Volksgezondheidenzorg.info

Zoekveld

Levensverwachting→Regionaal & Internationaal→Internationaal

Cijfers & Context

Vrouwen leven 3,4 jaar langer dan mannen

Regionaal & Internationaal

Levensverwachting Nederlandse man hoog in EU

Kosten

Preventie & Zorg

Internationale vergelijking levensverwachting bij geboorte

Levensverwachting bij geboorte internationaal 2019

LandenMannenVrouwenTotaal
Spanje81,186,784,0
Zwitserland82,185,884,0
Italië81,485,883,7
Zweden81,584,883,2
Frankrijk79,985,983,0
Noorwegen81,384,783,0
Malta81,284,682,9
Ierland80,884,782,8
Luxemburg80,285,282,7
Cyprus80,384,482,3
NEDERLAND80,683,782,2
België79,884,382,1
Finland79,384,882,1
Oostenrijk79,784,282,0
Portugal78,784,881,9
Griekenland79,284,281,7
Slovenië78,784,581,6
Denemarken79,583,581,5
Duitsland79,083,781,3
Verenigd Koninkrijk (2018)79,583,181,3
EU28 (2018)78,383,681,0
Tsjechië76,482,279,3
Estland74,583,079,0
Kroatië75,581,678,6
Polen74,181,978,0
Slowakije74,381,277,8
Litouwen71,681,276,5
Hongarije73,179,776,5
Letland70,980,175,7
Roemenië71,979,575,6
Bulgarije71,678,875,1

Bron: Eurostat, 2021

Levensverwachting Nederlandse man boven EU-gemiddelde

De levensverwachting bij geboorte is voor mannen in Nederland ruim twee jaar hoger dan gemiddeld in de EU. De levensverwachting is hoog in enkele Zuid-Europese landen en Zwitserland, Noorwegen en Zweden en laag in de landen die na 2004 zijn toegetreden tot de Europese Unie (EU), zoals Bulgarije en Roemenië.

Levensverwachting Nederlandse vrouw gemiddeld in de EU

De levensverwachting bij geboorte is voor vrouwen in Nederland ongeveer gelijk aan het EU-gemiddelde. De positief van Nederlandse vrouwen binnen de EU is dus relatief slechter dan van Nederlandse mannen.

Lagere Levensverwachting in EU in 2020 door COVID-19-pandemie

Na het uitbreken van de COVID-19-pandemie in 2020 is de levensverwachting bij de geboorte gedaald in veruit de meeste EU-lidstaten. Voor Nederland komt dit neer op een daling van 0,7 jaar ten opzichte van 2019. De grootste dalingen werden opgetekend in Spanje (-1,6 jaar vergeleken met 2019) en Bulgarije (-1,5). Deze informatie is afkomstig uit voorlopige schattingen van de levensverwachting in 2020 (Eurostat, 2021).

Mannen zwaarder getroffen door COVID-19

Mannen werden iets meer getroffen in de meeste EU-lidstaten, met de grootste afname van de levensverwachting in Bulgarije (-1,7 jaar), Letland en Polen (beide -1,5 jaar). De levensverwachting bij de geboorte is het gemiddelde aantal jaren dat een pasgeboren kind zou leven als het zou worden onderworpen aan de sterftecijfers die voor de huidige periode zijn waargenomen, gedurende de rest van zijn leven. Dit betekent dat de hierboven geschatte waarden voor de levensverwachting in 2020 zouden gelden als de in 2020 waargenomen sterftecijfers (inclusief de COVID-19-pandemie), zouden aanhouden tot het uitsterven van het in 2020 geboren cohort. 

Meer informatie

Experts en redactie

Datum publicatie

07-04-2021

Bronnen en literatuur

Bronnen

  1. Eurostat, De statistische database van de Europese Unie. zorggegevens.nl

Internationale vergelijking trend in levensverwachting, mannen

Trend in levensverwachting bij geboorte internationaal, mannen 1970-2019

NEDERLANDBelgiëBulgarijeTsjechiëDenemarkenDuitslandEstlandIerlandGriekenlandSpanjeFrankrijkKroatiëItaliëCyprusLetlandLitouwenLuxemburgHongarijeMaltaOostenrijkPolenPortugalRoemeniëSloveniëSlowakijeFinlandZwedenVerenigd KoninkrijkNoorwegenZwitserlandEUEU minEU max
197067,969,166,167,565,571,666,866,366,563,665,966,872,371,27068,263,672,3
197167,968,666,267,765,772,267,666,266,166,763,166,466,67271,370,268,363,172,2
197268,268,666,967,865,571,766,967,766,86765,266,9677271,570,668,665,272
197368,468,966,668,166,17267,366,966,667,664,466,666,872,271,57168,664,472,2
197468,868,866,87168,465,972,467,167,166,367,564,867,466,872,271,971,26964,872,4
197568,868,66771,368,26572,270,566,467,366,367,764,667,466,972,271,971,568,964,672,2
197668,968,967,170,968,664,672,370,866,367,266,768,265,367,76772,272,271,669,164,672,3
197769,568,267,271,869,264,772,471,266,268,266,869,268,566,467,466,872,472,57269,464,772,5
197869,468,767,371,569,164,372,971,36668,566,168,168,567,167,366,972,572,671,969,564,372,9
197969,968,667,471,269,564,173,271,865,56966,269,368,867,966,967,272,572,472,369,764,173,2
198069,968,466,971,269,664,27372,365,47065,5686967,966,666,769,272,872,472,369,864,273
198170,368,967,271,369,964,173,472,565,368,965,56969,368,266,866,869,673,172,772,570,164,173,4
198270,668,567,371,670,264,673,673,165,768,965,769,46967,1676770,373,572,772,870,464,673,6
198370,668,567,171,570,564,473,472,965,769,965,169,5696766,966,770,373,672,872,770,464,473,6
19847168,567,471,77164,673,873,165,169,765,170,169,26767,366,970,573,97373,470,764,673,9
198573,171,168,167,571,571,164,673,573,172,365,670,365,170,469,466,467,76770,273,872,673,570,764,673,8
198673,171,468,567,571,871,466,270,874,173,472,667,870,765,37169,966,768,467,270,67472,973,77165,374,1
198773,57268,367,971,871,766,371,673,973,57367,670,665,771,570,366,168,267,470,774,272,87471,365,774,2
198873,772,268,368,272,171,966,571,774,373,573,267,47166,271,970,366,568,967,270,774,173,173,971,466,274,3
198973,772,368,268,27272,165,771,774,573,473,666,971,265,471,970,966,769,36770,974,873,374,171,565,474,8
199073,872,76867,6727264,772,174,773,373,866,472,465,272,366,370,666,769,866,77174,873,47471,664,774,8
199174,172,96868,272,572,264,472,374,873,473,865,17265,172,365,970,566,869,566,971,4757474,271,664,475
199274,37367,868,672,672,763,472,774,773,874,264,871,964,772,566,5716669,667,171,775,474,274,371,963,475,4
1993747367,669,372,672,862,372,575,17474,674,763,172,264,772,867,27165,969,467,872,175,573,574,27572,162,375,5
199474,673,467,369,572,873,160,673,175,374,474,87562,573,26573,267,57265,770,168,372,876,174,174,975,272,460,676,1
199574,673,567,469,772,773,361,472,875,274,47575,163,37365,474,973,467,771,765,570,868,472,876,27474,875,472,561,476,2
199674,773,967,470,473,173,664,273,175,374,575,475,364,673,366,37573,768,171,665,171,168,873,176,674,375,47672,864,276,6
199775,274,26770,573,674,164,273,475,775,275,874,965,57466,775,374,168,572,265,271,168,973,576,874,675,576,373,264,276,8
199875,274,467,471,27474,563,973,475,875,374,87674,76673,766,575,174,568,972,466,371,368,673,676,974,875,676,473,463,976,9
199975,374,468,271,574,274,86573,475,975,37576,47666,374,466,775,574,968,872,767,171,86973,877,17575,676,873,76577,1
200075,674,668,471,674,575,165,67475,975,875,376,975,466,774,667,576,375,269,673,367,772,269,274,277,475,5767774,165,677,4
200175,874,968,67274,775,665,274,576,376,375,570,977,276,665,975,168,276,675,67073,667,572,369,574,677,675,876,277,574,565,277,6
20027675,168,872,174,875,765,67576,476,475,77177,476,464,466,174,668,376,375,870,373,967,372,669,874,977,77676,477,974,564,477,9
200376,375,368,9727575,866,475,776,676,475,77177,376,865,366,474,868,476,475,970,574,267,472,569,875,17876,277,17874,665,378
200476,9766972,575,476,566,776,176,67776,771,87876,565,666,27668,777,476,470,67567,873,570,375,478,476,877,678,675,265,678,6
200577,276,26972,97676,767,676,776,87776,771,778,176,564,965,276,768,777,376,670,874,968,473,970,275,678,57777,878,775,464,978,7
200677,776,669,273,576,177,267,676,977,177,877,372,478,678,1656576,869,27777,170,975,56974,570,475,978,877,378,279,275,86579,2
200778,177,169,573,876,277,467,577,376,977,977,672,278,877,665,364,576,769,477,577,47175,969,574,670,6767977,678,379,57664,579,5
200878,476,969,874,176,577,668,977,977,578,377,872,378,978,266,565,978,17077,177,771,376,269,775,570,976,579,277,778,479,876,365,979,8
200978,777,470,274,376,977,87077,877,578,87872,879,178,567,567,178,170,377,977,671,576,569,875,971,476,679,478,378,779,976,667,179,9
201078,977,570,374,577,27870,978,57879,278,273,479,579,267,967,677,970,779,377,872,276,87076,471,876,979,678,67980,376,967,680,3
201179,47870,774,877,877,971,478,67879,578,773,879,779,368,668,178,571,278,678,372,577,370,876,872,377,379,97979,180,577,368,180,5
201279,377,870,975,178,178,171,478,77879,578,773,979,878,968,968,479,171,678,678,472,677,370,977,172,577,779,979,179,580,677,468,480,6
201379,578,171,375,278,378,172,878,978,780,27974,580,380,169,368,579,872,279,678,67377,671,677,272,97880,279,279,880,777,768,580,7
20148078,871,175,878,778,772,479,378,880,479,574,780,780,369,169,279,472,379,979,173,77871,378,273,378,480,479,580,181,178,169,181,1
201579,978,771,275,778,878,373,279,678,580,179,274,480,379,969,769,28072,379,878,873,578,171,577,873,178,780,479,280,580,877,969,280,8
2016807971,376,17978,673,379,978,980,579,5758180,569,869,580,172,680,679,373,978,171,778,273,878,680,679,480,781,778,269,581,7
201780,279,271,476,179,278,773,880,478,880,679,674,980,880,269,870,779,972,580,279,473,978,471,778,273,878,980,879,58181,678,369,881,6
201880,379,471,576,279,178,674,080,479,380,779,774,981,280,970,170,980,172,780,479,473,778,371,778,573,979,180,979,581,181,978,370,181,9
201980,679,871,676,479,579,074,580,879,281,179,975,581,480,370,971,680,273,181,279,774,178,771,978,774,379,381,581,382,170,982,1

Bron: Eurostat, 2020; WHO-HFA, 2018 (alleen voor de trend van de EU28 in de periode 1970-2001)

Levensverwachting Nederlandse man stijgt sinds 2000 iets sneller dan gemiddeld

In 2000 was de levensverwachting voor mannen in Nederland 1,5 jaar hoger dan het gemiddelde in de EU. In 2017 was dit verschil opgelopen tot 1,9 jaar. De ontwikkeling van de levensverwachting van mannen in de tien nieuwe EU-landen die in 2004 zijn toegetreden tot de EU, ligt enkele jaren achter op de levensverwachting van mannen in de rest van de EU, maar de levensverwachting stijgt er gestaag sinds de val van de muur (1989) en de ontbinding van de Sovjet-Unie begin jaren negentig. Ondanks deze gestage stijging blijft de achterstand met de ‘oude’ EU-landen substantieel.

Lagere Levensverwachting in EU in 2020 door COVID-19-pandemie

Na het uitbreken van de COVID-19-pandemie in 2020 is de levensverwachting bij de geboorte gedaald in veruit de meeste EU-lidstaten. Voor Nederland komt dit neer op een daling van 0,7 jaar ten opzichte van 2019. De grootste dalingen werden opgetekend in Spanje (-1,6 jaar vergeleken met 2019) en Bulgarije (-1,5). Deze informatie is afkomstig uit voorlopige schattingen van de levensverwachting in 2020 (Eurostat, 2021).

Mannen zwaarder getroffen door COVID-19

Mannen werden iets meer getroffen in de meeste EU-lidstaten, met de grootste afname van de levensverwachting in Bulgarije (-1,7 jaar), Letland en Polen (beide -1,5 jaar). De levensverwachting bij de geboorte is het gemiddelde aantal jaren dat een pasgeboren kind zou leven als het zou worden onderworpen aan de sterftecijfers die voor de huidige periode zijn waargenomen, gedurende de rest van zijn leven. Dit betekent dat de hierboven geschatte waarden voor de levensverwachting in 2020 zouden gelden als de in 2020 waargenomen sterftecijfers (inclusief de COVID-19-pandemie), zouden aanhouden tot het uitsterven van het in 2020 geboren cohort. 

Meer informatie

Experts en redactie

Datum publicatie

10-03-2021

Bronnen en literatuur

Bronnen

  1. Eurostat, De statistische database van de Europese Unie. zorggegevens.nl
  2. WHO-HFA, WHO European Health for All Database. zorggegevens.nl

Internationale vergelijking trend in levensverwachting, vrouwen

Trend in levensverwachting bij geboorte internationaal, vrouwen 1970-2019

NEDERLANDBelgiëBulgarijeTsjechiëDenemarkenDuitslandEstlandIerlandGriekenlandSpanjeFrankrijkKroatiëItaliëCyprusLetlandLitouwenLuxemburgHongarijeMaltaOostenrijkPolenPortugalRoemeniëSloveniëSlowakijeFinlandZwedenVerenigd KoninkrijkNoorwegenZwitserlandEUEU min EU max
197074,273,573,173,674,576,075,073,072,173,569,770,473,177,377,576,274,469,777,5
197174,473,273,473,874,876,276,173,172,173,769,770,873,377,577,576,374,669,777,5
197274,873,173,774,174,775,975,474,172,774,171,571,473,977,677,776,975,071,477,7
197375,073,773,874,474,776,275,674,672,674,670,671,073,477,877,977,175,070,677,9
197475,373,573,676,974,675,176,875,774,572,374,771,471,973,778,078,277,675,471,478,2
197575,373,574,177,174,574,876,776,375,574,372,574,772,172,174,078,178,378,175,472,178,3
197675,573,874,376,875,074,476,776,675,774,372,675,172,672,274,178,078,478,275,772,278,4
197776,273,474,377,975,774,577,077,175,576,273,173,775,573,772,174,378,778,978,876,172,178,9
197876,173,674,477,675,774,577,577,475,275,672,872,275,773,972,374,278,878,978,876,372,278,9
197976,674,074,477,576,074,277,878,075,476,573,273,576,074,772,174,678,879,179,076,572,179,1
198076,773,974,077,376,274,377,578,575,475,672,872,876,174,971,974,478,079,079,379,076,771,979,3
198177,174,374,477,576,474,177,978,875,476,373,073,976,575,272,474,978,279,379,479,377,072,479,4
198277,374,074,577,876,774,778,279,475,876,473,376,776,072,575,374,978,879,579,779,677,272,579,7
198377,374,474,477,777,074,878,079,175,777,173,176,775,872,675,074,778,579,879,779,777,272,679,8
198478,074,674,677,877,574,378,679,775,376,973,377,376,272,775,475,179,080,179,880,377,672,780,3
198579,878,174,374,877,677,674,578,479,678,875,377,373,277,476,572,376,075,078,779,879,580,477,672,380,4
198679,778,274,874,777,777,775,176,478,879,979,176,478,773,377,876,872,876,475,178,980,280,080,577,872,880,5
198780,378,974,675,377,978,275,177,378,680,279,676,377,973,978,277,272,076,575,478,880,379,780,978,272,080,9
198880,479,174,775,477,878,475,077,379,380,379,776,379,074,278,777,372,477,075,778,880,079,781,078,472,481,0
198980,179,174,875,577,978,674,977,279,580,580,276,378,473,878,877,972,777,575,679,080,780,081,278,572,781,2
199080,279,574,775,577,878,574,977,779,580,680,376,378,773,879,075,377,573,177,875,779,080,579,980,978,773,180,9
199180,379,774,475,878,178,875,077,979,880,780,476,079,374,079,175,177,773,577,575,579,580,780,281,478,873,581,4
199280,479,974,876,378,079,374,878,379,781,380,876,078,674,079,375,678,473,277,676,079,681,080,581,679,173,281,6
199380,179,975,176,577,879,474,078,180,181,381,079,875,079,674,079,575,978,173,477,676,379,580,978,980,381,779,173,481,7
199480,480,274,876,878,279,772,978,680,381,781,279,274,979,974,579,876,179,073,377,876,780,381,679,580,882,079,472,982,0
199580,580,474,976,877,979,974,378,380,481,881,579,675,180,674,879,880,176,479,073,578,576,580,481,779,380,981,979,673,581,9
199680,580,774,577,578,380,175,678,780,682,081,880,075,980,275,079,880,276,679,072,879,077,080,781,779,581,282,279,772,882,2
199780,780,773,877,678,680,575,978,781,082,482,080,076,680,075,580,380,777,079,473,379,176,980,782,079,781,182,280,073,382,4
199880,880,774,678,279,080,875,479,180,982,482,682,179,876,780,875,680,281,077,479,673,879,277,081,082,179,881,482,780,173,882,7
199980,581,075,078,379,081,076,178,981,182,382,782,679,977,081,475,679,681,077,579,874,279,577,481,282,079,981,282,780,374,282,7
200080,781,075,078,579,281,276,479,281,382,883,082,880,177,481,376,280,581,278,080,474,879,977,581,282,080,381,582,880,774,883,0
200180,881,275,478,579,381,476,579,981,983,283,078,183,281,477,480,776,781,281,778,480,774,980,477,781,782,280,581,683,280,974,983,2
200280,781,275,578,779,481,377,280,482,083,383,078,383,281,075,877,481,576,781,381,778,880,874,680,577,781,682,180,681,683,280,974,683,3
200381,081,175,978,679,881,377,280,782,083,082,778,182,881,275,777,780,876,780,881,578,880,874,880,377,781,982,580,582,183,280,874,883,2
200481,581,976,279,180,281,978,081,182,283,783,878,883,781,876,077,782,477,281,282,179,281,875,180,878,082,582,881,182,583,881,575,183,8
200581,781,976,279,280,582,078,281,382,583,683,878,883,680,876,377,482,377,281,482,279,381,575,480,978,182,582,981,382,784,081,575,484,0
200682,082,376,379,980,782,478,681,782,784,484,579,384,182,076,177,181,977,882,082,879,782,576,182,078,483,183,181,682,984,282,076,184,5
200782,582,676,680,280,682,778,982,182,584,484,879,284,282,176,277,282,277,882,283,179,882,576,882,078,483,183,181,882,984,482,276,284,8
200882,582,677,080,581,082,779,582,483,084,684,879,784,282,977,577,683,178,382,383,380,082,777,582,679,083,383,381,883,284,682,377,084,8
200982,982,877,480,581,182,880,382,783,385,085,079,784,383,577,778,783,378,482,783,280,182,877,782,779,183,583,582,483,284,682,677,485,0
201083,083,077,480,981,483,080,883,183,385,585,379,984,783,978,078,983,578,683,683,580,783,277,783,179,383,583,682,683,384,982,877,485,5
201183,183,377,881,181,983,181,383,083,685,685,780,484,883,178,879,383,678,783,083,881,183,878,283,379,883,883,883,083,685,083,177,885,7
201283,083,177,981,282,183,181,583,183,485,585,480,684,883,478,979,683,878,783,083,681,183,678,183,379,983,783,682,883,584,983,077,985,5
201383,283,278,681,382,483,081,783,184,086,185,681,085,285,078,979,683,979,184,083,881,284,078,783,680,184,183,882,983,885,083,378,686,1
201483,583,978,082,082,883,681,983,584,186,286,081,085,684,379,480,185,279,484,384,081,784,478,784,180,584,184,283,284,285,483,678,086,2
201583,283,478,281,682,783,182,283,483,785,785,680,584,983,779,579,784,779,084,183,781,684,378,783,980,284,484,182,884,285,183,378,285,7
201683,284,078,582,182,883,582,283,684,086,385,781,385,684,979,680,185,479,784,484,182,084,379,184,380,784,484,183,084,285,683,678,586,3
201783,483,978,482,083,183,482,684,083,986,185,681,085,284,279,780,584,479,384,684,081,884,679,184,080,784,584,183,184,385,683,578,486,1
201883,483,978,682,082,983,382,784,184,486,385,881,585,684,879,780,784,679,684,684,181,784,579,284,480,884,584,383,184,585,783,678,686,3
201983,784,378,882,283,583,783,084,784,286,785,981,685,884,480,181,285,279,784,684,281,984,879,584,581,284,884,884,785,878,886,7

Bron: Eurostat, 2020; WHO-HFA, 2018 (alleen voor de trend van de EU28 in de periode 1970-2001)

Levensverwachting Nederlandse vrouw gelijk op met EU-gemiddelde

Tussen 2000 en 2018 ging de levensverwachting bij geboorte voor vrouwen gelijk op met het gemiddelde van de EU. De levensverwachting in Nederland is net als die in de EU in de periode 2000-2019 met 3 jaar gestegen. In 1970 werden Nederlandse vrouwen (niet in grafiek) nog het oudst van Europa. In de periode 1980-2000 stagneerde de levensverwachting bij vrouwen in Nederland. Dit terwijl het gemiddelde voor de EU in die periode gestaag bleef stijgen.

Lagere Levensverwachting in EU in 2020 door COVID-19-pandemie

Na het uitbreken van de COVID-19-pandemie in 2020 is de levensverwachting bij de geboorte gedaald in veruit de meeste EU-lidstaten. Voor Nederland komt dit neer op een daling van 0,7 jaar ten opzichte van 2019. De grootste dalingen werden opgetekend in Spanje (-1,6 jaar vergeleken met 2019) en Bulgarije (-1,5). Deze informatie is afkomstig uit voorlopige schattingen van de levensverwachting in 2020 (Eurostat, 2021).

Meer informatie

Experts en redactie

Datum publicatie

10-03-2021

Bronnen en literatuur

Bronnen

  1. Eurostat, De statistische database van de Europese Unie. zorggegevens.nl
  2. WHO-HFA, WHO European Health for All Database. zorggegevens.nl

Verantwoording

Definities

  • Met levensverwachting wordt levensverwachting bij geboorte bedoeld

    Met 'de levensverwachting' wordt meestal 'de levensverwachting bij geboorte' bedoeld. De levensverwachting bij geboorte voor een bepaald jaar, bijvoorbeeld voor mensen die in 2005 zijn geboren, is het aantal jaren dat deze pasgeborenen kunnen verwachten te leven.

  • Levensverwachting op elke leeftijd te berekenen

    De levensverwachting kan op elke willekeurige leeftijd worden berekend. We noemen dat dan 'de resterende levensverwachting' op een bepaalde leeftijd.

    Het berekenen van de resterende levensverwachting op een bepaalde leeftijd is soortgelijk aan het berekenen van de levensverwachting bij geboorte. Hierbij wordt het gemiddeld aantal geleefde jaren berekend, voor alle personen uit het geboortecohort die op die specifieke leeftijd nog leefden
    (Sturmans, 1986). 

    Bronnen en literatuur

    Literatuur

    1. Sturmans F. Epidemiologie, theorie, methoden en toepassing. Nijmegen: Dekker & van de Vegt; 1986. Bron

  • Leeftijdsspecifieke sterftekansen gelijk gedurende leven van geboortecohort

    De aanname bij deze berekeningen is dat de leeftijdsspecifieke sterftekansen gelijk blijven gedurende het leven van het geboortecohort. Wanneer de leeftijdsspecifieke sterfte, bijvoorbeeld door verbetering van de gezondheidszorg, afneemt in de loop der tijd, is de bij de geboorte berekende levensverwachting in feite een onderschatting van de uiteindelijke levensverwachting (Sturmans, 1986).

    Bronnen en literatuur

    Literatuur

    1. Sturmans F. Epidemiologie, theorie, methoden en toepassing. Nijmegen: Dekker & van de Vegt; 1986. Bron
Bronverantwoording
Methoden

  • Voor berekenen van levensverwachting uitgaan van leeftijdsspecifieke sterftecijfers

    Bij het berekenen van de levensverwachting bij geboorte gaan we uit van de leeftijdsspecifieke sterftecijfers voor de op elkaar volgende leeftijdscategorieën, zoals die gelden op het moment van de geboorte. Bij de berekening van de levensverwachting in een bepaald jaar in een bepaalde groep mensen wordt een geboortecohort genomen van bijvoorbeeld 100.000 personen. Dit geboortecohort laten we 'uitsterven' volgens de sterftekansen in dat jaar in die bevolking. Het gemiddeld aantal jaren dat die groep van 100.000 personen dan geleefd heeft, is de levensverwachting.

  • Monitoring verschillen in (gezonde) levensverwachting naar SES

    Of verschillen in de (gezonde) levensverwachting toe- of afgenomen zijn of gelijk zijn gebleven, is hier nagegaan aan de hand van een gestandaardiseerde meetmethode. Deze meetmethode maakt het mogelijk om de grootte van ses-verschillen in de levensverwachting te volgen over de tijd (monitoren). Voor het monitoren is het belangrijk om steeds dezelfde werkwijze aan te houden. Hiervoor zijn op een aantal punten samen met het CBS en Erasmus MC beslissingen gemaakt. Opleidingsniveau is hier genomen als maat voor de sociaaleconomische status. Het gaat om de levensverwachting op 25 jarige leeftijd. De cijfers zijn zodanig berekend dat ze gevoelig zijn voor zowel de grootte van de verschillen in de levensverwachting tussen sociaaleconomische groepen als de omvang van de sociaaleconomische ongelijkheid in de bevolking.

  • Methodebeschrijving (gezonde) levensverwachting naar opleidingsniveau

    In de gehanteerde methodiek wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de berekeningswijze van de ‘gewone’ levensverwachting. Doordat het aantal mensen met alleen lagere school (of basisschool) als opleiding steeds kleiner wordt, zijn de twee laagste opleidingsklassen bij elkaar genomen (CBS, 2017). Er wordt dus onderscheid gemaakt in 3 klassen terwijl dat vroeger 4 opleidingsklassen was. Opleiding wordt deels bepaald aan de hand van de Enquête Beroepsbevolking (EBB), daarnaast wordt ook gebruik gemaakt van andere opleidingsregistraties. Met name voor jongere generaties is nu vaker bekend welk opleidingsniveau een persoon heeft.

    In 2020 heeft een revisie plaats gevonden van de methodiek voor het berekenen van (gezonde) levensverwachting naar opleidingsniveau (CBS, 2020). De belangrijkste wijzigingen in de methode om gezonde levensverwachting naar opleidingsniveau te schatten zijn:

    • Voor sterftekansen wordt niet langer gewerkt met 5-jaarsklassen, maar worden kansen per individuele leeftijd geschat. Dit geldt voor de leeftijden tot en met 89 jaar. Daarboven worden er sterftekansen geschat voor de leeftijdsgroepen van 90 t/m 94 jaar en van 95 jaar of ouder.
    • Bij het bepalen van de gezondheidsprevalenties is een leeftijdscategorie toegevoegd. Waar eerder als bovenste categorie de groep van 80 jaar of ouder werd genomen, worden er nu prevalenties geschat voor de leeftijdsgroepen van 80 t/m 84 jaar en van 85 jaar of ouder.
    • De revisie heeft impact op de schattingen. Vergeleken met de cijfers van voor de revisie is de invloed het grootst bij de hoogopgeleiden. Hun levensverwachting komt op basis van de gereviseerde methode lager uit. Dit effect is het sterkst bij de meest recente cijfers, die over de periode 2015/2018. Omdat de omgang met de gezondheidsprevalenties maar beperkt is gewijzigd zijn de veranderingen in gezonde levensverwachting, ten opzicht van de methode van voor revisie, vooral een doorwerking van de veranderingen bij de berekening van de levensverwachting.

    Meer informatie

  • Regionale vergelijkingen

    De regionale cijfers over levensverwachting zijn gebaseerd op sterftecijfers naar leeftijd, geslacht en regio. Er is gebruik gemaakt van het CBS-doodsoorzakenbestand over de jaren 2016 tot en met 2019. De leeftijd is onderverdeeld in 10 klassen (0-jarigen, 1-24, 25-44, 45-54, 55-64, 65-69, 70-74, 75-79, 80-84 jarigen en 85-plussers). De regio's zijn ingedeeld volgens de GGD-indeling van 2019 en gemeentelijke indeling van 2019 (25 regio's en 355 gemeenten).

    Voor de periode van vier jaar is vervolgens, met behulp van de leeftijdsspecifieke sterftecijfers, de totale levensverwachting berekend. Hierbij is gebruik gemaakt van de methodiek Sullivan (zie voor meer informatie www.eurohex.eu).

    Landelijk gemiddelde

    Bij een onderwerp is het mogelijk dat het gemiddelde bij het hoofdstuk 'Cijfers & Context' verschilt van gemiddelde bij het hoofdstuk 'Regionaal & Internationaal'. Dit kan te maken hebben met: 

    • het niveau waarop de informatie geaggregeerd is (van wijkniveau tot landelijk niveau);
    • het presenteren van cijfers uit verschillende jaren;
    • het al dan niet combineren van cijfers van verschillende jaren (bijvoorbeeld een gemiddelde van drie jaren);
    • het kiezen van een verschillende standaard bij het presenteren van gestandaardiseerde gegevens.

  • Informatie uit internationale vergelijking

    Door een andere berekeningswijze (Verschuuren et al., 2012) wijken de hier genoemde WHO-HFA cijfers voor Nederland iets af van de nationale schattingen.

    Bronnen en literatuur

    Bronnen

    1. WHO-HFA, WHO European Health for All Database. zorggegevens.nl

    Literatuur

    1. Verschuuren M, Achterberg PW, Gijsen R, Harbers MM, Vijge E, van der Wilk EA, et al. ECHI indicator development and documentation. Joint Action for ECHIM Final Report Part II. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM); 2012. Bron