
Interpretatie	Ziekenhuisopnamen voor astma of COPD zijn in de meeste gevallen te voorkomen door goede en tijdige ambulante zorg, veelal in de eerste lijn.
Toelichting bij de referentiewaarde	Mediaan getoonde OECD-landen (Slowakije)
Jaar	2012

Ziekenhuisopnamen diabetes mellitus

Indicatorwaarde

Prestatieindicator: 7,0 per 10.000 inwoners is opgenomen voor diabetes mellitus

Referentiewaarde

3-jarige trend

Ziekenhuisopnamen voor diabetes mellitus 2015

Per 10.000 personen van 15 jaar en ouder

Land	Opnamen diabetes m. per 10.000	Meetjaar
Korea	28,1	2015
Oostenrijk	26,6	2014
Duitsland	21,8	2015
Slowakije	20,4	2015
Polen	19,7	2015
V.S.	19,2	2014
Tsjechië	18,7	2015
Frankrijk	15,1	2015
Nieuw-Zeeland	14,8	2014
België	14,3	2014
Finland	14,1	2015
Australië	14,1	2014
Chili	13,3	2014
Estland	13,0	2015
Denemarken	11,3	2015
Hongarije (2012)	11,0	2012
Slovenië	10,1	2014
Zweden	9,6	2015
Canada	9,4	2015
Ierland	9,2	2015
Noorwegen	7,4	2015
V.K	7,3	2015
Zwitserland	7,3	2015
NEDERLAND (2012)	7,0	2012
Israel	6,9	2015
Portugal	6,6	2015
Spanje	4,8	2014
Italië	4,0	2015

Bron: OECD Health Statistics

Gestandaardiseerd naar de OECD standaard 2010 van 15 jaar en ouder
Meetjaar 2014 of 2015, tenzij anders aangegeven

Trend ziekenhuisopnamen voor diabetes mellitus

Per 10.000 personen van 15 jaar en ouder

	Mannen	Vrouwen	Totaal	BI ondergrens (m)	BI bovengrens (m)	BI ondergrens (v)	BI bovengrens (v)	BI ondergrens (t)	BI bovengrens (t)
2006	8,4	6,3	7,3	8,1	8,6	6,2	6,5	7,1	7,4
2007	7,8	5,9	6,8	7,5	8,0	5,8	6,1	6,6	6,9
2008	7,8	5,9	6,8	7,6	8,1	5,8	6,1	6,7	6,9
2009	8,0	5,7	6,8	7,8	8,2	5,5	5,9	6,6	6,9
2010	8,4	6,1	7,2	8,2	8,6	5,9	6,3	7,0	7,3
2011	7,8	5,8	6,7	7,6	8,0	5,6	6,0	6,6	6,9
2012	8,4	5,8	7,0	8,2	8,6	5,6	6,0	6,8	7,1

Bron: Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ)

Gestandaardiseerd naar de OECD standaard 2010 van 15 jaar en ouder
BI = 95% betrouwbaarheidsinterval (alleen zichtbaar in de tabel lay-out)

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Aantal ziekenhuisopnamen met als hoofddiagnose acute en chronische complicaties van diabetes mellitus
Bron	OECD Health Statistics; Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ)
Berekening	Teller: aantal personen van 15 jaar en ouder dat in de periode van een jaar in een ziekenhuis opgenomen is met als hoofddiagnose acute en / of chronische complicaties van diabetes mellitus. Noemer: Nederlandse bevolking van 15 jaar en ouder.
Interpretatie	Ziekenhuisopnamen voor diabetes mellitus zijn in de meeste gevallen te voorkomen door goede en tijdige ambulante zorg, veelal in de eerstelijn.
Toelichting bij de referentiewaarde	Mediaan getoonde OECD-landen (Denemarken en Estland)
Jaar	2012

Ziekenhuisopnamen hartfalen

Indicatorwaarde

Prestatieindicator: 18,1 per 10.000 inwoners is opgenomen voor hartfalen

Referentiewaarde

3-jarige trend

Ziekenhuisopnamen voor hartfalen 2015

Per 10.000 personen van 15 jaar en ouder

Land	Opnamen hartalen per 10.000
Polen	46,4
Hongarije (2012)	44,1
Slowakije	41,7
Duitsland	38,7
Tsjechië	38,0
V.S.	34,7
Finland	31,2
Estland	26,9
Frankrijk	26,6
Slovenië	26,1
Oostenrijk	25,9
Zweden	25,0
Israel	24,8
Italië	22,6
Australië	21,7
Nieuw-Zeeland	21,6
Spanje	19,6
België	18,9
NEDERLAND (2012)	18,1
Zwitserland	17,4
Portugal	16,7
Canada	16,7
Noorwegen	16,0
Ierland (2013)	15,9
Denemarken	15,0
Japan (2011)	13,7
V.K	10,1
Chili	9,8
Korea	9,4

Bron: OECD Health Statistics

Gestandaardiseerd naar de OECD standaard 2010 van 15 jaar en ouder
Meetjaar 2014 of 2015, tenzij anders aangegeven

Trend ziekenhuisopnamen voor hartfalen

Per 10.000 personen van 15 jaar en ouder

Jaar	Mannen	BI ondergrens (m)	BI bovengrens (m)	Vrouwen	BI ondergrens (v)	BI bovengrens (v)	Totaal	BI ondergrens (t)	BI bovengrens (t)
2006	22,1	21,7	22,5	14,7	14,4	15,0	17,9	17,7	18,1
2007	22,2	21,8	22,6	15,0	14,7	15,3	18,0	17,8	18,3
2008	21,5	21,1	21,9	14,8	14,6	15,1	17,7	17,4	17,9
2009	22,2	21,8	22,6	15,8	15,5	16,0	18,5	18,2	18,7
2010	22,4	22,0	22,8	15,9	15,6	16,1	18,6	18,4	18,8
2011	21,7	21,3	22,1	14,9	14,6	15,1	17,8	17,5	18,0
2012	22,1	21,7	22,5	15,1	14,8	15,3	18,1	17,9	18,3

Bron: Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ)

Gestandaardiseerd naar de OECD standaard 2010 van 15 jaar en ouder
BI = 95% betrouwbaarheidsinterval (alleen zichtbaar in de tabel lay-out)

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Aantal ziekenhuisopnamen met als hoofddiagnose hartfalen
Bron	OECD Health Statistics; Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ)
Berekening	Teller: aantal personen van 15 jaar en ouder dat in de periode van een jaar in een ziekenhuis opgenomen is met als hoofddiagnose hartfalen. Noemer: Nederlandse bevolking van 15 jaar en ouder.
Interpretatie	Ziekenhuisopnamen voor hartfalen zijn in de meeste gevallen te voorkomen door goede en tijdige ambulante zorg, veelal in de eerstelijn.
Toelichting bij de referentiewaarde	Mediaan getoonde OECD-landen (Australië)
Jaar	2012

Ervaren problemen in afstemming tussen eerste en tweede lijn

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend*

Percentage personen dat problemen heeft ervaren met afstemming tussen eerste en tweede lijn 2016

Land	Percentage
Noorwegen	35
Ver. Staten	31
Zweden	31
NEDERLAND	28
Canada	27
Zwitserland	26
Frankrijk	25
Australië	20
Ver. Koninkrijk	20
Duitsland	19
Nieuw-Zeeland	17

Bron: International Health Policy Survey, 2016

Trend personen dat problemen heeft ervaren met afstemming tussen eerste en tweede lijn

Jaar	Specialist mist info huisarts	Huisarts mist info specialist	Beide
2010	11	15
2013	10	9	15
2016	16	18	28

Bron: International Health Policy Survey, 2016

In de cijfers van 2010 is alleen 'beide' opgenomen, niet één van beide.

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage personen dat problemen heeft ervaren met afstemming tussen de eerste en de tweede lijn
Bron	International Health Policy Survey, 2016; IQ healthcare, 2017
Berekening	Teller: aantal geënqueteerden (volwassen burgers in 11 landen) dat in de voorgaande twee jaar een specialist had bezocht en positief antwoordde op minimaal één van de volgende vragen: "Hebt u de afgelopen 2 jaar meegemaakt toen u een medisch specialist zag … dat de specialist niet over de medische basisinformatie beschikte van uw huisarts? uw huisarts niet geïnformeerd leek en niet op de hoogte was van de zorg die u van de specialist had ontvangen? Noemer: alle geënqueteerden die aangaven in de voorgaande twee jaar een specialist bezocht te hebben (n=587 in 2016)
Interpretatie	Voor een optimale medisch-specialistische behandeling is het van belang dat zowel de huisarts als de medisch specialist over de juiste informatie over de patiënt beschikken. Dat komt effectiviteit, veiligheid en vraaggerichtheid ten goede.
Toelichting bij de referentiewaarde	Mediaan 11 landen (Zwitserland)
Jaar	2016

Bronnen en literatuur

Literatuur

IQ healthcare. International Health Policy Survey 2016; Onderzoek onder volwassen burgers in 11 landen . Nijmegen: IQ healthcare; 2017. Bron

Zorginfecties in ziekenhuizen

Indicatorwaarde

Referentiewaarde (niet beschikbaar)

3-jarige trend

Trend in zorginfecties in het ziekenhuis

Puntprevalentie

	Totaal	POWI	Sepsis/bacteriëmie	Urineweginfecties	Infecties van de onderste luchtwegen
2014	5,4	2,1	0,9	0,8	1
2015	5,3	1,9	0,7	0,7	1,1
2016	5,5	1,8	0,8	0,7	1,2
2017	5,3	1,8	0,8	0,9	1,1

Bron: PREZIES, 2018

POWI = Postoperatieve wondinfecties
Infecties van de onderste luchtwegen waaronder longontsteking

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Aantal zorginfecties aanwezig of behandeld op peildatum, per 100 beoordeelde patiënten die op die peildatum waren opgenomen in het ziekenhuis.
Bron	PREventie van ZIEkenhuisinfecties door Surveillance (PREZIES)
Berekening	Aantal zorginfecties aanwezig of behandeld op peildatum. Dit zijn zowel de zorginfecties ontstaan tijdens de huidige opname als de zorginfecties die al aanwezig waren op het moment van heropname. Noemer: aantal beoordeelde patiënten die op peildatum waren opgenomen in het ziekenhuis (x100).
In- en exclusie	Inclusie: patiënten die op de registratiedag met ontslag gaan. Exclusie: patiënten die op de registratiedag worden opgenomen in het ziekenhuis.
Toelichting	Het prevalentieonderzoek is opgezet als een puntprevalentie meting. De peildatum (registratiedag) is in de praktijk niet altijd dezelfde dag voor elke ziekenhuisafdeling. De gegevensverzameling is elk jaar wel binnen één maand uitgevoerd.
Interpretatie	Zorginfecties zijn infecties die ontstaan tijdens of in aansluiting op het verblijf of behandeling in een zorginstelling. Zorginfecties kunnen grote, soms zeer onaangename, gevolgen hebben voor de patiënt. Gevolgen kunnen variëren van een oppervlakkige ontsteking tot ontstekingsreacties in het hele lichaam, leidend tot de dood. Zorginfecties kunnen leiden tot verlenging van opname, heropname en heroperatie. Extra kosten zijn hiervan het gevolg.
Toelichting bij de referentiewaarde	N.v.t.
Jaar	2017
Literatuur	PREZIES, 2018

Datum publicatie

14-05-2019

Bronnen en literatuur

Literatuur

PREZIES. Referentiecijfers 2014 t/m 2017: Prevalentieonderzoek ziekenhuizen. PREZIES. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM); 2018. Bron

Suïcides in de geestelijke gezondheidszorg

Indicatorwaarde

Referentiewaarde*

3-jarige trend

Trend suïcides in de geestelijke gezondheidszorg

Jaar	Totaal	In de GGZ	Buiten	Bevraagde instellingen	Suïcidepogingen met ernstig schadelijk gevolg
2007	1353	539	814
2008	1435	574	861
2009	1525	628	897
2010	1600	607	993
2011	1647	651	996	105	153
2012	1753	677	1076	170	176
2013	1857	696	1161	264	246
2014	1839	727	1112	254	210
2015	1871	683	1188	168	186
2016	1893	724	1169	326	243

Bron: Meldingssysteem voor suïcides en suïcidepogingen met ernstig letsel van de IGJ

Inclusief PAAZ/PUC en crisisopvang.
Exclusief justitiële instellingen.
In 2011, 2013 en 2016 is er een trendbreuk omdat het aantal instellingen dat informatie heeft aangeleverd, toenam.
In 2015 is er een trendbreuk omdat het aantal instellingen dat informatie heeft aangeleverd, afnam (instellingen die uitsluitend zorg leveren die wordt bekostigd vanuit de generalistische basis-ggz, de Wmo en/of de Jeugdwet).

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Aantal personen in behandeling van de geestelijke gezondheidszorg dat zich heeft gesuïcideerd in een kalenderjaar
Bron	Meldingssysteem voor suïcides en suïcidepogingen met ernstig letsel van de IGJ
Berekening	Het aantal personen in behandeling van een instelling voor geestelijke gezondheidszorg (GGZ) dat zich in één kalenderjaar heeft gesuïcideerd.
Interpretatie	Het aantal suïcides van mensen die in behandeling zijn van de GGZ zegt iets over de implementatie en doeltreffendheid van suïcidepreventie binnen de GGZ. Als dit kengetal in de loop van de tijd stijgt, kan dat betekenen dat de doeltreffendheid van de preventie te wensen overlaat. Zorgverleners in de GGZ worden ondersteund met de multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag uit 2012 en het kwaliteitsdocument ketenzorg bij suïcidaliteit uit 2010.
Toelichting bij de referentiewaarde	-
Jaar	2016

Nosocomiale decubitus in instellingen voor langdurige zorg

Indicatorwaarde

Referentiewaarde (niet beschikbaar)

3-jarige trend

Trend nosocomiale decubitus in instellingen voor langdurige zorg

Jaar	Decubitus in instellingen voor wzw
2005	5,8
2006	5,9
2007	4,2
2008	3,4
2009	2,9
2010	2,2
2011	2,1
2012	2,2
2013	1,5
2014	2,2
2015	2,6
2016	2,4
2017	2,9

Bron: LPZ, Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen

Nosocomiale decubitus: tijdens het verblijf in een zorginstelling ontstane decubitus.

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage cliënten met nosocomiale decubitus van graad 2 of hoger in instellingen voor langdurige zorg
Bron	Landelijke prevalentiemeting zorgkwaliteit (Universiteit Maastricht; Care and Public Health Research Institute (Caphri))
Berekening	Teller: alle patiënten waarbij op één meetmoment decubitus is vastgesteld. Noemer: alle onderzochte patiënten. Meting wordt verricht door twee zorgverleners.
Interpretatie	Decubitus leidt tot pijn en ongemak en heeft een ongunstig effect op de kwaliteit van leven en kan zelfs leiden tot sterfte. Bovendien leidt het tot hoge kosten in de gezondheidszorg. Het aantal patiënten dat nosocomiale (= tijdens het verblijf ontstane) decubitus krijgt in een zorginstelling is een indicatie voor de kwaliteit van de verpleegkundige zorg. Veel decubitusgevallen kunnen voorkómen worden door het nemen van specifieke maatregelen. In 2017 werden 7.590 cliënten onderzocht, het jaar daarvoor ruim 8.000.
Toelichting bij de referentiewaarde	n.v.t.
Jaar	2017
Literatuur	LPZ

Seperaties in de geestelijke gezondheidszorg

Indicatorwaarde

Referentiewaarde (niet beschikbaar)

2-jarige trend

Trend bruto uren separatie van alle instellingen

Jaar	Aantal uren
2014	368522
2017	334362

Bron: Openbare dataset op Zorginzicht.nl, bewerking door het RIVM

Voor de indicatorwaarde zijn 23 instellingen meegenomen en voor de trend maar 21 instellingen, hierdoor wijkt de indicatorwaarde af van het cijfer in de trend. Van twee instellingen was geen data van 2014 beschikbaar.
De cijfers van 2014 zijn gevalideerd. Dat betekent dat alle dubbelingen eruit zijn gehaald en op het niveau van de patient onderzocht is of patiënten in de verschillende gegevensbronnen voorkomen. In de gegevens van 2017 was deze controle niet mogelijk.

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Totaal aantal uren separatie in de geestelijke gezondheidszorg.
Bron	Openbare dataset op Zorginzicht (2017) en Casusregister Argus (2014)
Bronhouder primaire bron	Zorginstituut Nederland (2017) en GGNet (2014)
Berekening	Som van het aantal uren separatie per GGZ-instelling (teller van de indicator 'Separatieduur per opnameduur')
Extra toelichting	De indicator is berekend op basis van gegevens van alle grote GGZ-instellingen. Separaties op afdelingen of instellingen voor forensische zorg, instellingen voor specifieke patiëntengroepen en afdelingen psychiatrie in algemene ziekenhuizen en medische centra zijn niet meegeteld. Voor het berekenen van een landelijke trend zijn vijf algemene GGZ-instellingen geëxcludeerd, omdat: (1) er geen gegevens over 2014 beschikbaar waren, (2) er extreme verschillen waren tussen 2014 en 2017, of (3) de separatieduur voor de betreffende instelling als onjuist werd aangemerkt.
Interpretatie	Het terugdringen van aantal en duur van vrijheidsbeperkende interventies is een belangrijk doel van de brancheorganisatie in de GGZ, beroepsverenigingen, cliëntenorganisaties en Rijksoverheid. Vrijheidsbeperkende interventies, zoals separatie, zijn ingrijpende maatregelen die niet zelden leiden tot verergering van angsten, depressie, psychose of tot suïcidaliteit. Er zijn alternatieve aanpakken beschikbaar maar die worden niet altijd toegepast.
Indicatorontwikkeling	De Argus-registratie van vrijheidsbeperkende interventies bestaat niet meer. Om toch inzicht te krijgen in landelijke ontwikkelingen in het toepassen van vrijheidsbeperkende interventies, is voor de actualisatie van de indicator gebruik gemaakt van een andere bron (Zorginzicht), met als kanttekening dat de betrouwbaarheid van de cijfers niet helemaal duidelijk is, terwijl aan de validatie van de cijfers uit de Argus-registratie veel zorg besteed is. Er wordt gewerkt aan de opzet van een nieuwe registratie voor vrijheidsbeperkende interventies.
Toelichting bij de referentiewaarde	N.v.t.
Jaar	2017
Literatuur	Bestuurlijk akkoord geestelijke gezondheidszorg (GGZ) 2019 t/m 2022; IGJ, 2018; TNO, 2013

Datum publicatie

13-05-2019

Bronnen en literatuur

Literatuur

IGJ. Dwangtoepassing en separeerpraktijk in de ggz. Utrecht: Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd; 2018. Bron
TNO. Vrijheidsbeperking in de GGZ: veldnorm insluiting . Soesterberg: TNO; 2013. Bron

Tevredenheid zorgverleners met de kwaliteit van de geleverde zorg in de eigen instelling binnen ziekenhuizen en de GGZ

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

4-jarige trend

Tevredenheid zorgverleners met de kwaliteit van de geleverde zorg in de eigen instelling

Ziekenhuizen en de GGZ, schaal van 1 t/m 5

Jaar	ZKH-verpl	GGZ-Verpl	Totaal
2009	3,5	3,6	3,5
2011	3,5	3,6	3,5
2013	3,5	3,7	3,5
2015	3,3	3,5	3,4
2017	3,5	3,5	3,5

Bron: Panel Verpleging & Verzorging, NIVEL

ZKH-verpl = verpleegkundigen in ziekenhuizen; GGZ-verpl = verpleegkundigen in de GGZ
De cijfers zijn gecorrigeerd voor verschillen in samenstelling van het panel tussen de jaren voor wat betreft leeftijd en omvang van elke beroepsgroep.

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Gemiddelde score op een schaal voor tevredenheid van zorgverleners in ziekenhuizen en GGZ-instellingen met de kwaliteit van geleverde zorg in de eigen instelling
Bron	NIVEL, Panel Verpleging & Verzorging
Berekening	De scores betreffen een gemiddelde van de antwoorden op 3 vragen naar de kwaliteit van zorg. Dit betreft een sub-schaal van de Maastrichtse arbeidstevredenheidsschaal voor de gezondheidszorg (MAS-GZ). De antwoorden werden gegeven op een vijfpuntsschaal, waarbij: 5=zeer tevreden, 4=tevreden, 3=neutraal, 2=ontevreden en 1=zeer ontevreden. Het gemiddelde kan variëren tussen 1 en 5.
Interpretatie	Een van de deelaspecten van arbeidstevredenheid is de kwaliteit van de zorg in de eigen instelling. Als zorgverleners ontevreden zijn over de kwaliteit van zorg, kan dat erop duiden dat patënten zorg van onvoldoende kwaliteit ontvangen, bijvoorbeeld dat er in het algemeen te weinig tijd beschikbaar is om goede zorg te ontvangen of dat de zorg te weinig toegespitst is op de individuele zorgbehoefte.Een hoger cijfer duidt op een betere kwaliteit in de ogen van zorgverleners.
Toelichting bij de referentiewaarde	Een score van 4 staat gelijk aan "tevreden".
Jaar	2017

Onvoldoende kwaliteit van zorg op de eigen afdeling volgens verpleegkundigen binnen ziekenhuizen en de GGZ

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

4-jarige trend

Trend onvoldoende kwaliteit van zorg op eigen afdeling volgens verpleegkundigen in ziekenhuizen en de GGZ

	ZKH-verpl	GGZ-verpl	Totaal
2009	16,2	9,1
2011	16,1	17,0	16,2
2013	14,3	8,8	12,4
2015	16,2	13,7	15,4
2017	13,0	12,8	12,9

Bron: Panel verpleging & verzorging, NIVEL

ZKH-verpl = verpleegkundigen in ziekenhuizen; GGZ-verpl = verpleegkundigen in de GGZ
De cijfers zijn gecorrigeerd voor verschillen in samenstelling van het panel tussen de jaren voor wat betreft leeftijd en omvang van elke beroepsgroep.

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage verpleegkundigen en verzorgenden in ziekenhuizen en GGZ-instellingen dat van mening is dat de kwaliteit van zorg binnen de eigen afdeling of team regelmatig of vaak niet goed is
Bron	NIVEL, Panel Verpleging & Verzorging
Berekening	Teller: verpleegkundigen en verzorgenden in ziekenhuizen en GGZ die 'regelmatig’ of ‘vaak' antwoordden op de vraag: "Hoe vaak komt het volgens u in het algemeen binnen uw afdeling of team voor dat de kwaliteit van zorg verleend door verpleegkundigen en/of verzorgenden niet goed is?". Noemer: alle verpleegkundigen en verzorgenden die de vraag hebben beantwoord (n=355 in 2017).
Interpretatie	Het oordeel van zorgverleners is subjectief, maar is gebaseerd op ervaring die dagelijks wordt opgedaan en geeft daarmee een belangrijke indicatie voor de kwaliteit van zorg vanuit professioneel perspectief.
Toelichting bij de referentiewaarde	Er is geen beleidsnorm, veldnorm of internationale vergelijking voorhanden. De referentiewaarde is voor discussie vatbaar, maar is gebaseerd op de aanname dat het wenselijk is dat de vraag door minder dan 10% positief beantwoord zal worden. Er wordt vanuit gegaan dat een 0% score per definitie niet haalbaar is.
Jaar	2017

Onvoldoende gekwalificeerd personeel volgens verpleegkundigen binnen ziekenhuizen en de GGZ

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

4-jarige trend

3-jarige trend: De trend is stijgend; dat is ongunstig

Trend onvoldoende gekwalificeerd personeel volgens verpleegkundigen in ziekenhuizen en de GGZ

Jaar	ZKH-verpl	GGZ-verpl	Totaal
2011	24,3	18,0	22,0
2013	24,1	24,8	24,5
2015	29,4	29,4	29,5
2017	32,8	41,3	36,1

Bron: Panel verpleging & Verzorging, NIVEL

ZKH-verpl = verpleegkundigen in ziekenhuizen; GGZ-verpl = verpleegkundigen in de GGZ
De cijfers zijn gecorrigeerd voor verschillen in samenstelling van het panel tussen de jaren voor wat betreft leeftijd en omvang van elke beroepsgroep.

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage verpleegkundigen en verzorgenden in ziekenhuizen en GGZ-instellingen dat van mening is dat er in de eigen instelling onvoldoende gekwalificeerd personeel is om goede kwaliteit van zorg te leveren.
Bron	NIVEL, Panel Verpleging & Verzorging
Berekening	Teller: verpleegkundigen en verzorgenden die 'nee' antwoordden op de vraag: "Vindt u dat er voldoende gekwalificeerd personeel is om goede kwaliteit van zorg te leveren?", Noemer: alle verpleegkundigen en verzorgenden die de vraag hebben beantwoord (n=343 in 2017)
Interpretatie	Voldoende gekwalificeerd personeel is een belangrijke voorwaarde om kwaliteit van zorg te leveren. Het oordeel van zorgverleners is subjectief, maar is gebaseerd op ervaring die dagelijks wordt opgedaan en geeft daarmee een belangrijke indicatie voor de kwaliteit van zorg vanuit professioneel perspectief. De overigen (63,9% in 2017) beantwoordden de vraag met 'ja' of 'weet ik niet'.
Toelichting bij de referentiewaarde	Er is geen beleidsnorm, veldnorm of internationale vergelijking voorhanden. De referentiewaarde is voor discussie vatbaar, maar is gebaseerd op de aanname dat het wenselijk is dat de vraag door drie kwart positief beantwoord zal worden. Er wordt vanuit gegaan dat een 100% score niet haalbaar is.
Jaar	2017

Tevredenheid zorgverleners met de kwaliteit van de geleverde zorg in de eigen instelling in de langdurige zorg

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

Trend

Trend tevredenheid zorgverleners met de kwaliteit van geleverde zorg in de eigen instelling in de langdurige zorg

Op schaal van 1 t/m 5

Jaar	GZ-verpl	TZ-verpl	TZ-verz	IO-verpl	Totaal
2009	3,47	3,86	3,52	3,1	3,49
2011	3,4	4,02	3,75	3,20	3,59
2013	3,37	4,00	3,8	3,23	3,60
2015	3,26	3,85	3,66	3,14	3,48
2017	3,28	3,80	3,69	3,01	3,45

Panel Verpleging & Verzorging, NIVEL

GZ-verpl = verpleegkundigen en agogisch begeleiders in de gehandicaptenzorg; TZ-verpl = verpleegkundigen in de thuiszorg; TZ-verz = verzorgenden in de thuiszorg; IO-verz = verzorgenden in de intramurale ouderenzorg.
De intramurale ouderenzorg omvat hier alleen verzorgenden; de verpleegkundigen zijn nog niet lang onderdeel van het panel en het is nog een relatief kleine groep.
De cijfers zijn gecorrigeerd voor verschillen in samenstelling van het panel tussen de jaren voor wat betreft leeftijd en omvang van elke beroepsgroep.

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Gemiddelde score op schaal voor tevredenheid van zorgverleners in de langdurige zorg met kwaliteit van geleverde zorg in de eigen instelling.
Bron	NIVEL, Panel Verpleging & Verzorging
Berekening	De scores betreffen een gemiddelde van de antwoorden op 3 vragen naar de kwaliteit van zorg. Dit betreft een sub-schaal van de Maastrichtse arbeidstevredenheidsschaal voor de gezondheidszorg (MAS-GZ). De antwoorden werden gegeven op een vijfpuntsschaal, waarbij: 5=zeer tevreden, 4=tevreden, 3=neutraal, 2=ontevreden en 1=zeer ontevreden. Het gemiddelde kan variëren tussen 1 en 5. Vragen worden ingevuld door verplegenden en verzorgenden in vijf sectoren.
Interpretatie	Een van de deelaspecten van arbeidstevredenheid is de kwaliteit van de zorg in de eigen instelling. Als zorgverleners ontevreden zijn over de kwaliteit van zorg, kan dat erop duiden dat patënten zorg van onvoldoende kwaliteit ontvangen, bijvoorbeeld dat er in het algemeen te weinig tijd beschikbaar is om goede zorg te ontvangen of dat de zorg te weinig toegespitst is op de individuele zorgbehoefte. Een hoger cijfer duidt op een betere kwaliteit in de ogen van zorgverleners.
Toelichting bij de referentiewaarde	Een score van 4 staat gelijk aan "tevreden".
Jaar	2017

Onvoldoende kwaliteit volgens verpleegkundigen en verzorgenden binnen eigen afdeling of team in de langdurige zorg

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

Trend

Trend onvoldoende kwaliteit van zorg op de eigen afdeling volgens verpleegkundigen en verzorgenden en verzorgenden in de langdurige zorg

Jaar	GZ-verpl	TZ-verpl	TZ-verz	IO-verz	Totaal
2009	4,8	11,9	5,2	23,2
2011	14,5	8,6	12,4	21,2	13,8
2013	8,1	5,8	5,7	14	8,2
2015	13,5	11	7,7	16,8	12,5
2017	15,3	8,5	9,6	21,2	13,5

Bron: Panel verpleging & Verzorging, NIVEL

GZ-verpl = verpleegkundigen en agogisch begeleiders in de gehandicaptenzorg; TZ-verpl = verpleegkundigen in de thuiszorg; TZ-verz = verzorgenden in de thuiszorg; IO-verz = verzorgenden in de intramurale ouderenzorg.
De intramurale ouderenzorg omvat hier alleen verzorgenden; de verpleegkundigen zijn nog niet lang onderdeel van het panel en het is nog een relatief kleine groep.
De cijfers zijn gecorrigeerd voor verschillen in samenstelling van het panel tussen de jaren voor wat betreft leeftijd en omvang van elke beroepsgroep.

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage verpleegkundigen en verzorgenden in de langdurige zorg dat van mening is dat de kwaliteit van zorg binnen de eigen afdeling of team regelmatig of vaak niet goed is
Bron	NIVEL, Panel Verpleging & Verzorging
Berekening	Teller: aantal verpleegkundigen en verzorgenden dat 'regelmatig'of 'vaak' antwoordde op de vraag: ‘Hoe vaak komt het volgens u in het algemeen binnen uw afdeling of team voor dat de kwaliteit van zorg verleend door verpleegkundigen en verzorgenden niet goed is?’ Noemer: alle verpleegkundigen en verzorgenden die de vraag hebben beantwoord.
Interpretatie	Een matig of slecht eigen oordeel over de kwaliteit van zorg binnen de afdeling of team van verpleegkundigen en verzorgenden, kan erop wijzen dat patiënten zorg van onvoldoende kwaliteit ontvangen. Het oordeel van zorgverleners is subjectief maar is gebaseerd op ervaring die dagelijks wordt opgedaan en geeft daarmee een belangrijke indicatie voor de kwaliteit van zorg vanuit professioneel perspectief.
Toelichting bij de referentiewaarde	Er is geen beleidsnorm, veldnorm of internationale vergelijking voorhanden. De referentiewaarde is voor discussie vatbaar, maar is gebaseerd op de aanname dat het wenselijk is dat de vraag door minder dan 10% positief beantwoord zal worden. Er wordt vanuit gegaan dat een 0% score per definitie niet haalbaar is.
Jaar	2017

Onvoldoende gekwalificeerd personeel volgens verpleegkundigen en verzorgenden in de langdurige zorg

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

4-jarige trend

Trend onvoldoende gekwalificeerd personeel volgens verpleegkundigen en verzorgenden in de langdurige zorg

Jaar	GZ-verpl	TZ-verp	TZ-verz	IO-verz	totaal
2011	29,1	30,7	15,7	38,7	28,4
2013	25,9	28,2	11,2	34,2	24,6
2015	33,8	42,2	23,5	41,7	34,5
2017	36,5	37,0	21,8	42,7	34,0

Bron: Panel verpleging & Verzorging, NIVEL

GZ-verpl = verpleegkundigen en agogisch begeleiders in de gehandicaptenzorg; TZ-verpl = verpleegkundigen in de thuiszorg; TZ-verz = verzorgenden in de thuiszorg; IO-verz = verzorgenden in de intramurale ouderenzorg.
De intramurale ouderenzorg omvat hier alleen verzorgenden; de verpleegkundigen zijn nog niet lang onderdeel van het panel en het is nog een relatief kleine groep.
De cijfers zijn gecorrigeerd voor verschillen in samenstelling van het panel tussen de jaren voor wat betreft leeftijd en omvang van elke beroepsgroep.

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage verpleegkundigen en verzorgenden in de langdurige zorg dat van mening is dat er in de eigen instelling onvoldoende gekwalificeerd personeel is om een goede kwaliteit van zorg te leveren.
Bron	NIVEL, Panel Verpleging & Verzorging
Berekening	Gekwalificeerd personeel is een belangrijke voorwaarde om kwaliteit van zorg te leveren. Het oordeel van zorgverleners is subjectief, maar is gebaseerd op ervaring die dagelijks wordt opgedaan en geeft daarmee een belangrijke indicatie voor de kwaliteit van zorg vanuit professioneel perspectief. De overigen (66% in 2017) beantwoordden de vraag met 'ja' of 'weet ik niet'.
Interpretatie	Teller: verpleegkundigen en verzorgenden die 'nee' antwoordden op de vraag: "Vindt u dat er voldoende gekwalificeerd personeel is om goede kwaliteit van zorg te leveren?", Noemer: alle verpleegkundigen en verzorgenden die de vraag hebben beantwoord (n=743 in 2017)
Toelichting bij de referentiewaarde	Er is geen beleidsnorm, veldnorm of internationale vergelijking voor handen. De referentiewaarde is voor discussie vatbaar, maar is gebaseerd op de aanname dat het wenselijk is dat de vraag door een kwart van de respondenten negatief beantwoord zal worden. Er wordt vanuit gegaan dat een 0% score per defintie niet haalbaar is.
Jaar	2017

Continue diepe sedatie met alleen morfine

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

Trend gevallen van continue diepe sedatie met alleen morfine

Jaar	Totaal	Medisch specialisten	Spec. ouderengeneeskunde	Huisartsen
2005	15	19	10	13
2010	6	12	3	1
2015	4	12	0	2

Bron: Sterfgevallenonderzoek 2015, ZonMw

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage gevallen van continue diepe sedatie met alleen morfine
Bron	Sterfgevallenonderzoek 2015, ZonMw; Onwuteaka-Philipsen et al., 2017
Berekening	Teller: aantal gevallen van continue diepe sedatie met alleen morfine. Noemer: alle gevallen van continue diepe sedatie.
Interpretatie	Voor de uitvoering van continue diepe sedatie heeft de KNMG in 2009 richtlijnen gepubliceerd. Geadviseerd wordt achtereenvolgens drie typen middelen toe te dienen, eventueel in combinatie met morfine bij pijn en dyspneu. Het gebruik van alleen morfine wordt ontraden omdat dit vaak leidt tot sufheid maar niet altijd tot verlies van bewustzijn. Ook kan morfine bijwerkingen geven zoals delier (verwardheid) of myoclonieën (onvrijwillige samentrekkingen van spieren).
Toelichting bij de referentiewaarde	Gebruik van alleen morfine als sedativum wordt door KNMG ontraden.
Jaar	2015

Aantal nieuwe gevallen van meningitis door bacteriën waartegen gevaccineerd wordt

Indicatorwaarde

Referentiewaarde*

3-jarige trend

Trend in aantal nieuwe gevallen bacteriële meningitis

Door bacteriën waartegen gevaccineerd wordt

Jaar	Hib	Men serogroep C	Pneu vaccin (PCV10) serotype	Totaal: Hib, meningokokken serogroep C en pneumokokken vaccin typen (PCV10)
1992	236	96
1993	190	70
1994	107	45
1995	39	33
1996	15	37
1997	9	50
1998	15	46
1999	6	59
2000	7	58
2001	6	128	148	282
2002	5	104	158	267
2003	11	23	145	179
2004	16	10	170	196
2005	17	2	135	154
2006	9	2	134	145
2007	9	5	138	152
2008	6	6	99	111
2009	5	2	65	72
2010	9	2	46	57
2011	3	1	48	52
2012	4	2	35	41
2013	8	1	25	34
2014	5	1	19	25
2015	6	0	14	20
2016	12	3	14	29
2017	8	3	12	23

Bron: Nederlands Referentielaboratorium voor Bacteriële Meningitis (AMC/RIVM)

Men: Meningokokken
Pneu: Pneumokokken
PCV10: 10-valent polysaccharideconjugaatvaccin

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Incidentie van meningitis door bacteriën waartegen gevaccineerd wordt
Bron	Nederlands Referentielaboratorium voor Bacteriële Meningitis; AMC/RIVM
Berekening	Aantal nieuwe gevallen van meningitis door bacteriën waartegen gevaccineerd wordt in een jaar.
Interpretatie	Bacteriële meningitis is een ernstige infectie van de membranen die de hersenen en ruggenmerg omgeven, met een hoge mortaliteit en morbiditeit, ook als goede behandeling met antibiotica plaatsvindt. Bacteriële meningitis kan door verschillende soorten bacteriën worden veroorzaakt. In het Rijksvaccinatieprogramma zijn vaccins tegen Haemophilus influenza type b (Hib), meningokokken serogroep C en pneumokokken (vanaf 2007 tien serotypen; PCV10) opgenomen, waarmee getracht wordt het optreden van onder andere bacteriële meningitis te voorkomen. Het jaarlijks aantal gevallen van meningitis door bacteriën waartegen gevaccineerd wordt, geeft weer hoe effectief de preventie door middel van het aanbieden van vaccinatie is voor het optreden van deze typen meningitis. Deze indicator laat niet zien wat het effect is op het vóórkomen van andere infectieziekten waartegen het Hib-, meningokokken C- en pneumokokken-vaccin beschermen, zoals sepsis en longontsteking. Per 1 mei 2018 is een combinatievaccin tegen de meningokokken serogroepen A, C, W en Y opgenomen in het Rijkvaccinatieprogramma, maar in het kerncijfer is het aantal gevallen van meningitis door meningokokken serogroepen A, W en Y nog niet opgenomen.
Toelichting bij de referentiewaarde	N.v.t.
Jaar	2017

Mensen die afzien van zorg vanwege de kosten

Indicatorwaarde

Geen referentiewaarde

Geen 3-jarige trend

Afzien van zorg vanwege kosten

[container]

Bron: OECD Health Statistics / HaaG

De gegevens van Tsjechië zijn van 2010, van Polen, Frankrijk en Italië van 2013, van Spanje van 2014 en van Portugal, Nieuw-Zeeland en Australië van 2015.

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage van de volwassen bevolking dat in de voorgaande 12 maanden wel eens afzag van zorg vanwege de kosten.
Bron	NIVEL Consumentenpanel (2017), OECD Health Statistics (2016)
Berekening	Teller: aantal personen dat aangeeft in de voorgaande 12 maanden een medisch probleem te hebben maar heeft afgezien van (a) artsenbezoek, (b) een aanbevolen medisch onderzoek, behandeling of nabehandeling en/of (c) afhalen of gebruik van medicijnen vanwege de kosten. Noemer: alle respondenten van 18 jaar en ouder (n=657)
Interpretatie	Wanneer mensen afzien van zorg vanwege de kosten wijst dit op ervaren problemen met de financiële toegankelijkheid. Mogelijk noodzakelijke zorgbehoeften blijven onvervuld.
Toelichting bij de referentiewaarde
Jaar	2017

Huisarts betrekt patiënt bij beslissingen

Indicatorwaarde

Geen referentiewaarde

Geen 3-jarige trend

Personen die aangeven dat de huisarts hen betrekt bij beslissingen 2016

	Percentage
Portugal (2015)	90,9
Verenigd Koninkrijk	88,9
Australië	87,9
Nieuw Zeeland	87,8
Duitsland	87,6
NEDERLAND	87,1
Zwitserland	86,5
Verenigde Staten	84,6
Canada	84,3
Israël	79,4
Noorwegen	79
Zweden	79
Frankrijk (2013)	78,8
Estland	77,4
Polen (2013)	47,9

Bron: OECD.Stat

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage personen dat aangeeft dat de huisarts hem of haar meestal of altijd betrekt bij beslissingen over de zorg en behandeling.
Bron	NIVEL Consumentenpanel, OECD.Stat
Berekening	Teller: aantal personen met een vaste huisarts dat aangeeft dat de huisarts hen meestal of altijd betrekt bij beslissingen over de zorg en behandeling. Noemer: alle respondenten met een vaste huisarts (n=652).
Interpretatie	Het betrekken van de patiënt bij beslissingen maakt deel uit van een patiëntgerichte zorg en is daarmee een indicator voor de kwaliteit van zorg.
Toelichting bij de referentiewaarde	N.v.t.
Jaar	2017
Literatuur	Kooijman & de Jong, 2018

Bronnen en literatuur

Literatuur

Kooijman M, de Jong J. Patiënten zijn nog steeds positief over de bejegening door hun huisarts in Nederland. Utrecht: NIVEL; 2018. Bron

Huisarts besteedt voldoende tijd aan patiënt

Indicatorwaarde

Geen referentiewaarde

Geen 3-jarige trend

Personen die aangeven dat de huisarts voldoende tijd aan hen besteed 2016

Land	Percentage
NEDERLAND	94,1
Australië	91,7
Portugal (2015)	89,6
Nieuw Zeeland	88,3
Zwitserland	86,6
Duitsland	86
Verenigd Koninkrijk	84,7
Estland	83,4
Israël	81,1
Verenigde Staten	80,8
Frankrijk (2013)	80
Canada	79,3
Noorwegen	78,8
Zweden	72,9
Polen (2013)	59,6

Bron: OECD.Stat

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage personen dat aangeeft dat de huisarts meestal of altijd voldoende tijd voor hen neemt.
Bron	NIVEL Consumentenpanel. OECD.Stat
Berekening	Teller: aantal personen met een vaste huisarts dat aangeeft dat de huisarts hen meestal of altijd betrekt bij beslissingen over de zorg en behandeling. Noemer: alle respondenten met een vaste huisarts (n=652).
Interpretatie	Het besteden van voldoende tijd maakt deel uit van een patiëntgerichte zorg en is daarmee een indicator voor de kwaliteit van zorg.
Toelichting bij de referentiewaarde
Jaar	2017
Literatuur	Kooijman & de Jong, 2018

Bronnen en literatuur

Literatuur

Kooijman M, de Jong J. Patiënten zijn nog steeds positief over de bejegening door hun huisarts in Nederland. Utrecht: NIVEL; 2018. Bron

Huisarts geeft de gelegenheid om vragen te stellen

Indicatorwaarde

Geen referentiewaarde

Geen 3-jarige trend

Personen die aangeven dat de huisarts voldoende gelegenheid geeft om vragen te stellen 2016

Land	Percentage
NEDERLAND	96
Zwitserland (2010)	94,5
Duitsland (2010)	93,9
Verenigd Koninkrijk (2010)	92,3
Nieuw Zeeland (2010)	92
Portugal (2015)	91,8
Canada (2010)	88,3
Australië (2010)	88,3
Verenigde Staten (2010)	87
Israël	84,5
Noorwegen (2010)	83,3
Frankrijk (2010)	82,9
Estland	82,6
Zweden (2010)	75,8
Polen (2012)	33,6

Bron: OECD.Stat

Dit cijfer is ook onderdeel van
Staat van Volksgezondheid en Zorg: kerncijfers voor beleid

	Toelichting
Volledige naam indicator	Percentage personen dat aangeeft dat de huisarts hem of haar meestal of altijd de gelegenheid geeft om vragen te stellen.
Bron	NIVEL Consumentenpanel, OECD.Stat
Berekening	Teller: aantal personen met een vaste huisarts dat aangeeft dat de huisarts hen meestal of altijd de mogelijkheid geeft om vragen te stellen. Noemer: alle respondenten met een vaste huisarts (n=656)
Interpretatie	Ruimte bieden voor vragen maakt deel uit van patiëntgerichte zorg en is daarmee een indicator voor de kwaliteit van zorg. De waarde is voor de OECD net iets anders berekend dan bij het NIVEL, vandaar het kleine verschil.
Toelichting bij de referentiewaarde	N.v.t.
Jaar	2017
Literatuur	Kooijman & de Jong, 2018

Bronnen en literatuur

Literatuur

Kooijman M, de Jong J. Patiënten zijn nog steeds positief over de bejegening door hun huisarts in Nederland. Utrecht: NIVEL; 2018. Bron

Prestatie-indicatoren gezondheidszorg→Systeemdoelen

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

Trend vrouwen dat de zwangerschapsbegeleiding startte in de eerste lijn vóór de 10e week van de zwangerschap

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

5-jarige trend*

Vrouwen die op enig moment in de zwangerschap hebben gerookt 2016

Vrouwen die gedurende de hele zwangerschap dagelijks rookten 2001-2015

Indicatorwaarde

Referentiewaarde*

3-jarige trend

Trend ongeplande keizersneden bij vrouwen in de 'NTSV-groep'

Indicatorwaarde

Referentiewaarde*

3-jarige trend

Trend te vroeg geboren baby's in ziekenhuis zonder NICU

Bronnen en literatuur

Literatuur

Indicatorwaarde

Referentiewaarde (niet beschikbaar)

3-jarige trend

Foetale sterfte na een zwangerschapsduur van 28 weken

Trend foetale sterfte

Datum publicatie

Bronnen en literatuur

Literatuur

Indicatorwaarde

Referentiewaarde (niet beschikbaar)

3-jarige trend

Neonatale sterfte 2004-2015

Trend neonatale sterfte

Datum publicatie

Bronnen en literatuur

Literatuur

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

Vrouwen die direct na de geboorte borstvoeding geven, 2010

Trend vrouwen die direct na de geboorte volledige borstvoeding geven

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

Trend deelname neonatale gehoorscreening

Datum publicatie

Bronnen en literatuur

Literatuur

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

Vaccinatiegraad tegen DKT* internationaal 2017

Trend vaccinatiegraad voor D(K)TP

Bronnen en literatuur

Literatuur

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

Vaccinatiegraad mazelen internationaal 2017

Trend vaccinatiegraad voor BMR

Bronnen en literatuur

Literatuur

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

30-dagen sterfte na ziekenhuisopname voor ischemische beroerte 2015

30-dagensterfte na ziekenhuisopname voor ischemische beroerte 2000-2012

Indicatorwaarde

Referentiewaarde*

3-jarige trend

Trend vaccinatiegraad voor HPV, afgemaakte series

Bronnen en literatuur

Literatuur

Indicatorwaarde

Referentiewaarde

3-jarige trend

30-dagen sterfte na ziekenhuisopname voor acuut myocardinfarct 2015

30-dagen sterfte na ziekenhuisopname voor acuut myocardinfarct 2000-2012

Indicatorwaarde

Referentiewaarde