Letsels

Verkeersongevallen per gemeente

Verkeersongevallen 2015

per gemeente

Verkeersongevallen 2015
Gemeentenaam	Per 1.000 inw	Absoluut aantal
Aa en Hunze	6,2	155
Aalburg	4,3	55
Aalsmeer	5,1	160
Aalten	5,5	149
Achtkarspelen	4,0	112
Alblasserdam	7,6	151
Albrandswaard	2,7	68
Alkmaar	7,7	829
Almelo	9,3	669
Almere	4,7	931
Alphen aan den Rijn	4,2	452
Alphen-Chaam	6,4	62
Ameland	5,3	19
Amersfoort	6,6	1013
Amstelveen	4,7	410
Amsterdam	7,7	6308
Apeldoorn	10,7	1694
Appingedam	4,7	57
Arnhem	9,4	1429
Assen	6,0	403
Asten	7,8	129
Baarle-Nassau	6,1	40
Baarn	8,6	209
Barendrecht	8,4	397
Barneveld	12,7	692
Bedum	3,1	32
Beek	7,6	124
Beemster	14,7	131
Beesel	5,5	74
Bellingwedde	5,8	53
Berg en Dal	4,9	169
Bergeijk	3,8	70
Bergen NH	5,6	168
Bergen op Zoom	8,2	547
Berkelland	6,6	295
Bernheze	6,1	180
Best	6,2	178
Beuningen	9,0	227
Beverwijk	7,1	285
Binnenmaas	6,4	182
Bladel	6,2	123
Blaricum	4,9	46
Bloemendaal	6,8	151
Bodegraven-Reeuwijk	7,3	243
Boekel	2,3	23
Borger-Odoorn	5,3	136
Borne	10,1	223
Borsele	4,9	110
Boxmeer	5,1	145
Boxtel	5,0	152
Breda	10,0	1818
Brielle	6,0	99
Bronckhorst	7,8	286
Brummen	5,3	112
Brunssum	4,5	129
Bunnik	9,5	139
Bunschoten	4,0	82
Buren	4,9	128
Capelle aan den IJssel	4,5	298
Castricum	4,4	150
Coevorden	5,5	194
Cranendonck	6,6	136
Cromstrijen	7,0	89
Cuijk	8,3	204
Culemborg	6,3	174
Dalfsen	6,6	182
Dantumadiel	3,1	60
De Bilt	6,9	293
De Fryske Marren	9,0	461
De Marne	6,9	70
De Ronde Venen	6,1	259
De Wolden	5,6	132
Delft	5,1	520
Delfzijl	4,9	125
Den Helder	5,6	317
Deurne	4,7	149
Deventer	7,9	778
Diemen	10,2	272
Dinkelland	5,7	149
Doesburg	3,1	35
Doetinchem	6,1	343
Dongen	3,5	90
Dongeradeel	3,2	76
Dordrecht	6,7	796
Drechterland	4,7	90
Drimmelen	4,6	122
Dronten	4,4	177
Druten	3,0	55
Duiven	6,6	169
Echt-Susteren	11,4	364
Edam-Volendam	2,8	100
Ede	7,5	839
Eemnes	17,0	150
Eemsmond	4,1	64
Eersel	9,0	166
Eijsden-Margraten	3,6	89
Eindhoven	8,6	1909
Elburg	6,5	148
Emmen	5,2	558
Enkhuizen	3,8	69
Enschede	9,9	1572
Epe	8,1	261
Ermelo	7,9	207
Etten-Leur	6,7	286
Ferwerderadiel	5,0	44
Franekeradeel	3,7	75
Geertruidenberg	10,2	221
Geldermalsen	12,7	333
Geldrop-Mierlo	5,9	230
Gemert-Bakel	3,9	116
Gennep	5,4	93
Giessenlanden	9,5	137
Gilze en Rijen	7,3	191
Goeree-Overflakkee	2,2	107
Goes	8,4	313
Goirle	3,2	73
Gooise Meren	10,7	600
Gorinchem	10,4	369
Gouda	4,2	299
Grave	2,7	35
Groningen	7,2	1446
Grootegast	3,1	38
Gulpen-Wittem	5,9	86
Haaksbergen	8,1	196
Haaren	5,5	75
Haarlem	5,2	811
Haarlemmerliede ca	31,2	174
Haarlemmermeer	12,1	1747
Halderberge	5,4	158
Hardenberg	6,8	406
Harderwijk	8,7	397
Hardinxveld-Giessendam	7,6	135
Haren	5,3	101
Harlingen	4,9	77
Hattem	13,0	154
Heemskerk	4,4	172
Heemstede	6,3	166
Heerde	8,0	148
Heerenveen	7,1	356
Heerhugowaard	6,0	323
Heerlen	7,1	617
Heeze-Leende	10,9	169
Heiloo	4,1	93
Hellendoorn	6,2	222
Hellevoetsluis	3,9	150
Helmond	5,0	446
Hendrik-Ido-Ambacht	4,2	122
Hengelo OV	9,1	735
Het Bildt	2,5	26
Heumen	8,1	133
Heusden	5,1	221
Hillegom	4,2	89
Hilvarenbeek	5,3	80
Hilversum	5,2	450
Hof van Twente	6,8	239
Hollands Kroon	5,7	273
Hoogeveen	6,7	366
Hoogezand-Sappemeer	6,1	209
Hoorn	5,6	401
Horst aan de Maas	7,3	304
Houten	3,6	177
Huizen	3,0	122
Hulst	5,3	145
IJsselstein	3,3	114
Kaag en Braassem	6,4	166
Kampen	6,5	336
Kapelle	5,8	73
Katwijk	3,5	222
Kerkrade	6,1	282
Koggenland	6,6	147
Kollumerland ca	4,1	53
Korendijk	3,8	41
Krimpen aan den IJssel	2,9	85
Krimpenerwaard	3,0	161
Laarbeek	5,6	122
Landerd	6,8	104
Landgraaf	4,1	155
Landsmeer	4,9	53
Langedijk	4,1	113
Lansingerland	4,5	260
Laren	8,4	91
Leek	8,0	155
Leerdam	3,7	77
Leeuwarden	6,5	701
Leeuwarderadeel	3,4	35
Leiden	6,9	842
Leiderdorp	4,2	113
Leidschendam-Voorburg	5,6	411
Lelystad	5,6	431
Leudal	7,1	257
Leusden	4,4	128
Lingewaal	8,0	89
Lingewaard	2,9	133
Lisse	3,6	81
Littenseradiel	3,8	41
Lochem	6,3	211
Loon op Zand	5,6	128
Lopik	4,5	64
Loppersum	7,0	71
Losser	6,5	147
Maasdriel	7,7	186
Maasgouw	5,4	129
Maassluis	2,2	71
Maastricht	6,4	785
Marum	9,1	94
Medemblik	6,3	275
Meerssen	4,8	92
Menameradiel	5,8	79
Menterwolde	7,1	87
Meppel	5,6	185
Middelburg	6,3	298
Midden-Delfland	6,8	128
Midden-Drenthe	6,0	201
Mill en St.Hubert	3,0	33
Moerdijk	13,9	510
Molenwaard	7,6	219
Montferland	5,9	209
Montfoort	3,6	49
Mook en Middelaar	4,9	38
Neder-Betuwe	10,0	228
Nederweert	6,6	110
Neerijnen	9,0	108
Nieuwegein	5,8	356
Nieuwkoop	3,8	104
Nijkerk	5,7	232
Nijmegen	7,2	1232
Nissewaard	3,9	332
Noord Beveland	6,9	51
Noordenveld	4,5	140
Noordoostpolder	6,1	285
Noordwijk	4,5	116
Noordwijkerhout	4,1	66
Nuenen ca	4,2	95
Nunspeet	8,9	238
Nuth	6,5	101
Oegstgeest	3,3	76
Oirschot	13,6	245
Oisterwijk	8,3	213
Oldambt	6,7	256
Oldebroek	6,5	149
Oldenzaal	6,5	208
Olst-Wijhe	5,2	92
Ommen	11,0	190
Onderbanken	4,6	36
Oost Gelre	6,2	183
Oosterhout	7,7	412
Ooststellingwerf	4,9	126
Oostzaan	12,0	110
Opmeer	2,6	29
Opsterland	6,3	187
Oss	5,3	480
Oud-Beijerland	3,8	90
Oude IJsselstreek	6,4	254
Ouder-Amstel	33,8	449
Oudewater	2,7	27
Overbetuwe	7,8	363
Papendrecht	7,8	251
Peel en Maas	6,5	282
Pekela	4,5	57
Pijnacker-Nootdorp	2,7	139
Purmerend	4,3	342
Putten	7,9	193
Raalte	5,8	211
Reimerswaal	7,1	157
Renkum	5,5	173
Renswoude	6,2	31
Reusel-De Mierden	2,7	35
Rheden	5,2	225
Rhenen	6,1	118
Ridderkerk	7,8	353
Rijnwaarden	3,2	35
Rijssen-Holten	8,4	318
Rijswijk	6,4	308
Roerdalen	6,1	127
Roermond	9,1	520
Roosendaal	8,7	666
Rotterdam	9,2	5768
Rozendaal	5,3	8
Rucphen	6,2	137
S Gravenhage	6,3	3255
S Hertogenbosch	7,7	1164
Schagen	6,2	286
Scherpenzeel	2,9	28
Schiedam	7,0	541
Schiermonnikoog	3,2	3
Schijndel	3,4	81
Schinnen	5,2	67
Schouwen-Duiveland	7,9	267
Simpelveld	3,2	35
Sint Anthonis	3,1	36
Sint-Michielsgestel	3,6	102
Sint-Oedenrode	5,2	94
Sittard-Geleen	8,1	758
Sliedrecht	6,3	155
Slochteren	8,9	139
Sluis	6,4	152
Smallingerland	6,3	350
Soest	5,4	246
Someren	6,6	123
Son en Breugel	6,5	106
Stadskanaal	6,2	201
Staphorst	11,4	187
Stede Broec	2,9	63
Steenbergen	5,6	133
Steenwijkerland	5,9	257
Stein	4,0	101
Stichtse Vecht	6,7	429
Strijen	3,9	34
Súdwest Fryslân	4,8	400
Ten Boer	5,4	40
Terneuzen	6,5	356
Terschelling	6,0	29
Texel	6,6	90
Teylingen	4,8	171
Tholen	4,3	110
Tiel	8,3	347
Tilburg	8,3	1751
Tubbergen	5,0	106
Twenterand	5,5	185
Tynaarlo	5,6	182
Tytsjerksteradiel	4,2	134
Uden	5,3	219
Uitgeest	8,7	116
Uithoorn	2,3	66
Urk	2,3	45
Utrecht	8,9	2981
Utrechtse Heuvelrug	5,1	247
Vaals	7,1	69
Valkenburg aan de Geul	6,7	111
Valkenswaard	5,7	172
Veendam	6,4	177
Veenendaal	4,1	260
Veere	7,1	156
Veghel	7,7	292
Veldhoven	5,3	234
Velsen	7,6	511
Venlo	10,1	1011
Venray	6,3	273
Vianen	13,9	273
Vlaardingen	5,1	367
Vlagtwedde	5,4	88
Vlieland	2,7	3
Vlissingen	6,3	281
Voerendaal	4,4	55
Voorschoten	3,0	76
Voorst	10,4	248
Vught	6,9	179
Waalre	6,6	111
Waalwijk	7,7	360
Waddinxveen	10,6	271
Wageningen	2,9	110
Wassenaar	7,9	202
Waterland	5,8	99
Weert	8,6	421
Weesp	3,1	57
Werkendam	8,2	218
West Maas en Waal	5,8	108
Westerveld	4,7	89
Westervoort	3,3	49
Westland	4,6	483
Weststellingwerf	6,9	176
Westvoorne	3,1	44
Wierden	8,5	204
Wijchen	6,5	264
Wijdemeren	3,5	82
Wijk bij Duurstede	3,4	78
Winsum	3,8	52
Winterswijk	8,0	233
Woensdrecht	7,9	172
Woerden	6,9	350
Wormerland	6,6	104
Woudenberg	5,0	62
Woudrichem	2,8	40
Zaanstad	5,7	865
Zaltbommel	7,7	210
Zandvoort	6,1	101
Zederik	13,8	189
Zeewolde	5,3	116
Zeist	5,1	314
Zevenaar	6,7	217
Zoetermeer	3,7	460
Zoeterwoude	5,7	46
Zuidhorn	4,5	85
Zuidplas	9,1	369
Zundert	4,9	105
Zutphen	5,3	248
Zwartewaterland	4,5	100
Zwijndrecht	5,4	241
Zwolle	9,1	1126

Bron: Bestand geregistreerde ongevallen in Nederland (BRON)

View all detail data

Aantal verkeersongevallen het laagst in Friesland en Groningen

In de kaart wordt het aantal verkeersongevallen per 1.000 inwoners per gemeente getoond. De kaart toont een clustering van gemeenten in Friesland en Groningen met een relatief laag aantal verkeersongevallen per 1.000 inwoners. De politie registreert deze verkeersongevallen in Nederland en verstrekt deze gegevens aan de Adviesdienst Verkeer en Vervoer. Indien de politie niet wordt gewaarschuwd wordt een ongeval niet geregistreerd. De kaart toont dus niet alle ongevallen die werkelijk zijn gebeurd. In de praktijk blijkt dat ongevallenregistratie afhankelijk is van de ernst van het ongeval. In de registratie wordt de plek van het ongeval geregistreerd.

Meer informatie

Verkeersveiligheid in cijfers (SWOV)

Sterfte door niet-natuurlijke doodsoorzaken per GGD-regio

Sterfte door niet-natuurlijke doodsoorzaken 2013-2016

Per GGD-regio, gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht

Sterfte door niet-natuurlijke doodsoorzaken 2013-2016
GGD-regio	CMF	Afwijking tov NL
GGD Amsterdam	116	boven, 99% zeker
GGD Brabant-Zuidoost	92	onder, 99% zeker
GGD Drenthe	104	geen
GGD Flevoland	104	geen
GGD Fryslân	98	geen
GGD Gelderland-Midden	99	geen
GGD Gelderland-Zuid	112	boven, 99% zeker
GGD Gooi en Vechtstreek	114	boven, 99% zeker
GGD Groningen	99	geen
GGD Haaglanden	98	geen
GGD Hart voor Brabant	98	geen
GGD Hollands Midden	96	geen
GGD Hollands Noorden	112	boven, 99% zeker
GGD IJsselland	97	geen
GGD Kennemerland	94	geen
GGD Limburg-Noord	93	onder, 95% zeker
GGD Noord- en Oost-Gelderland	96	geen
GGD regio Utrecht	105	boven, 95% zeker
GGD Rotterdam-Rijnmond	99	geen
GGD Twente	98	geen
GGD West-Brabant	108	boven, 99% zeker
GGD Zaanstreek-Waterland	107	geen
GGD Zeeland	83	onder, 99% zeker
GGD Zuid-Holland Zuid	93	onder, 95% zeker
GGD Zuid-Limburg	98	geen

Bron: CBS Doodsoorzakenstatistiek, gegevens bewerkt door RIVM

Comparative Mortality Figure (CMF)
ICD-10 codes V01-Y89

View all detail data

Sterfte door niet-natuurlijke doodsoorzaken hoogst in Amsterdam en Gooi en Vechtstreek

De meeste sterfgevallen door niet-natuurlijke doodsoorzaken zijn geregistreerd in de regio's Amsterdam en de regio Gooi en Vechtstreek. Regio's met een lage sterfte door niet-natuurlijke doodsoorzaken liggen verspreid over het land. Het laagste sterftecijfer door niet-natuurlijke doodsoorzaken is geregistreerd in Zeeland. In Nederland zijn volgens de CBS Doodsoorzakenstatistiek in de periode 2013 t/m 2016 ongeveer 28.200 personen door niet-natuurlijke doodsoorzaken overleden. Dat zijn jaarlijks gemiddeld 7.050 sterfgevallen.

Toelichting regionale verschillen

De regionale spreiding is getoetst ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Deze significantieniveaus zijn via de kaart op te vragen. Significantie geeft een nadere verklaring van de waarde die we mogen hechten aan de gepresenteerde verschillen.

Meer informatie

Methoden: Berekening totale sterfte en sterfte naar doodsoorzaak per regio

Sterfte door ongevallen per GGD-regio

Sterfte door ongevallen 2013-2016

Per GGD-regio, gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht

Sterfte door ongevallen 2013-2016
GGD-regio	CMF
GGD Amsterdam	110
GGD Brabant-Zuidoost	91
GGD Drenthe	103
GGD Flevoland	106
GGD Fryslân	92
GGD Gelderland-Midden	99
GGD Gelderland-Zuid	116
GGD Gooi en Vechtstreek	106
GGD Groningen	87
GGD Haaglanden	98
GGD Hart voor Brabant	96
GGD Hollands Midden	95
GGD Hollands Noorden	117
GGD IJsselland	98
GGD Kennemerland	98
GGD Limburg-Noord	91
GGD Noord- en Oost-Gelderland	100
GGD regio Utrecht	110
GGD Rotterdam-Rijnmond	100
GGD Twente	104
GGD West-Brabant	108
GGD Zaanstreek-Waterland	105
GGD Zeeland	84
GGD Zuid-Holland Zuid	95
GGD Zuid-Limburg	98

Bron: CBS Doodsoorzakenstatistiek, gegevens bewerkt door RIVM

Comparative Mortality Figure (CMF)
ICD-10 codes V01-X59

View all detail data

In Zeeland minste sterfte door ongevallen

Het laagste sterftecijfer door ongevallen is geregistreerd in Zeeland en Groningen. In de doodsoorzakenstatistiek wordt voor Gelderland-Zuid en Hollands Noorden het hoogste sterftecijfer door ongevallen gemeld. In Nederland zijn volgens de CBS Doodsoorzakenstatistiek in de periode 2013 t/m 2016 ongeveer 17.700 personen door ongevallen overleden. Dat zijn jaarlijks gemiddeld 4.425 sterfgevallen. De sterfte door ongevallen valt onder sterfte aan niet-natuurlijke doodsoorzaken. De totale sterfte door ongevallen is onder andere toe te schrijven aan sterfte door vervoersongevallen en sterfte door accidentele val.

Toelichting regionale verschillen

De regionale spreiding is getoetst ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Deze significantieniveaus zijn via de kaart op te vragen. Significantie geeft een nadere verklaring van de waarde die we mogen hechten aan de gepresenteerde verschillen.

Meer informatie

Methoden: Berekening totale sterfte en sterfte naar doodsoorzaak per regio

Sterfte door zelfdoding per GGD-regio

Sterfte door zelfdoding 2013-2016

Per GGD-regio, gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht

Sterfte door zelfdoding 2013-2016
GGD-regio	CMF	Afwijking tov NL
GGD Amsterdam	105	geen
GGD Brabant-Zuidoost	102	geen
GGD Drenthe	104	geen
GGD Flevoland	89	geen
GGD Fryslân	119	boven, 99% zeker
GGD Gelderland-Midden	101	geen
GGD Gelderland-Zuid	104	geen
GGD Gooi en Vechtstreek	110	geen
GGD Groningen	129	boven, 99% zeker
GGD Haaglanden	97	geen
GGD Hart voor Brabant	112	boven, 95% zeker
GGD Hollands Midden	89	onder, 95% zeker
GGD Hollands Noorden	104	geen
GGD IJsselland	101	geen
GGD Kennemerland	83	onder, 99% zeker
GGD Limburg-Noord	102	geen
GGD Noord- en Oost-Gelderland	97	geen
GGD regio Utrecht	91	onder, 95% zeker
GGD Rotterdam-Rijnmond	91	onder, 95% zeker
GGD Twente	87	onder, 95% zeker
GGD West-Brabant	112	boven, 95% zeker
GGD Zaanstreek-Waterland	102	geen
GGD Zeeland	97	geen
GGD Zuid-Holland Zuid	82	onder, 99% zeker
GGD Zuid-Limburg	110	geen

Bron: CBS Doodsoorzakenstatistiek, gegevens bewerkt door RIVM

Comparative Mortality Figure (CMF)
ICD-10 codes X60-X84

View all detail data

In Groningen meeste sterfte door zelfdoding

Regio's met een hoge sterfte door zelfdoding liggen over het land verspreid. In de doodsoorzakenstatistiek wordt voor de regio Groningen het hoogste sterftecijfer door zelfdoding gemeld. Het laagste sterftecijfer door zelfdoding is geregistreerd in regio Zuid-Holland Zuid. In Nederland zijn volgens de CBS Doodsoorzakenstatistiek bijna 7.500 personen door zelfdoding overleden in de periode 2013 t/m 2016. Dat zijn jaarlijks gemiddeld 1.875 sterfgevallen. De sterfte door zelfdoding valt onder sterfte door niet-natuurlijke doodsoorzaken.

Toelichting regionale verschillen

De regionale spreiding is getoetst ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Deze significantieniveaus zijn via de kaart op te vragen. Significantie geeft een nadere verklaring van de waarde die we mogen hechten aan de gepresenteerde verschillen.

Meer informatie

Methoden: Berekening totale sterfte en sterfte naar doodsoorzaak per regio

Verantwoording

Definities

Letsels

Onder letsels verstaan we in VZinfo.nl letsels die ontstaan door ongevallen, geweld en zelfbeschadiging. Zij vormen samen een zeer heterogeen gezondheidsprobleem, waarbij diverse vormen van gezondheidsschade (zoals hersenletsel, fracturen en vergiftigingen) veroorzaakt worden door sterk uiteenlopende oorzaken (bijvoorbeeld verkeersongevallen, privé-ongevallen en arbeidsongevallen).
Ernstig letsel (MAIS2+)
Voor het vaststellen van slachtoffers met ernstig letsel wordt gebruikgemaakt van een afgeleide van de zogenaamde MAIS. AIS staat voor Abbreviated Injury Scale (Mannaerts et al., 1994). De waarde van een letsel op deze schaal representeert de ernst van het letsel. De waarde van de Maximum AIS (MAIS) representeert het ernstigste letsel bij een slachtoffer. De MAIS loopt van 1 (licht letsel) tot 6 (maximaal). De AIS is opgesteld door de Association for the advancement of automotive medicine (AAAM; www.aaam.org). Ernstig letsel in het Letsel Informatie Systeem (LIS) is gedefinieerd als letsel met een letselernst uitgedrukt in een MAIS (Maximum Abbreviated Injury Score) van ten minste 2.

Bronnen en literatuur
Literatuur
Mannaerts G.H.H., Sawor J.H., Menovsky T., Springer L., Patka P., Haarman J.T.M. De betrouwbaarheid van de registratie van polytrauma-patiënten. Ned Tijdschr Geneeskd. 1994;138(46). Bron
Indeling letsel
Letsels en vergiftigingen (hoofdgroep 17 in de ICD-9, code 800-999) worden in VZinfo.nl gepresenteerd vanuit de invalshoek van de afzonderlijke oorzaken of ontstaanswijzen. Deze indeling sluit beter aan op preventiebeleid dan een indeling naar letseltype. Er wordt onderscheid gemaakt in letsels ten gevolge van ongevallen en opzettelijk toegebrachte letsels. Complicaties als gevolg van genees- en heelkundige behandeling worden in VZinfo.nl buiten beschouwing gelaten (tenzij anders aangegeven). Gepresenteerd worden:

Arbeidsongevallen

Geweld

Privé-ongevallen

Sportblessures

Zelftoegebracht letsel

Verkeersongevallen
Arbeidsongevallen

Arbeidsongeval: ongeval door of tijdens betaald werk

Een arbeidsongeval is een ongeval door of tijdens betaald werk. Ook ongevallen in het verkeer tijdens het werk tellen mee. Ongevallen tijdens woon-werkverkeer tellen niet mee als arbeidsongeval. Iedereen die in Nederland werkt (ook mensen die hier niet wonen) telt mee in de cijfers (Venema, 2003). Letsel dat met opzet is toegebracht en letsel dat tijdens een medische behandeling ontstaat, telt niet mee als arbeidsongeval. In de Europese statistieken gaat het bij arbeidsongevallen om ongevallen die leiden tot meer dan 3 dagen absentie.

Dodelijk ongeval: slachtoffer overlijdt binnen 30 dagen na het arbeidsongeval

In Nederland spreken we van een dodelijk arbeidsongeval als het slachtoffer binnen 30 dagen na het arbeidsongeval overlijdt (CBS-NND). In de Europese statistieken geldt een andere definitie (Eurostat). Daar spreekt men van een dodelijk ongeval als het slachtoffer binnen een jaar na het ongeval overlijdt.
Privé-ongevallen

Onder privé-ongevallen vallen alle ongevallen voor zover het géén arbeids-, verkeers- of sportongevallen betreft. Het gaat vaak om letsel dat is opgelopen in of om het huis, in openbare gebouwen, op straat of tijdens vrijetijdsbesteding (uitgezonderd sport). Opzettelijk toegebracht letsel en letsel ontstaan tijdens medische behandeling vallen er buiten.

Letsels na privé-ongevallen vormen een heterogeen gezondheidsprobleem met diverse vormen van gezondheidsschade, zoals hersenletsel, fracturen, vergiftigingen, hypothermie. Op de afdelingen voor Spoedeisende Hulp (SEH) van ziekenhuizen zijn de meest voorkomende letsels bij privé-ongevallen fracturen, oppervlakkig letsel en open wonden.
Sportblessures

Hoewel sporten over het algemeen gezond is, kan sport ook leiden tot diverse vormen van letsel, zoals botbreuken en verstuikingen, verzwikkingen (distorsies) of hersenletsel. Sportblessures zijn het gevolg van sport, waarbij sport gedefinieerd is als een lichamelijke activiteit die spelend wordt uitgevoerd, en waarbij aan de prestatie bijzondere waarde wordt gehecht. Sport wordt beoefend in georganiseerd verband, zoals wedstrijdsport en recreatiesport bij een vereniging, en in ongeorganiseerd verband, zoals sportieve recreatie. Ook letsel opgelopen tijdens bewegingsonderwijs op scholen wordt tot de sportblessures gerekend.
Verkeersongevallen

Onder verkeersongevallen verstaan we alle ongevallen waarbij een voertuig is betrokken en waarbij het slachtoffer letsel heeft opgelopen als gevolg van een verkeerssituatie, al dan niet op de openbare weg (inclusief fiets-, boot-, trein- en vliegverkeer, maar exclusief geparkeerde voertuigen). Eenzijdige fiets- en bromfietsongevallen (dat wil zeggen dat geen tegenpartij bij het ongeval betrokken was) vallen in het VZinfo.nl ook onder de verkeersongevallen.
Zelftoegebracht letsel
In de regel wordt het begrip 'zelftoegebracht letsel' als paraplubegrip gebruikt voor letsels als gevolg van suïcidaal gedrag. Hieronder wordt verstaan:

suïcide: zelfdoding uit vrije wil;

suïcidepoging: een poging tot suïcide waarbij iemand ook daadwerkelijk de intentie heeft zichzelf om het leven te brengen;

parasuïcide: de omstandigheden geven aanleiding te denken aan een suïcidepoging, maar in het midden wordt gelaten of iemand zichzelf ook daadwerkelijk om het leven wilde brengen;

automutilatie: zelfbeschadigend gedrag dat regelmatig voorkomt en waarbij de wens tot overlijden niet aan de orde is.

Intentie slachtoffer vaak niet duidelijk of niet geregistreerd

Theorieën en onderzoeken maken vaak een scherpe scheiding tussen deze begrippen. In de praktijk is er echter sprake van een grote samenhang. De afbakening is niet scherp; er zijn glijdende overgangen en veelal is de intentie van het slachtoffer niet duidelijk of wordt het in ieder geval niet geregistreerd. Het gedrag, de achtergronden en motieven van de begrippen lopen door elkaar en rechtvaardigen geen scherp onderscheid. Dat is de reden waarom een definitie is opgesteld waarin suïcidaal gedrag, ongeacht de intentie van een persoon, alle gedragingen omvat die zelfverwondend en zelf geïnitieerd zijn. Alleen telkens terugkerend zelfverwondend gedrag dat tot een gewoonte is geworden (habitueel gedrag), zoals dat bijvoorbeeld door mensen met een verstandelijke handicap wordt vertoond, valt buiten de hier gehanteerde definitie (de Leo et al., 2006). De informatie over zelftoegebracht letsel heeft betrekking op letsels die medisch behandeld zijn op de afdelingen voor Spoedeisende Hulp van ziekenhuizen (SEH) of tijdens ziekenhuisopnamen.

Zelftoegebracht letsel vaak het gevolg van psychische stoornis

Gedrag dat tot zelftoegebracht letsel leidt staat meestal niet op zichzelf, in veel gevallen is het onderdeel van een psychische stoornis (zoals depressie of een borderline persoonlijkheidsstoornis).

Codering van zelftoegebracht letsel in classificatiesysteem

In deze website is zelftoegebracht letsel ingedeeld naar oorzaak of ontstaanswijze. Er wordt minder nadruk gelegd op de indeling naar letseltype. Een indeling naar oorzaak sluit namelijk beter aan op preventiebeleid.

In de ICD-9-classificatie zijn de letseltypes opgenomen in hoofdgroep 17 ('ongevalletsels en vergiftigingen').

De oorzaken van letsels zijn opgenomen in de zogenoemde E-lijst ('external causes injuries') en voor zelftoegebracht letsel betreft dat de code E950-959 ('suicide and self-inflicted injury').

Binnen de ICD-10 valt zelftoegebracht letsel onder de categorie 'intentional self-harm' (X60-X84).
Bronnen en literatuur
Literatuur
de Leo DD, Burgis S, Bertolote JM, Kerkhof AFJM, Bille-Brahe U. Definitions of suicidal behavior: lessons learned from the WHO/EURO multicentre Study. Crisis. 2006;27(1):4-15. Pubmed

Bronverantwoording

Tabel: Bronnen bij de cijfers over letsels

Bron	Indicator in VZinfo	Gepresenteerde populatie VZinfo	Meer informatie
Letsel Informatie Systeem (LIS)	Aantal bezoeken aan de spoedeisende-hulpafdeling (SEH-bezoeken)	Nederlandse bevolking	LIS
Letsel Informatie Systeem (LIS)	Directe medische kosten en verzuimkosten van ongevallen en opzettelijk toegebracht letsel	Nederlandse bevoking	LIS
CBS Doodsoorzakenstatistiek	Aantal sterfgevallen door uitwendige oorzaken, vallen, geweld, verkeersongevallen, zelftoegebracht letsel	Nederlandse bevolking	CBS Doodsoorzakenstatistiek
Eurostat	Aantal arbeidsongevallen	Europese bevolking	Eurostat
Eurostat	Aantal sterfgevallen door uitwendige oorzaken, vallen, verkeersongevallen, zelftoegebracht letsel	Europese bevolking	Eurostat
Eurosafe	Aantal sterfgevallen door privé-ongevallen	Europese bevolking	Eurosafe
UNECE Statistical Database	Aantal sterfgevallen door verkeersongevallen	Europese bevolking	UNECE Statistical Database

Letsel Informatie Systeem (LIS; VeiligheidNL)
Het Letsel Informatie Systeem (LIS) is een registratiesysteem voor spoedeisende hulp dat gebruikt wordt op een aantal Spoedeisende Hulp afdelingen in Nederlandse ziekenhuizen. Het wordt beheerd door VeiligheidNL. Deelnemende ziekenhuizen registreren hierin slachtoffers die na een ongeval, geweld of zelf toegebracht letsel zijn behandeld op een Spoedeisende Hulp (SEH) afdeling. VeiligheidNL gebruikt het LIS onder meer om een schatting te maken van het totale aantal op SEH- afdelingen behandelde letselslachtoffers in Nederland. Het LIS vormt hiermee een belangrijke gegevensbron voor het letselpreventiebeleid van het ministerie van VWS en andere ministeries.

VeiligheidNL heeft in 2015 zelf de representativiteit van de LIS-steekproef onderzocht. Daartoe heeft zij verschillende bronnen gebruikt, waaronder gepubliceerde gegevens, gegevens van andere registraties en een eigen dataverzameling. Op een aantal relevante kenmerken bleek de LIS-steekproef af te wijken van het landelijk beeld, waaronder de mate van specialisatie, het percentage UMC’s en verdeling van SEH-level en IC-level (Panneman & Blatter, 2016). Dit hoeft echter geen bezwaar te zijn als elke categorie voldoende eenheden bevat en er adequate weging plaatsvindt bij het berekenen van landelijke cijfers.

Om meer helderheid te krijgen over de representativiteit van het LIS, heeft het RIVM eind 2015 onderzocht hoe valide de schatting van het landelijk aantal SEH-bezoeken is die VeiligheidNL maakt door middel van extrapolatie van de LIS-data. Hiertoe heeft het RIVM in het DIS geregistreerde zorgactiviteiten op de SEH-afdelingen van alle Nederlandse ziekenhuizen vergeleken met het geschatte aantal SEH-bezoeken berekend op basis van het LIS. Het RIVM concludeert dat de schattingen van het landelijk aantal SEH-bezoeken op basis van het LIS het werkelijke aantal SEH-bezoeken goed weer lijken te geven (Gommer & Gijsen, 2016).

Bronnen en literatuur
Bronnen
Letsel Informatie Systeem, LIS. zorggegevens.nl
Literatuur
Panneman M, Blatter B. Letsel Informatie Systeem; Representatief voor alle SEH’s in Nederland?. Amsterdam: VeiligheidNL; 2016. Bron
Gommer AM, Gijsen R. Onderzoek naar schatting van landelijk aantal SEH-bezoeken op basis van Letsel Informatie Systeem (LIS). Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM); 2016. Bron
Krantenknipselregistratie VeiligheidNL

In de Krantenknipselregistratie van VeiligheidNL worden alle berichten over privé-, sport- en arbeidsongevallen geregistreerd die in landelijke en regionale dagbladen zijn verschenen (vanaf januari 2010 alleen dodelijke ongevallen). De ongevallen waarover berichten in kranten verschijnen, zijn meestal ernstige ongevallen. De Krantenknipselregistratie vormt daarom in principe geen basis om kwantitatieve uitspraken te doen over ongevallen, maar geeft wel veel achtergrondinformatie over de ongevallen die geregistreerd worden.

De Krantenknipselregistratie wordt gebruikt om het aantal dodelijke ongevallen tijdens sport te bepalen, aangezien de gangbare databestanden over dodelijk ongevallen hiervoor niet geschikt zijn.
Automatisch coderen bij CBS-doodsoorzakenstatistiek
Met ingang van het statistiekjaar 2013 codeert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) doodsoorzakenformulieren automatisch met behulp van het softwarepakket IRIS. Dit is een verschil met voorgaande jaren waarin doodsoorzakenformulieren handmatig werden verwerkt. Automatische codering brengt een betere internationale vergelijkbaarheid en reproduceerbaarheid van de gegevens met zich mee. Het veroorzaakt echter ook verschuivingen in doodsoorzaken. Daardoor zijn de sterftecijfers vanaf het jaar 2013 niet altijd goed vergelijkbaar met sterftecijfers uit eerdere jaren. Voor meer informatie over het automatisch coderen verwijzen wij naar vier artikelen van het CBS:

Het automatisch coderen van doodsoorzaken. Een nieuwe werkwijze bij de doodsoorzakenstatistiek (Harteloh et al., 2014)

Verschuivingen in de doodsoorzakenstatistiek bij de introductie van het automatisch coderen (Harteloh, 2014)

Van handmatig naar automatisch coderen van doodsoorzaken. Een bridge coding study (Harteloh, 2015)

Veranderingen in de doodsoorzakenstatistiek 2012-2013 (Harteloh, 2016)
Bronnen en literatuur
Literatuur
Harteloh PPM, van Hilten O, Kardaun JWPF. Het automatisch coderen van doodsoorzaken. Een nieuwe werkwijze bij de doodsoorzakenstatistiek. Den Haag: Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS); 2014. Bron
Harteloh PPM. Verschuivingen in de doodsoorzakenstatistiek bij de introductie van het automatisch coderen. Den Haag: Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS); 2014. Bron
Harteloh PPM. Van handmatig naar automatisch coderen van doodsoorzaken. Een bridge coding study. Den Haag: Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS); 2015. Bron
Harteloh PPM. Veranderingen in de doodsoorzakenstatistiek 2012-2013. Den Haag: Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS); 2016. Bron

Methoden

Toelichting op de cijfers en methoden letsels

Voor achtergrondinformatie over cijfers en methoden voor letsels, zie Toelichting op cijfers en methoden letsels.
Methoden en technieken

Standaardisatie

De omvang en de leeftijdsverdeling van de bevolking verschillen per regio en land. Daarnaast treden in de loop van de tijd veranderingen op in de omvang en leeftijdsverdeling. Om ziekte- en sterftecijfers van verschillende regio’s en landen, of van opeenvolgende jaren met elkaar te kunnen vergelijken, wordt hier rekening mee gehouden. Daarbij worden de cijfers gecorrigeerd voor deze verschillen of veranderingen in de bevolking. Hierbij wordt uitgegaan van de omvang en de leeftijdsverdeling van een gekozen standaardpopulatie. Dit wordt standaardisatie genoemd.

Indexatie

Vooral bij de weergave van trends in de tijd zijn de trendcijfers vaak geïndexeerd. Een geïndexeerde trend laat ontwikkelingen in de tijd zien ten opzichte van een gekozen basisjaar. Dit gebeurt door de cijfers van alle jaren weer te geven als percentage van het cijfer in een gekozen basisjaar. Het cijfer in het basisjaar is gelijk gesteld aan 100(%). Indexatie maakt zichtbaar hoe groot de percentuele toe- of afname is ten opzichte van dat basisjaar. Door als basisjaar het eerste jaar in de grafiek te kiezen, kun je snel zien wat de verandering over de hele weergegeven periode is en ook of er grote verschillen zijn voor de onderscheiden groepen (mannen en vrouwen bijvoorbeeld).

Indexatie kan ook gebruikt worden voor het weergeven van regionale verschillen. Hierbij wordt het landelijke cijfer bijvoorbeeld gelijk gesteld aan 100(%). Een regionaal cijfer boven of onder de 100 duidt erop dat het respectievelijk hoger of lager is dan het landelijke cijfer. Voorafgaand aan indexatie worden de cijfers vaak gecorrigeerd voor verschillen in samenstelling van de populaties.
Berekening totale sterfte en sterfte naar doodsoorzaak per regio
Voor de berekening van de sterftecijfers op gemeente en GGD-regio niveau is gebruik gemaakt van de CBS Doodsoorzakenstatistiek. In deze statistiek zijn alle overleden inwoners van Nederland opgenomen, uitgesplitst naar leeftijd, geslacht en doodsoorzaak. De bevolking is vervolgens ingedeeld in tien leeftijdsklassen (0-jarigen, 1-24, 25-44, 45-54, 55-64, 65-69, 70-74, 75-79, 80-85-jarigen en 85-plussers). De analyse is gebaseerd op de gegevens van vier achtereenvolgende jaren (2013 t/m 2016).

Standaardisering

Door verschillen in bevolkingsopbouw tussen regio's zijn de ruwe gegevens moeilijk te vergelijken. Daarom is een directe standaardisatie uitgevoerd door de sterfte per regio, leeftijd en geslacht te wegen met het aandeel van deze leeftijds- en geslachtscategorie in de totale Nederlandse bevolking op 1-1-2000. Door gebruik te maken van deze vaste standaardpopulatie wordt het bovendien mogelijk om in de toekomst betrouwbare uitspraken te doen over de ontwikkeling van (doodsoorzaakspecifieke) sterfte, onafhankelijk van veranderingen in de bevolkingssamenstelling. Bij geslachtsspecifieke sterfte (borstkanker en prostaatkanker) is alleen gerekend met de totale bevolking van het betreffende geslacht.

De sterftecijfers worden op twee verschillende manieren in kaart gebracht:

CMF (Comparative Mortality Figure, directe standaardisatie); De kaart toont de verhouding tussen de sterfte in een bepaalde subpopulatie (gemeente of GGD-regio) en de sterfte in de totale populatie (Nederland) gecorrigeerd voor leeftijds- en geslachtsverschillen, gemiddeld over de vier onderzoeksjaren. Als de CMF 100 is, is de sterfte in de subpopulatie gelijk aan die van de standaardpopulatie. Een CMF van bijvoorbeeld 104 wijst erop dat de sterfte in een regio 4% hoger is dan in de standaardpopulatie.

Significantie; Het verschil tussen de gemiddelde kans op een sterfgeval in heel Nederland en de regionale (gestandaardiseerde) kans op een sterfgeval is gedeeld door de verwachte standaardafwijking van het gestandaardiseerde aantal sterfgevallen. Als de regio meer dan 1,96 standaarddeviaties afwijkt van het Nederlands gemiddelde dan betekent dat de regio met 95% zekerheid afwijkt van het Nederlands gemiddelde. Een afwijking van meer dan 2,576 standaarddeviaties geeft een zekerheid van 99% dat de gevonden waarde voor de betreffende regio afwijkt van het Nederlands gemiddelde.

Letsels→Regionaal & Internationaal→Regionaal

Verkeersongevallen 2015

Aantal verkeersongevallen het laagst in Friesland en Groningen

Meer informatie

Sterfte door niet-natuurlijke doodsoorzaken 2013-2016

Sterfte door niet-natuurlijke doodsoorzaken hoogst in Amsterdam en Gooi en Vechtstreek

Toelichting regionale verschillen

Meer informatie

Sterfte door ongevallen 2013-2016

In Zeeland minste sterfte door ongevallen

Toelichting regionale verschillen

Meer informatie

Sterfte door zelfdoding 2013-2016

In Groningen meeste sterfte door zelfdoding

Toelichting regionale verschillen

Meer informatie

Verantwoording

Ernstig letsel (MAIS2+)

Bronnen en literatuur

Literatuur

Indeling letsel

Arbeidsongevallen

Arbeidsongeval: ongeval door of tijdens betaald werk

Dodelijk ongeval: slachtoffer overlijdt binnen 30 dagen na het arbeidsongeval

Privé-ongevallen

Sportblessures

Verkeersongevallen

Zelftoegebracht letsel

Intentie slachtoffer vaak niet duidelijk of niet geregistreerd

Zelftoegebracht letsel vaak het gevolg van psychische stoornis

Codering van zelftoegebracht letsel in classificatiesysteem

Bronnen en literatuur

Literatuur

Tabel: Bronnen bij de cijfers over letsels

Letsel Informatie Systeem (LIS; VeiligheidNL)

Bronnen en literatuur

Bronnen

Literatuur

Krantenknipselregistratie VeiligheidNL

Automatisch coderen bij CBS-doodsoorzakenstatistiek

Bronnen en literatuur

Literatuur

Toelichting op de cijfers en methoden letsels

Methoden en technieken

Standaardisatie

Indexatie

Berekening totale sterfte en sterfte naar doodsoorzaak per regio

Bookmark/Search this post

Gerelateerde onderwerpen

Andere websites over Letsels

Data en gegevensbronnen