Influenza

Griepvaccinaties per gemeente

Griepvaccinaties 2016-2017

Per gemeente, bevolking van 60 jaar en ouder

Griepvaccinaties 2016-2017
Gemeente	Percentage
Appingedam	50,1
Bedum	55,5
Bellingwedde	60,8
Ten Boer	65,4
Delfzijl	64,0
Groningen	58,9
Grootegast	47,9
Haren	53,0
Hoogezand-Sappemeer	55,8
Leek	56,4
Loppersum	66,2
Marum	56,2
Almere	50,7
Stadskanaal	63,4
Slochteren	55,6
Veendam	62,8
Vlagtwedde	60,3
Zeewolde	53,3
Winsum	50,8
Zuidhorn	44,7
Dongeradeel	49,6
Achtkarspelen	53,5
Ameland	49,9
het Bildt	44,2
Franekeradeel	50,0
Harlingen	49,9
Heerenveen	54,8
Kollumerland en Nieuwkruisland	48,2
Leeuwarden	57,8
Leeuwarderadeel	58,9
Ooststellingwerf	54,8
Opsterland	56,1
Schiermonnikoog	35,4
Smallingerland	55,9
Terschelling	41,5
Vlieland	48,7
Weststellingwerf	57,8
Assen	56,6
Coevorden	47,2
Emmen	62,1
Hoogeveen	55,5
Meppel	49,7
Littenseradiel	38,4
Almelo	52,1
Borne	50,5
Dalfsen	60,2
Deventer	59,7
Enschede	55,8
Haaksbergen	53,0
Hardenberg	53,2
Hellendoorn	50,2
Hengelo	55,1
Kampen	53,4
Losser	61,9
Noordoostpolder	46,5
Oldenzaal	60,9
Ommen	52,6
Raalte	57,1
Staphorst	19,2
Tubbergen	62,9
Urk	33,9
Wierden	45,5
Zwolle	55,2
Rijnwaarden	55,7
Aalten	53,1
Apeldoorn	53,8
Arnhem	56,9
Barneveld	48,2
Beuningen	62,3
Brummen	51,0
Buren	42,8
Culemborg	56,3
Doesburg	71,1
Doetinchem	53,2
Druten	57,3
Duiven	51,8
Ede	56,8
Elburg	44,2
Epe	54,3
Ermelo	56,2
Geldermalsen	53,6
Harderwijk	51,1
Hattem	64,7
Heerde	55,4
Heumen	59,9
Lochem	55,9
Maasdriel	47,3
Nijkerk	57,6
Nijmegen	57,8
Oldebroek	45,2
Putten	58,3
Renkum	58,2
Rheden	56,6
Rozendaal
Scherpenzeel	58,5
Tiel	59,1
Voorst	69,3
Wageningen	57,6
Westervoort	57,6
Winterswijk	51,5
Wijchen	61,8
Zaltbommel	52,8
Zevenaar	56,3
Zutphen	51,5
Nunspeet	48,7
Dronten	58,3
Neerijnen	67,0
Amersfoort	54,3
Baarn	35,5
De Bilt	53,9
Bunnik	49,6
Bunschoten	55,2
Eemnes	65,8
Houten	55,3
Leusden	57,6
Lopik	53,6
Montfoort	55,7
Renswoude	31,3
Rhenen	39,0
Soest	53,4
Utrecht	60,8
Veenendaal	58,5
Woudenberg	52,3
Wijk bij Duurstede	58,0
IJsselstein	64,4
Zeist	51,4
Nieuwegein	55,2
Aalsmeer	58,9
Alkmaar	49,9
Amstelveen	54,8
Amsterdam	52,0
Beemster	34,1
Bergen (NH.)	44,0
Beverwijk	50,1
Blaricum	58,5
Bloemendaal	55,9
Castricum	49,3
Diemen	56,9
Edam-Volendam	39,4
Enkhuizen	41,8
Haarlem	51,7
Haarlemmerliede en Spaarnwoude	59,9
Haarlemmermeer	50,7
Heemskerk	61,1
Heemstede	50,9
Heerhugowaard	52,0
Heiloo	51,9
Den Helder	53,4
Hilversum	52,5
Hoorn	47,1
Huizen	46,7
Landsmeer	66,6
Langedijk	47,3
Laren	32,7
Medemblik	42,2
Oostzaan	46,6
Opmeer	28,7
Ouder-Amstel	56,1
Purmerend	56,8
Schagen	48,6
Texel	52,1
Uitgeest	27,3
Uithoorn	60,6
Velsen	50,4
Weesp	56,7
Zandvoort	43,1
Zaanstad	52,2
Alblasserdam	58,3
Alphen aan den Rijn	56,3
Barendrecht	53,7
Drechterland	46,3
Brielle	52,6
Capelle aan den IJssel	57,2
Delft	60,1
Dordrecht	56,5
Gorinchem	54,7
Gouda	55,6
's-Gravenhage	56,3
Hardinxveld-Giessendam	56,3
Hellevoetsluis	51,5
Hendrik-Ido-Ambacht	53,4
Stede Broec	56,7
Hillegom	61,9
Katwijk	58,2
Krimpen aan den IJssel	56,5
Leerdam	59,9
Leiden	60,0
Leiderdorp	61,7
Lisse	44,2
Maassluis	53,5
Nieuwkoop	55,4
Noordwijk	46,0
Noordwijkerhout	54,3
Oegstgeest	58,6
Oud-Beijerland	54,3
Binnenmaas	60,7
Korendijk	51,0
Oudewater	44,5
Papendrecht	61,0
Ridderkerk	56,2
Rotterdam	56,4
Rijswijk	59,4
Schiedam	50,9
Sliedrecht	59,2
Cromstrijen	60,7
Albrandswaard	57,1
Westvoorne	61,9
Strijen	43,6
Vianen	54,2
Vlaardingen	60,3
Voorschoten	57,1
Waddinxveen	59,4
Wassenaar	49,6
Woerden	55,2
Zoetermeer	59,2
Zoeterwoude	27,8
Zwijndrecht	66,1
Borsele	39,2
Goes	55,5
West Maas en Waal	54,7
Hulst	51,4
Kapelle	56,0
Middelburg	41,6
Giessenlanden	57,0
Reimerswaal	48,3
Zederik	45,5
Terneuzen	55,6
Tholen	47,6
Veere	37,1
Vlissingen	51,6
Lingewaal	57,8
De Ronde Venen	52,9
Tytsjerksteradiel	47,7
Aalburg	50,9
Asten	52,1
Baarle-Nassau	50,2
Bergen op Zoom	59,0
Best	59,5
Boekel	40,9
Boxmeer	54,4
Boxtel	50,6
Breda	56,8
Deurne	55,6
Pekela	67,1
Dongen	55,5
Eersel	50,8
Eindhoven	54,6
Etten-Leur	58,2
Geertruidenberg	55,3
Gilze en Rijen	64,1
Goirle	57,3
Grave	60,1
Haaren	37,9
Helmond	54,6
's-Hertogenbosch	52,4
Heusden	49,0
Hilvarenbeek	55,9
Loon op Zand	50,9
Mill en Sint Hubert	44,0
Nuenen, Gerwen en Nederwetten	51,5
Oirschot	49,5
Oisterwijk	60,9
Oosterhout	61,9
Oss	55,4
Rucphen	70,6
Schijndel	61,1
Sint-Michielsgestel	57,2
Sint-Oedenrode	35,6
Someren	54,0
Son en Breugel	59,8
Steenbergen	60,9
Waterland	52,4
Tilburg	54,8
Uden	53,3
Valkenswaard	48,8
Veghel	54,5
Veldhoven	65,9
Vught	53,7
Waalre	54,0
Waalwijk	60,3
Werkendam	52,0
Woensdrecht	65,5
Woudrichem	53,4
Zundert	58,7
Wormerland	52,8
Onderbanken	56,0
Landgraaf	62,0
Beek	60,8
Beesel	55,6
Bergen (L.)	61,8
Brunssum	59,8
Gennep	54,4
Heerlen	58,0
Kerkrade	72,8
Maastricht	57,5
Meerssen	53,1
Mook en Middelaar	43,0
Nederweert	47,7
Nuth	57,0
Roermond	59,2
Schinnen	46,9
Simpelveld	68,5
Stein	63,8
Vaals	49,8
Venlo	48,6
Venray	51,1
Voerendaal	66,8
Weert	56,8
Valkenburg aan de Geul	69,2
Lelystad	50,0
Horst aan de Maas	61,5
Oude IJsselstreek	56,6
Teylingen	61,4
Utrechtse Heuvelrug	56,8
Oost Gelre	55,9
Koggenland	41,8
Lansingerland	51,8
Leudal	58,1
Maasgouw	53,0
Eemsmond	59,7
Gemert-Bakel	58,7
Halderberge	61,7
Heeze-Leende	43,8
Laarbeek	58,6
De Marne	49,5
Reusel-De Mierden	64,8
Roerdalen	56,0
Roosendaal	60,4
Schouwen-Duiveland	51,1
Aa en Hunze	49,4
Borger-Odoorn	45,0
Cuijk	58,1
Landerd	37,2
De Wolden	53,7
Noord-Beveland	50,9
Wijdemeren	50,7
Noordenveld	52,8
Twenterand	68,9
Westerveld	54,6
Sint Anthonis	61,2
Lingewaard	54,8
Cranendonck	52,3
Steenwijkerland	46,5
Moerdijk	59,6
Echt-Susteren	52,0
Sluis	38,6
Drimmelen	58,8
Bernheze	60,6
Ferwerderadiel	49,1
Alphen-Chaam	57,4
Bergeijk	60,5
Bladel	58,6
Gulpen-Wittem	45,9
Tynaarlo	63,6
Midden-Drenthe	50,2
Overbetuwe	68,7
Hof van Twente	53,3
Neder-Betuwe	47,7
Rijssen-Holten	45,7
Geldrop-Mierlo	58,4
Olst-Wijhe	59,4
Dinkelland	54,4
Westland	56,6
Midden-Delfland	59,9
Berkelland	52,1
Bronckhorst	57,6
Sittard-Geleen	58,3
Kaag en Braassem	53,6
Dantumadiel	35,2
Zuidplas	49,9
Peel en Maas	46,4
Oldambt	51,1
Zwartewaterland	36,0
Súdwest Fryslân	48,6
Bodegraven-Reeuwijk	39,5
Eijsden-Margraten	41,6
Stichtse Vecht	52,8
Menameradiel	42,3
Hollands Kroon	45,2
Leidschendam-Voorburg	55,6
Goeree-Overflakkee	47,3
Pijnacker-Nootdorp	57,8
Molenwaard	46,2
Nissewaard	64,5
Krimpenerwaard	55,4
De Fryske Marren	47,0
Gooise Meren	43,7
Berg en Dal	57,2
Montferland	54,1
Menterwolde	62,3

Bron: SNPG

View all detail data

Geen duidelijk regionaal patroon griepvaccinaties

Er zijn regionale verschillen in het het percentage 60-plussers dat een griepprik van de huisarts heeft gekregen, maar er is geen duidelijk ruimtelijk patroon zichtbaar. In 2016-2017 heeft ongeveer 55% van alle 60-plussers in Nederland een griepvaccinatie gehaald.

Over- of onderrapportage

Met deze percentages moet voorzichtig worden omgegaan. Omdat de griepvaccinatie via de huisarts wordt geregistreerd en de huisarts ook patiënten uit andere gemeenten kan hebben, kan het tot over- of onderrapportage komen. Het opkomstpercentage is berekend door het aantal uitgevoerde griepvaccinaties te delen door het aantal 60-plussers in een gemeente.

Meer informatie

RIVM website Griepprik

Experts en redactie

H. Giesbers (RIVM)

Verantwoording

Definities

Influenza
Influenza (ICD-9-code 487; ICD-10-code J10-11) wordt veroorzaakt door het influenzavirus type A of B. Het is een acute aandoening van de luchtwegen die met name voorkomt in de koude jaargetijden. De incubatietijd van influenza is één tot drie dagen. Gedurende de eerste week van de ziekte is iemand besmettelijk voor zijn omgeving. De infectie verspreidt zich door hoesten en niezen of door direct contact met de zieke. Het echte ziektebeeld begint vaak met een stijging van de lichaamstemperatuur tot 40 graden Celsius of hoger die gepaard gaat met koude rillingen. Een influenzapatiënt voelt zich ellendig, heeft hoofd- en spierpijn, hoest en/of heeft pijn achter het borstbeen. De koorts duurt bij ongecompliceerde influenza meestal twee tot vijf dagen. Als de koorts verdwenen is, voelt de patiënt zich vaak nog een paar dagen tot weken niet fit. Gezonde mensen doorstaan influenza binnen 1 à 2 weken zonder restverschijnselen.

Op klinische gronden is het moeilijk om in individuele gevallen een duidelijk onderscheid te maken tussen luchtweginfecties veroorzaakt door influenzavirussen en luchtweginfecties veroorzaakt door andere virussen. In de praktijk wordt daarom vaak de diagnose 'influenza-achtig ziektebeeld' (IAZ) gesteld, dat als volgt is omschreven in Dijkstra et al., 2009:

Een acuut begin: vage klachten begonnen hooguit 3-4 dagen eerder.

Koorts: lichaamstemperatuur ten minste 38,0 graden Celsius rectaal.

Aanwezigheid van minimaal één van de volgende symptomen: hoest, neusverkoudheid, keelpijn, hoofdpijn, pijn ter hoogte van het borstbeen en spierpijn.
Bronnen en literatuur
Literatuur
Dijkstra F, Brandsema PS, van Gageldonk-Lafeber AB, van der Hoek W. Jaarrapportage surveillance respiratoire infectieziekten 2008. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM; 2009. Bron
Influenzavirus

Het influenzavirus kent een type A en B. De type A-virussen kenmerken zich door een grote mate van variatie in hun oppervlakte-eiwitten, het hemagglutinine (H) en het neuraminidase (N). Er bestaan verschillende subtypen. Voorbeelden hiervan zijn H1N1, H1N2 en H3N2. Deze subtypen circuleren niet allemaal tegelijk, maar vaak in begrensde tijdvakken. Type A is wat betreft ziekte-ernst en sterfte belangrijker dan type B. Van het influenza B-virus bestaan geen subtypen, maar deze worden wel onderverdeeld in lijnen (Yamagata-lijn, Victoria-lijn). Het influenzavirus kan bijna elk jaar een grote of kleine epidemie veroorzaken met hetzelfde ziektebeeld bij alle leeftijdsgroepen. Dit komt doordat van tijd tot tijd nieuwe virusvarianten ontstaan door veranderingen in de eiwitten (antigenen) op het oppervlak van het virus (antigene drift). Doordat de afweer is gericht tegen oppervlakte-antigenen, omzeilt het virus de immuniteit die in de bevolking door natuurlijke infectie of vaccinatie is opgebouwd. Plotselinge veranderingen in een subtype kunnen ook leiden tot een sterk afwijkende antigeenstructuur (antigene shift). Het influenzavirus kan zich dan op grote schaal verspreiden omdat mensen weinig of geen immunologisch verweer hebben tegen dit geheel of gedeeltelijk vernieuwde virus. Er kan dan een wereldwijde epidemie (pandemie) ontstaan.
Griepseizoen

De cijfers voor influenza worden vaak per seizoen weergegeven en niet per jaar. De WHO hanteert voor een ‘seizoen’ de periode van week 40 tot en met week 20 in het daaropvolgende jaar. Het voordeel van seizoencijfers is dat er niet twee epidemieën in één seizoen vallen of dat één epidemie over twee kalenderjaren wordt verdeeld. Bij jaarcijfers kan dat wel gebeuren wat tot een vertekend beeld leidt.
Nationaal Programma Grieppreventie (NPG)

In 1997 is het Nationaal Programma Grieppreventie (NPG) ingevoerd, met als doel ziekte en sterfte als gevolg van griep te voorkómen. Kinderen en volwassenen met bepaalde chronische aandoeningen en/of verminderde weerstand en alle 60-plussers krijgen hiertoe een gratis griepprik aangeboden. De griepprik kan ernstige gevolgen van griep in de meeste gevallen voorkómen. De doelgroep van de campagne (hoogrisicopatiënten) wordt uitgenodigd door hun huisarts. De huisarts maakt hiertoe zelf een selectie uit zijn patiëntenbestand. Landelijk bezien bestaat de groep die een uitnodiging ontvangt voor ongeveer een derde uit volwassenen tot 60 jaar, voor een derde uit gezonde 60-plussers, voor een kwart uit 60-plussers met chronische aandoeningen.

Bronverantwoording

Tabel: Bronnen bij de cijfers over influenza

Bron	Indicator in VZinfo	Gepresenteerde populatie VZinfo	Meer informatie
NIVEL Zorgregistraties eerste lijn	Jaarprevalentie, aantal nieuwe gevallen	Nederlandse bevolking	NZR
CBS Doodsoorzakenstatistiek	Aantal sterfgevallen	Nederlandse bevolking	CBS Doodsoorzakenstatistiek
Annual report Surveillance of influenza and other respiratory infections in the Netherlands	Jaarprevalentie, aantal nieuwe gevallen	Nederlandse bevolking	Teirlinck et al., 2017 gebaseerd op NZR data
Monitor Vaccinatiegraad Nationaal Programma Grieppreventie	Jaarprevalentie	Nederlandse bevolking	Heins et al., 2017
Kosten van Ziektenstudie	Kosten van zorg voor influenza	Nederlandse bevolking	Kosten van Ziekten
European Health Interview Survey (EHIS)	Prevalentie (zelfgerapporteerd)	Europese bevolking vanaf 15 jaar	EHIS metadata (Eurostat)

Bronnen en literatuur

Literatuur

Teirlinck A.C., van Asten L, Brandsema PS, Dijkstra F, Trab Damsgaard M, van Gageldonk-Lafeber AB, et al. Surveillance of influenza and other respiratory infections in the Netherlands: winter 2016/2017. Bilthoven: RIVM; 2017. Bron | DOI
Heins M, Hooiveld M, Davids R, Korevaar J. Monitor Vaccinatiegraad Nationaal Programma Grieppreventie 2016. Utrecht: Nivel; 2017. Bron

European Health Interview Survey (EHIS)
Het European Health Interview Survey (EHIS) heeft als doel om op een geharmoniseerde manier en met een hoge mate van vergelijkbaarheid tussen EU-lidstaten de gezondheidsstatus en gezondheidsdeterminanten (inclusief milieu) te meten. Ook wordt het gebruik en toegang tot gezondheidszorg van de EU-burgers gemeten. De dekking van de enquête is de bevolking van 15 jaar of ouder die deel uitmaakt van particuliere huishoudens en woont op het grondgebied van het betreffende land.

EHIS is ontwikkeld tussen 2003 en 2006. Het bestaat uit vier modules over gezondheidsstatus, gezondheidsdeterminanten, gezondheidszorg en achtergrondvariabelen. De eerste wave van EHIS (EHIS-ronde 2008) werd tussen 2006 en 2009 in 17 EU-lidstaten, en in Zwitserland en Turkije uitgevoerd. De tweede wave (EHIS ronde 2014) is tussen 2013 en 2015 uitgevoerd in alle EU-lidstaten, IJsland en Noorwegen.

EHIS omvat de volgende onderwerpen:

Gezondheidsstatus
Dit onderwerp bevat verschillende dimensies van gezondheidsstatus en beperkingen voor gezondheidsgerelateerde activiteiten

Gezondheidszorg
Dit onderwerp behandelt het gebruik van verschillende soorten geneesmiddelen en formele en informele gezondheids- en sociale zorgdiensten, die worden aangevuld met gegevens over gezondheidsgerelateerde uitgaven en beperkingen in toegang tot en voldoening aan gezondheidszorgdiensten

Gezondheidsdeterminanten
Dit onderwerp bevat diverse individuele en milieu-gezondheidsdeterminanten.

Achtergrondvariabelen op demografie en sociaal-economische status
Alle indicatoren worden uitgedrukt in percentages van de bevolking en de statistieken worden verdeeld over leeftijd en geslacht en een andere dimensie, zoals het opleidingsniveau, de inkomstenkwintielgroep of de arbeidsstatus.

Bron: EHIS metadata (Eurostat, 2016)

Methoden

Regionale vergelijking vaccinatiegraad

Regionale vergelijking vaccinatiegraad: De griepvaccinatie wordt via de huisarts geregistreerd. Omdat de huisarts ook patiënten uit andere gemeenten in zijn patiëntenpopulatie kan hebben, kan er sprake zijn van over- of onderrapportage. Het opkomstpercentage per gemeente is berekend door het aantal uitgevoerde griepvaccinaties te delen door het aantal 60-plussers in een gemeente.
CBS-sterftecijfers
De CBS-sterftecijfers geven een onderschatting, omdat griep niet altijd wordt gemeld als primaire doodsoorzaak. Het gaat in de statistieken om de primaire (onderliggende) doodsoorzaak en niet om de directe aanleiding van het overlijden. Elk jaar valt de piek van IAZ samen met de winterpiek van de sterfte aan long-, hart- en vaatziekten. Aangenomen wordt dat bij een groot deel van de sterfte aan deze aandoeningen een infectie met het influenzavirus een rol speelt, ook al staat influenza niet vermeld op het overlijdenscertificaat (Crombie et al., 1995). Hoewel beslist niet vaststaat dat de bedoelde oversterfte steeds helemaal op rekening van een influenzavirusinfectie mag worden geboekt, leidt het geheel weglaten van deze sterfte tot een behoorlijke onderschatting van de gevolgen van influenza-epidemieën (Sprenger et al., 1993; van Genugten et al., 2001). Om de ernst van de influenza-epidemie toch in te kunnen schatten wordt gebruik gemaakt van syndroomsurveillance waarbij influenza-activiteit wordt gerelateerd aan ziekenhuisopnamen of sterfte (Mølbak & Mazick, 2013; Wijngaard et al., 2010).

Bronnen en literatuur
Literatuur
Crombie DL, Fleming DM, Cross KW, Lancashire RJ. Concurrence of monthly variations of mortality related to underlying cause in Europe. J Epidemiol Community Health. 1995;49(4):373-8. Pubmed
Sprenger MJ, Mulder PG, Beyer WE, Van Strik R, Masurel N. Impact of influenza on mortality in relation to age and underlying disease, 1967-1989. Int J Epidemiol. 1993;22(2):334-40. Pubmed
van Genugten MLL, Heijnen MLA, Jager JC. Scenario-ontwikkeling zorgvraag bij een influenzapandemie. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM; 2001. Bron
Mølbak K, Mazick A. European monitoring of excess mortality for public health action (EuroMOMO). Eur J Public Health. 2013;suppl 1(23) . Bron
van den Wijngaard CC, van Asten L, Meijer A, van Pelt W, Nagelkerke NJD, Donker GA, et al. Detection of excess influenza severity: associating respiratory hospitalization and mortality data with reports of influenza-like illness by primary care physicians. Am J Public Health. 2010;100(11):2248-54. Pubmed | DOI

Influenza→Regionaal & Internationaal→Regionaal

Cijfers & Context

Regionaal & Internationaal

Kosten

Preventie & Zorg

Griepvaccinaties per gemeente

Griepvaccinaties 2016-2017

Geen duidelijk regionaal patroon griepvaccinaties

Over- of onderrapportage

Meer informatie

Experts en redactie

Verantwoording

Bronnen en literatuur

Literatuur

Influenzavirus

Griepseizoen

Nationaal Programma Grieppreventie (NPG)

Tabel: Bronnen bij de cijfers over influenza

Bronnen en literatuur

Literatuur

European Health Interview Survey (EHIS)

Regionale vergelijking vaccinatiegraad

CBS-sterftecijfers

Bronnen en literatuur

Literatuur

Bookmark/Search this post

Andere websites over Influenza

Influenza→Regionaal & Internationaal→Regionaal

Cijfers & Context

Regionaal & Internationaal

Kosten

Preventie & Zorg

Griepvaccinaties per gemeente

Griepvaccinaties 2016-2017

Geen duidelijk regionaal patroon griepvaccinaties

Over- of onderrapportage

Meer informatie

Experts en redactie

Verantwoording

Influenza

Bronnen en literatuur

Literatuur

Influenzavirus

Griepseizoen

Nationaal Programma Grieppreventie (NPG)

Tabel: Bronnen bij de cijfers over influenza

Bronnen en literatuur

Literatuur

European Health Interview Survey (EHIS)

Regionale vergelijking vaccinatiegraad

CBS-sterftecijfers

Bronnen en literatuur

Literatuur

Bookmark/Search this post

Gerelateerde onderwerpen

Andere websites over Influenza