Uitgaven aan preventie
Totale uitgaven aan preventie in 2015
| Gezondheidsbescherming | Ziektepreventie | Gezondheidsbevordering | |
|---|---|---|---|
| Uitgaven (miljoen euro) | 9472 | 2347 | 647 |
Bron: Van Gils et al., 2020
Uitgaven aan preventie 12,5 miljard euro in 2015
In 2015 werd aan preventie 12,5 miljard euro uitgegeven. Dit komt overeen met 1,8% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) van dat jaar. Het grootste deel van de uitgaven, bijna 9,5 miljard (76,0%), ging naar gezondheidsbescherming. Verder kwam 2,3 miljard (18,8%) ten goede aan ziektepreventie en 647 miljoen (5,2%) aan gezondheidsbevordering (Van Gils et al., 2020).
Gezondheidsbescherming is gericht op het beschermen van de bevolking tegen gezondheidsbedreigende factoren. Voorbeelden zijn kwaliteitsbewaking van drink- en zwemwater, afvalverwijdering en verkeersveiligheid. Bij ziektepreventie staat het voorkómen of het tijdig signaleren van een ziekte centraal. Veelgebruikte maatregelen zijn screening, vaccinaties en preventieve medicatie. Gezondheidsbevordering richt zich vooral op het bevorderen en in stand houden van een gezonde leefstijl en een gezonde sociale en fysieke omgeving.
Meer informatie
- Kosten van preventie in 2015 (*XLSX; 45KB)
- Dossier preventie
- Preventie naar type maatregel
- Bronnen en methoden kosten van preventie
Datum publicatie
Bronnen en literatuur
Literatuur
- Nederlandse preventie-uitgaven onder de loep. TSG (Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen). 2020;(Online publicatie 29-04-2020). Bron
Trend in uitgaven aan preventie
Trend in uitgaven naar type preventie 2003-2015
| Ziektepreventie | Gezondheidsbevordering | Gezondheidsbescherming | Totaal | |
|---|---|---|---|---|
| 2003 | 2,4 | 0,5 | 12,2 | 15,1 |
| 2007 | 2,9 | 0,5 | 11,6 | 14,9 |
| 2015 | 2,3 | 0,6 | 9,5 | 12,5 |
Bron: Van Gils et al., 2020
- Uitgaven voor 2003 en 2007 zijn geïndexeerd naar 2015
Daling uitgaven aan preventie tussen 2003 en 2015
De totale uitgaven aan preventie zijn tussen 2003 en 2015 gedaald. Dit komt door een daling in de uitgaven aan ziektepreventie en gezondheidsbescherming.
De daling in de uitgaven aan ziektepreventie tussen 2015 en 2007 komt vooral door de vermindering van de uitgaven aan cholesterolverlagers, bloeddrukverlagers en de preventie rondom zwangerschap. Er zijn weliswaar meer cholesterolverlagers en bloeddrukverlagers gebruikt, maar de prijs hiervan is sterk gedaald. Binnen ziektepreventie zijn de uitgaven aan infectieziekten en kankerscreening wel gestegen. Dit laatste komt door de landelijke invoering van dikke darmkanker screening.
De uitgaven aan gezondheidsbescherming zijn in 2015 lager dan in 2007 door een daling in de uitgaven aan verkeersveiligheid (van bijna 2 miljard naar 1,2 miljard) en omdat in de cijfers over 2007 de uitgaven voor de controle op zwemwater te hoog waren ingeschat.
De uitgaven aan gezondheidsbevordering zijn in 2015 licht gestegen ten opzichte van 2007 en 2003. Dit komt vooral doordat de uitgaven aan algemene gezondheid (onder andere GGD, Nationaal Programma Preventie (NPP)) en aan de preventie van lichamelijke inactiviteit, gokverslaving, alcoholmisbruik, ongezonde voedselconsumptie en overgewicht en privé- en sportongevallen zijn gestegen.
Meer informatie
Datum publicatie
Bronnen en literatuur
Literatuur
- Nederlandse preventie-uitgaven onder de loep. TSG (Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen). 2020;(Online publicatie 29-04-2020). Bron
Uitgaven aan ziektepreventie
Uitgaven aan ziektepreventie in 2015
| Uitgaven (miljoen euro) | |
|---|---|
| Gebitsverzorging en gebitscontroles | 674,9 |
| Infectieziekten | 447,9 |
| Hypertensie | 319,2 |
| Cholesterol | 235 |
| Screening jeugdgezondheidszorg | 155,3 |
| Vitamines | 152,8 |
| Kanker | 107,8 |
| Aangeboren afwijkingen, perinatale aandoeningen en zwangerschapscomplicaties | 96 |
| Botontkalking | 95,6 |
| Psychische stoornissen | 32,3 |
| Roken | 26,7 |
| Zwangerschappen <21 jaar | 3,5 |
Bron: Van Gils et al., 2020
Uitgaven ziektepreventie hoogst voor gebitsverzorging en controle
In 2015 werd in totaal 2,3 miljard euro uitgegeven aan ziektepreventie. Hiervan werd het meeste uitgegeven aan gebitsverzorging en gebitscontroles, infectieziekten, hoge bloeddruk (hypertensie) en hoog cholesterol. Bij ziektepreventie staat het voorkómen of het tijdig signaleren van een ziekte centraal. Veelgebruikte maatregelen zijn:
- vaccinaties tegen infectieziekten en baarmoederhalskanker;
- gerichte medicatie zoals cholesterol- en bloeddrukverlagers;
- screening, zoals in het kader van de bevolkingsonderzoeken tijdens en kort na de zwangerschap en de bevolkingsonderzoeken naar baarmoederhals-, borst- en darmkanker.
Dit is terug te zien in de uitgaven voor ziektepreventie. Daarbij nemen de verzekeraars de grootste uitgaven aan ziektepreventie voor hun rekening door te betalen voor de medicatie tegen hoge bloeddruk en cholesterol en het merendeel van de uitgaven voor gebitsverzorging/gebitscontrole. Het resterende deel van de uitgaven voor gebitsverzorging/gebitscontrole wordt betaald door burgers. Burgers betalen ook het merendeel van de kosten voor vitamines. De overheid betaalt voor bevolkingsonderzoeken en de jeugdgezondheidszorg en het grootste deel van de kosten voor infectiepreventie. Uitgaven naar financieringsbron staan niet in de figuur en zijn beschikbaar via Kosten van preventie in 2015 (*XLSX; 45KB).
Meer informatie
Datum publicatie
Bronnen en literatuur
Literatuur
- Nederlandse preventie-uitgaven onder de loep. TSG (Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen). 2020;(Online publicatie 29-04-2020). Bron
Uitgaven aan gezondheidsbevordering
Uitgaven aan gezondheidsbevordering in 2015
| Uitgaven (miljoen euro) | |
|---|---|
| Arbeidsomstandigheden en arbeidsveiligheid | 159,9 |
| Algemene gezondheid (GGD, NPP, voorlichting) | 107,3 |
| Lichamelijk inactiviteit en sport | 95,6 |
| Psychische aandoeningen | 67 |
| Gezonde voeding en overgewicht | 54,6 |
| Alcoholmisbruik | 24,2 |
| Terugdringen gezondheidsverschillen | 21,5 |
| Verkeersveiligheid | 21,2 |
| Preventie van sportblessures | 19 |
| Seksuele gezondheid | 17,5 |
| Preventie van privéongevallen | 14,5 |
| Gokverslaving | 10,5 |
| Roken | 9,3 |
| Kankerpreventie | 8,2 |
| Preventie van hart- en vaatziekten | 7,8 |
| Drugsmisbruik | 5,1 |
| Diabetes | 2,5 |
| Brandpreventie | 0,7 |
| Preventie maag- darm- en leveraandoeningen | 0,5 |
| Gebitsverzorging | 0,2 |
| Preventie van huidkanker | 0,1 |
Bron: Van Gils et al., 2020
Uitgaven gezondheidsbevordering vaak voor arbeidsomstandigheden
In 2015 werd in totaal 647 miljoen euro uitgegeven aan gezondheidsbevordering. Gezondheidsbevordering richt zich vooral op het bevorderen en in stand houden van een gezonde leefstijl en een gezonde sociale en fysieke omgeving. De grootste uitgaven voor gezondheidsbevordering hebben betrekking op:
- Arbeidsomstandigheden en arbeidsveiligheid: hierbij gaat het vooral om preventie door arbodiensten van bedrijven en om preventieve activiteiten door middel van collectiviteitsafspraken via zorgverzekeraars.
- Algemene gezondheid (GGD, Nationaal Programma Preventie (NPP), voorlichting): hierbij gaat het hoofdzakelijk om preventieve activiteiten door GGD'en en de uitgaven komen dan ook voornamelijk voor rekening van de overheid.
- Lichamelijke inactiviteit en sport: deze uitgaven komen voor rekening van de overheid.
- Psychische aandoeningen: richt zich op preventieve ouderenzorg en dementie en preventie door ziekenhuizen en specialistische zorg. Deze uitgaven komen vooral voor rekening van zorgverzekeraars.
- Voeding en overgewicht: hierbij gaat het om preventie in diëtistenpraktijken. Deze uitgaven komen vooral voor rekening van zorgverzekeraars.
Uitgaven naar financieringsbron staan niet in de figuur en zijn beschikbaar via Kosten van preventie in 2015 (*XLSX; 45KB).
Meer informatie
- Kosten van preventie in 2015 (*XLSX; 45KB)
- Uitgaven aan preventie naar financieringsbron
- Bronnen en methoden kosten van preventie
- Dossier Preventie
- Preventie naar type maatregel
- Nationaal Programma Preventie Alles is Gezondheid
- Nationaal Preventie Akkoord
Datum publicatie
Bronnen en literatuur
Literatuur
- Nederlandse preventie-uitgaven onder de loep. TSG (Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen). 2020;(Online publicatie 29-04-2020). Bron
Uitgaven aan gezondheidsbescherming
Uitgaven aan gezondheidsbescherming in 2015
| Uitgaven (miljoen euro) | |
|---|---|
| Riolering | 3289 |
| Drinkwaterkwaliteit | 1385,7 |
| Luchtkwaliteit | 1385,5 |
| Afval | 1242 |
| Verkeersveiligheid | 1200,9 |
| Milieuveiligheid | 317,1 |
| Geluidshinder | 287 |
| Voedselveiligheid | 127,1 |
| Brandpreventie | 75,7 |
| Openbare GGZ | 48,2 |
| Hygiëne | 34 |
| Productveiligheid | 18,1 |
| Alcoholmisbruik | 15,4 |
| Geweld | 14 |
| Arbeidsomstandigheden en arbeidsveiligheid | 12,4 |
| Voorbereiding op hulpverlening bij ongevallen en rampen | 10,2 |
| Roken | 7 |
| Zwemwaterkwaliteit | 3 |
Bron: Van Gils et al., 2020
Uitgaven aan gezondheidsbescherming grotendeels buiten de zorg
In 2015 werd in totaal bijna 9,5 miljard euro uitgegeven aan gezondheidsbescherming. Gezondheidsbescherming is gericht op het beschermen van de bevolking tegen gezondheidsbedreigende factoren, zoals de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen en ziektekiemen in de woon- en leefomgeving. Daarbij wordt verreweg het meeste uitgegeven aan riolering, waterkwaliteit, luchtkwaliteit, afvalverwerking en verkeersveiligheid (zie figuur). De uitgaven aan gezondheidsbescherming worden dus grotendeels buiten de zorg gemaakt. Het gaat echter wel om maatregelen of activiteiten met als belangrijkste doel het verbeteren dan wel in stand houden van de gezondheid. De overheid betaalt voor de riolering en de afvalverwerking en het merendeel van de uitgaven aan verkeersveiligheid. De burger betaalt voor de waterkwaliteit en het bedrijfsleven betaalt het merendeel van de uitgaven voor luchtkwaliteit. Uitgaven naar financieringsbron staan niet in de figuur en zijn beschikbaar via Kosten van preventie in 2015 (*XLSX; 45KB).
Meer informatie
- Kosten van preventie in 2015 (*XLSX; 45KB)
- Uitgaven aan preventie naar financieringsbron
- Bronnen en methoden kosten van preventie
- Dossier Preventie
- Preventie naar type maatregel
Datum publicatie
Bronnen en literatuur
Literatuur
- Nederlandse preventie-uitgaven onder de loep. TSG (Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen). 2020;(Online publicatie 29-04-2020). Bron
Uitgaven naar financieringsbron
Uitgaven aan preventie naar financieringsbron in 2015
| Particulier fonds | Bedrijven | Zorgverzekering | Burgers | Overheid | |
|---|---|---|---|---|---|
| Gezondheidsbevordering | 48,7 | 94,5 | 186 | 19,5 | 298,5 |
| Ziektepreventie | 0 | 1,5 | 1290,1 | 310,2 | 745,2 |
| Gezondheidsbescherming | 0 | 1291,7 | 0 | 1843,4 | 6337,1 |
| Totaal | 48,7 | 1387,7 | 1476,1 | 2173,1 | 7308,3 |
Bron: Van Gils et al., 2020
Overheid betaalt 59% van uitgaven aan preventie
Verreweg de meeste uitgaven aan preventie (59%) worden betaald door de overheid. Dit komt vooral door de overheidsuitgaven aan gezondheidsbescherming. Ongeveer twee derde van de uitgaven aan gezondheidsbescherming komt voor rekening van de overheid en daarvan gaat 70% naar afvalverwerking en riolering. De uitgaven door burgers in het kader van gezondheidsbescherming hebben betrekking op de waterkwaliteit, luchtkwaliteit (katalysatoren, koolstoffilters in auto's) en de verkeersveiligheid (onder andere helmgebruik, kinderzitjes). Voor bedrijven hebben de uitgaven aan gezondheidsbescherming betrekking op de luchtkwaliteit, milieuveiligheid, geluidshinder. Zorgverzekeraars nemen iets meer dan de helft van de uitgaven aan ziektepreventie voor hun rekening. De uitgaven aan ziektepreventie door burgers betreffen hoofdzakelijk gebitsverzorging en vitamines en mineralensupplementen.
Meer informatie
Datum publicatie
Bronnen en literatuur
Literatuur
- Nederlandse preventie-uitgaven onder de loep. TSG (Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen). 2020;(Online publicatie 29-04-2020). Bron
Twitter
Facebook
LinkedIn