Volksgezondheidenzorg.info

Zoekveld

Ziektelast in DALY's

Ziektelast naar risicofactor

Roken veroorzaakt meeste gezondheidsverlies

Ruim 9% van de totale ziektelast in Nederland was in 2015 toe te schrijven aan roken. Hiermee is roken veruit de belangrijkste risicofactor. Roken is geassocieerd met onder meer (long)kanker, COPD en hartziekten. Ook ongezonde voeding zorgt voor relatief veel gezondheidsverlies (8%). Hoge bloeddruk en een hoge bloedsuikerspiegel dragen beide voor bijna 7% bij aan de totale ziektelast In Nederland.

Ongunstige arbeidsomstandigheden veroorzaken bijna 5% van ziektelast

Voor een selectie van ongunstige arbeidsomstandigheden is de bijdrage aan de ziektelast in Nederland geschat. Blootstelling aan stoffen en andere factoren in de arbeidsomgeving, fysieke en psychische belasting veroorzaken ziektelast via bijvoorbeeld burn-out, COPD, longkanker en KANS. In totaal is 4,6% van de totale ziektelast in Nederland toe te schrijven aan deze ongunstige arbeidsomstandigheden. 

Milieu veroorzaakt 4% van ziektelast

Ongunstige milieu-omstandigheden zijn verantwoordelijk voor 4,0% van de totale ziektelast in Nederland. Het grootste deel hiervan (3,5% van totale ziektelast) is toe te schrijven aan het buitenmilieu (luchtverontreiniging (fijn stof, stikstofdioxide), UV-straling en geluid). Een klein deel is toe te schrijven aan het binnenmilieu (meeroken, vocht, blootstelling aan radon, thoron en koolmonoxide).

Meer informatie

Experts en redactie

Verantwoording

Definities

  • Ziektelast in DALY's

    De ziektelast ('Burden of Disease') is de hoeveelheid gezondheidsverlies in een populatie die veroorzaakt wordt door ziekten. De ziektelast wordt uitgedrukt in DALY's ('Disability-Adjusted Life-Years'). De DALY kwantificeert gezondheidsverlies en is opgebouwd uit twee componenten: de jaren verloren door vroegtijdige sterfte en de jaren geleefd met ziekte.

Methoden

  • Berekening ziektelast

    Voor de Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2018 (VTV-2018) is de ziektelast van een selectie van ziekten berekend. Voor een een toelichting op de berekeningen, zie: Ziektelastberekeningen.

  • Berekening bijdrage risicofactoren aan ziektelast

    Voor het berekenen van de bijdrage van risicofactoren aan de ziektelast is gebruikgemaakt van het populatie attributieve risico (PAR). Deze is gebaseerd op:

    • de prevalentie van de risicofactor in de populatie;
    • de kans op het optreden van ziekte gegeven de risicofactor;
    • de ernst van de ziekte (wegingsfactor);
    • de sterftekans.

    Voor de Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2018 (VTV-2018) is het gezondheidsverlies (uitgedrukt in DALY’s) berekend, dat is toe te schrijven aan elk ziektegeval dat het gevolg is van de risicofactor (bijvoorbeeld roken of onvoldoende bewegen). Berekend is met welk deel de jaarlijkse incidentie, prevalentie en sterfte van een ziekte zou afnemen als iedereen het meest gunstige niveau van de risicofactor zou hebben, bijvoorbeeld ‘niemand rookt’ of ‘iedereen beweegt voldoende’.

  • Selectie van ziekten

    De ranglijst is gebaseerd op 59 ziekten en aandoeningen die zijn geselecteerd voor de Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014 (VTV-2014). Meer informatie over de selectieprocedure en de geselecteerde ziekten en aandoeningen is te vinden in: Selectie van ziekten.

Andere websites over Ziektelast in DALY's