Influenza

Griepvaccinaties per gemeente

Griepvaccinaties 2017-2018

Per gemeente, bevolking van 60 jaar en ouder

Griepvaccinaties 2017-2018
Gemeente	Percentage
Appingedam	49,7
Bedum	54,1
Bellingwedde	59,6
Ten Boer	64,4
Delfzijl	63,8
Groningen	57,4
Grootegast	46,9
Haren	52,4
Hoogezand-Sappemeer	54,9
Leek	54,4
Loppersum	65,1
Marum	55,1
Almere	47,8
Stadskanaal	62,7
Slochteren	56,1
Veendam	61,8
Vlagtwedde	59,7
Zeewolde	50,6
Winsum	49,7
Zuidhorn	43,7
Dongeradeel	48,6
Achtkarspelen	52,6
Ameland	47,8
het Bildt	43,3
Franekeradeel	48,9
Harlingen	49,0
Heerenveen	54,4
Kollumerland en Nieuwkruisland	47,5
Leeuwarden	56,5
Leeuwarderadeel	58,0
Ooststellingwerf	54,0
Opsterland	54,9
Schiermonnikoog	33,9
Smallingerland	54,9
Terschelling	41,3
Vlieland	50,2
Weststellingwerf	56,6
Assen	55,1
Coevorden	46,2
Emmen	60,9
Hoogeveen	54,3
Meppel	48,7
Littenseradiel	37,5
Almelo	51,3
Borne	49,7
Dalfsen	58,3
Deventer	58,2
Enschede	55,1
Haaksbergen	52,3
Hardenberg	52,0
Hellendoorn	49,1
Hengelo	54,2
Kampen	52,3
Losser	60,5
Noordoostpolder	45,7
Oldenzaal	59,8
Ommen	51,5
Raalte	55,5
Staphorst	18,8
Tubbergen	61,0
Urk	32,9
Wierden	44,5
Zwolle	53,9
Rijnwaarden	53,9
Aalten	52,0
Apeldoorn	52,7
Arnhem	55,4
Ridderkerk	55,6
Rotterdam	55,7
Rijswijk	58,8
Schiedam	50,1
Sliedrecht	58,5
Cromstrijen	59,1
Albrandswaard	55,9
Westvoorne	60,9
Strijen	42,6
Vianen	53,2
Vlaardingen	59,7
Barneveld	47,2
Beuningen	59,4
Brummen	50,1
Buren	41,6
Culemborg	54,3
Doesburg	69,1
Doetinchem	52,2
Druten	55,2
Duiven	50,1
Ede	55,4
Elburg	43,6
Epe	53,3
Ermelo	55,0
Geldermalsen	52,2
Harderwijk	49,8
Hattem	63,2
Heerde	54,4
Heumen	58,4
Lochem	54,5
Maasdriel	46,0
Nijkerk	56,2
Nijmegen	56,3
Oldebroek	44,2
Putten	57,4
Renkum	57,5
Rheden	56,0
Rozendaal
Scherpenzeel	57,1
Tiel	57,7
Voorst	67,7
Wageningen	56,1
Westervoort	55,9
Winterswijk	50,3
Wijchen	60,1
Zaltbommel	51,2
Zevenaar	55,3
Zutphen	50,4
Nunspeet	47,5
Dronten	56,2
Neerijnen	65,6
Amersfoort	52,8
Baarn	34,8
De Bilt	53,3
Bunnik	48,6
Bunschoten	54,2
Eemnes	63,6
Houten	52,1
Leusden	55,7
Lopik	52,4
Montfoort	54,4
Renswoude	31,0
Rhenen	38,0
Soest	52,7
Utrecht	59,6
Veenendaal	57,3
Woudenberg	51,6
Wijk bij Duurstede	56,0
IJsselstein	62,4
Zeist	50,8
Nieuwegein	53,6
Aalsmeer	57,7
Alkmaar	48,8
Amstelveen	54,1
Amsterdam	50,7
Beemster	33,3
Bergen (NH.)	43,5
Beverwijk	49,0
Blaricum	57,6
Bloemendaal	55,5
Castricum	48,2
Diemen	55,5
Edam-Volendam	38,4
Enkhuizen	40,8
Haarlem	51,1
Haarlemmerliede en Spaarnwoude	59,3
Haarlemmermeer	49,4
Heemskerk	60,2
Heemstede	50,5
Heerhugowaard	50,5
Heiloo	51,3
Den Helder	52,3
Hilversum	52,1
Hoorn	45,9
Huizen	45,1
Landsmeer	65,8
Langedijk	45,8
Laren	32,5
Medemblik	41,1
Oostzaan	45,6
Opmeer	27,6
Ouder-Amstel	56,1
Purmerend	55,5
Schagen	47,5
Texel	50,9
Uitgeest	26,3
Uithoorn	59,6
Velsen	49,4
Weesp	55,1
Zandvoort	42,9
Zaanstad	51,4
Alblasserdam	57,9
Alphen aan den Rijn	54,7
Barendrecht	51,9
Drechterland	45,4
Brielle	51,1
Capelle aan den IJssel	55,8
Delft	59,0
Dordrecht	55,5
Gorinchem	53,8
Gouda	54,2
Den Haag	55,1
Hardinxveld-Giessendam	56,1
Hellevoetsluis	50,0
Hendrik-Ido-Ambacht	52,0
Stede Broec	55,4
Hillegom	60,7
Katwijk	56,9
Krimpen aan den IJssel	56,1
Leerdam	58,4
Leiden	58,6
Leiderdorp	60,3
Lisse	43,2
Maassluis	52,8
Nieuwkoop	53,6
Noordwijk	44,7
Noordwijkerhout	53,2
Oegstgeest	57,1
Oud-Beijerland	52,7
Binnenmaas	59,1
Korendijk	49,0
Oudewater	43,6
Papendrecht	60,0
Voorschoten	56,1
Waddinxveen	57,5
Wassenaar	49,1
Woerden	53,9
Zoetermeer	57,3
Zoeterwoude	27,3
Zwijndrecht	65,4
Borsele	38,2
Goes	54,5
West Maas en Waal	53,2
Hulst	50,5
Kapelle	55,0
Middelburg	40,7
Giessenlanden	56,2
Reimerswaal	47,9
Zederik	44,7
Terneuzen	55,2
Tholen	46,5
Veere	36,8
Vlissingen	50,9
Lingewaal	56,1
De Ronde Venen	51,2
Tytsjerksteradiel	46,8
Aalburg	49,9
Asten	50,6
Baarle-Nassau	49,3
Bergen op Zoom	57,8
Best	58,0
Boekel	39,8
Boxmeer	52,5
Boxtel	49,1
Breda	55,8
Deurne	54,2
Pekela	65,7
Dongen	54,4
Eersel	49,8
Eindhoven	53,9
Etten-Leur	56,6
Geertruidenberg	54,7
Gilze en Rijen	62,9
Goirle	55,9
Grave	58,6
Haaren	35,6
Helmond	53,5
Den Bosch	51,1
Heusden	47,9
Hilvarenbeek	54,3
Loon op Zand	49,9
Mill en Sint Hubert	43,3
Nuenen, Gerwen en Nederwetten	50,6
Oirschot	47,7
Oisterwijk	59,7
Oosterhout	60,7
Oss	54,3
Rucphen	69,5
Sint-Michielsgestel	56,0
Someren	52,4
Son en Breugel	59,1
Steenbergen	59,6
Waterland	51,1
Tilburg	53,5
Uden	52,1
Valkenswaard	47,8
Veldhoven	64,6
Vught	53,4
Waalre	53,5
Waalwijk	59,2
Werkendam	50,8
Woensdrecht	64,9
Woudrichem	51,9
Zundert	57,3
Wormerland	51,7
Onderbanken	54,5
Landgraaf	60,6
Beek	60,2
Beesel	54,5
Bergen (L.)	59,9
Brunssum	58,8
Gennep	53,1
Heerlen	57,1
Kerkrade	71,5
Maastricht	56,6
Meerssen	52,1
Mook en Middelaar	42,3
Nederweert	46,4
Nuth	56,4
Roermond	58,0
Schinnen	46,1
Simpelveld	68,2
Stein	62,5
Vaals	48,9
Venlo	47,7
Venray	49,7
Voerendaal	65,5
Weert	55,7
Valkenburg aan de Geul	68,0
Lelystad	48,6
Horst aan de Maas	59,7
Oude IJsselstreek	55,4
Teylingen	60,3
Utrechtse Heuvelrug	56,1
Oost Gelre	54,8
Koggenland	40,7
Lansingerland	50,5
Leudal	56,5
Maasgouw	51,9
Eemsmond	58,7
Gemert-Bakel	57,1
Halderberge	60,9
Heeze-Leende	42,8
Laarbeek	56,8
De Marne	48,3
Reusel-De Mierden	62,5
Roerdalen	55,1
Roosendaal	59,5
Schouwen-Duiveland	50,1
Aa en Hunze	48,5
Borger-Odoorn	44,4
Cuijk	57,2
Landerd	36,2
De Wolden	53,2
Noord-Beveland	50,0
Wijdemeren	50,1
Noordenveld	51,6
Twenterand	67,7
Westerveld	53,1
Sint Anthonis	59,5
Lingewaard	53,2
Cranendonck	51,0
Steenwijkerland	45,7
Moerdijk	58,0
Echt-Susteren	50,8
Sluis	38,0
Drimmelen	57,5
Bernheze	59,3
Ferwerderadiel	47,9
Alphen-Chaam	55,4
Bergeijk	59,1
Bladel	56,7
Gulpen-Wittem	44,7
Tynaarlo	62,3
Midden-Drenthe	49,6
Overbetuwe	66,7
Hof van Twente	52,2
Neder-Betuwe	46,5
Rijssen-Holten	45,0
Geldrop-Mierlo	57,2
Olst-Wijhe	58,0
Dinkelland	52,6
Westland	55,2
Midden-Delfland	57,4
Berkelland	51,2
Bronckhorst	56,4
Sittard-Geleen	56,9
Kaag en Braassem	52,1
Dantumadiel	34,4
Zuidplas	48,3
Peel en Maas	45,3
Oldambt	50,7
Zwartewaterland	35,1
Súdwest-Fryslân	47,7
Bodegraven-Reeuwijk	38,7
Eijsden-Margraten	40,8
Stichtse Vecht	51,5
Menameradiel	41,8
Hollands Kroon	44,4
Leidschendam-Voorburg	54,9
Goeree-Overflakkee	46,0
Pijnacker-Nootdorp	55,7
Molenwaard	45,3
Nissewaard	62,7
Krimpenerwaard	54,3
De Fryske Marren	46,0
Gooise Meren	43,4
Berg en Dal	56,2
Meierijstad	50,6
Montferland	52,4
Menterwolde	60,9

Bron: SNPG

View all detail data

Geen duidelijk regionaal patroon griepvaccinaties

Er zijn regionale verschillen in het het percentage 60-plussers dat een griepprik van de huisarts heeft gekregen, maar er is geen duidelijk ruimtelijk patroon zichtbaar. In 2017-2018 heeft 53% van alle 60-plussers in Nederland een griepvaccinatie gehaald.

Over- of onderrapportage

Met deze percentages moet voorzichtig worden omgegaan. Omdat de griepvaccinatie via de huisarts wordt geregistreerd en de huisarts ook patiënten uit andere gemeenten kan hebben, kan het tot over- of onderrapportage komen. Het opkomstpercentage is berekend door het aantal uitgevoerde griepvaccinaties te delen door het aantal 60-plussers in een gemeente.

Meer informatie

RIVM website Griepprik

Experts en redactie

H. Giesbers (RIVM)

Verantwoording

Definities

Influenza
Influenza (ICD-9-code 487; ICD-10-code J10-11) wordt veroorzaakt door het influenzavirus type A of B. De type A-virussen kenmerken zich door een grote mate van variatie in hun oppervlakte-eiwitten, het hemagglutinine (H) en het neuraminidase (N). Er bestaan verschillende subtypen. Voorbeelden hiervan zijn H1N1, H1N2 en H3N2. Deze subtypen circuleren niet allemaal tegelijk, maar vaak in begrensde tijdvakken. Type A is wat betreft ziekte-ernst en sterfte belangrijker dan type B. Van het influenza B-virus bestaan geen subtypen, maar deze worden wel onderverdeeld in lijnen (Yamagata-lijn, Victoria-lijn). Het influenzavirus kan bijna elk jaar een grote of kleine epidemie veroorzaken met hetzelfde ziektebeeld bij alle leeftijdsgroepen. Dit komt doordat van tijd tot tijd nieuwe virusvarianten ontstaan door veranderingen in de eiwitten (antigenen) op het oppervlak van het virus (antigene drift). Doordat de afweer is gericht tegen oppervlakte-antigenen, omzeilt het virus de immuniteit die in de bevolking door natuurlijke infectie of vaccinatie is opgebouwd. Plotselinge veranderingen in een subtype kunnen ook leiden tot een sterk afwijkende antigeenstructuur (antigene shift). Het influenzavirus kan zich dan op grote schaal verspreiden omdat mensen weinig of geen immunologisch verweer hebben tegen dit geheel of gedeeltelijk vernieuwde virus. Er kan dan een wereldwijde epidemie (pandemie) ontstaan.

Het is een acute aandoening van de luchtwegen die met name voorkomt in de koude jaargetijden. De incubatietijd van influenza is één tot drie dagen. Gedurende de eerste week van de ziekte is iemand besmettelijk voor zijn omgeving. De infectie verspreidt zich door hoesten en niezen of door direct contact met de zieke. Het echte ziektebeeld begint vaak met een stijging van de lichaamstemperatuur tot 40 graden Celsius of hoger die gepaard gaat met koude rillingen. Een influenzapatiënt voelt zich ellendig, heeft hoofd- en spierpijn, hoest en/of heeft pijn achter het borstbeen. De koorts duurt bij ongecompliceerde influenza meestal twee tot vijf dagen. Als de koorts verdwenen is, voelt de patiënt zich vaak nog een paar dagen tot weken niet fit. Gezonde mensen doorstaan influenza binnen 1 à 2 weken zonder restverschijnselen.

Op klinische gronden is het moeilijk om in individuele gevallen een duidelijk onderscheid te maken tussen luchtweginfecties veroorzaakt door influenzavirussen en luchtweginfecties veroorzaakt door andere virussen. In de praktijk wordt daarom vaak de diagnose 'influenza-achtig ziektebeeld' (IAZ) gesteld, dat als volgt is omschreven in Dijkstra et al., 2009:

Een acuut begin: vage klachten begonnen hooguit 3-4 dagen eerder.

Koorts: lichaamstemperatuur ten minste 38,0 graden Celsius rectaal.

Aanwezigheid van minimaal één van de volgende symptomen: hoest, neusverkoudheid, keelpijn, hoofdpijn, pijn ter hoogte van het borstbeen en spierpijn.
Bronnen en literatuur
Literatuur
Dijkstra F, Brandsema PS, van Gageldonk-Lafeber AB, van der Hoek W. Jaarrapportage surveillance respiratoire infectieziekten 2008. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM; 2009. Bron
Griepseizoen

De cijfers voor influenza worden vaak per seizoen weergegeven en niet per jaar. De WHO hanteert voor een ‘seizoen’ de periode van week 40 tot en met week 20 in het daaropvolgende jaar. Het voordeel van seizoencijfers is dat er niet twee epidemieën in één seizoen vallen of dat één epidemie over twee kalenderjaren wordt verdeeld. Bij jaarcijfers kan dat wel gebeuren wat tot een vertekend beeld leidt.
Nationaal Programma Grieppreventie (NPG)

In 1997 is het Nationaal Programma Grieppreventie (NPG) ingevoerd, met als doel ziekte en sterfte als gevolg van griep te voorkómen. Kinderen en volwassenen met bepaalde chronische aandoeningen en/of verminderde weerstand en alle 60-plussers krijgen hiertoe een gratis griepprik aangeboden. De griepprik kan ernstige gevolgen van griep in de meeste gevallen voorkómen. De doelgroep van de campagne (hoogrisicopatiënten) wordt uitgenodigd door hun huisarts. De huisarts maakt hiertoe zelf een selectie uit zijn patiëntenbestand. Landelijk bezien bestaat de groep die een uitnodiging ontvangt voor ongeveer een derde uit volwassenen tot 60 jaar, voor een derde uit gezonde 60-plussers, voor een kwart uit 60-plussers met chronische aandoeningen.

Bronverantwoording

Tabel: Bronnen bij de cijfers over influenza

Bron	Indicator in VZinfo	Gepresenteerde populatie VZinfo	Meer informatie
NIVEL Zorgregistraties eerste lijn	Jaarprevalentie, aantal nieuwe gevallen	Nederlandse bevolking	NZR
CBS Doodsoorzakenstatistiek	Aantal sterfgevallen	Nederlandse bevolking	CBS Doodsoorzakenstatistiek
Annual report Surveillance of influenza and other respiratory infections in the Netherlands	Jaarprevalentie, aantal nieuwe gevallen	Nederlandse bevolking	Reukers et al., 2018 gebaseerd op NZR data
Monitor Vaccinatiegraad Nationaal Programma Grieppreventie	Jaarprevalentie	Nederlandse bevolking	Heins et al., 2017
Kosten van Ziektenstudie	Kosten van zorg voor influenza	Nederlandse bevolking	Kosten van Ziekten
European Health Interview Survey (EHIS)	Prevalentie (zelfgerapporteerd)	Europese bevolking vanaf 15 jaar	EHIS metadata (Eurostat)

Bronnen en literatuur

Literatuur

Reukers DFM, van Asten L, Brandsema PS, Dijkstra F, Donker GA, van Gageldonk-Lafeber AB, et al. Surveillance of influenza and other respiratory infections in the Netherlands: winter 2017/2018. Bilthoven: RIVM; 2018. Bron
Heins M, Hooiveld M, Davids R, Korevaar J. Monitor Vaccinatiegraad Nationaal Programma Grieppreventie 2016. Utrecht: Nivel; 2017. Bron

European Health Interview Survey (EHIS)
Het European Health Interview Survey (EHIS) heeft als doel om op een geharmoniseerde manier en met een hoge mate van vergelijkbaarheid tussen EU-lidstaten de gezondheidsstatus en gezondheidsdeterminanten (inclusief milieu) te meten. Ook wordt het gebruik en toegang tot gezondheidszorg van de EU-burgers gemeten. De dekking van de enquête is de bevolking van 15 jaar of ouder die deel uitmaakt van particuliere huishoudens en woont op het grondgebied van het betreffende land.

EHIS is ontwikkeld tussen 2003 en 2006. Het bestaat uit vier modules over gezondheidsstatus, gezondheidsdeterminanten, gezondheidszorg en achtergrondvariabelen. De eerste wave van EHIS (EHIS-ronde 2008) werd tussen 2006 en 2009 in 17 EU-lidstaten, en in Zwitserland en Turkije uitgevoerd. De tweede wave (EHIS ronde 2014) is tussen 2013 en 2015 uitgevoerd in alle EU-lidstaten, IJsland en Noorwegen.

EHIS omvat de volgende onderwerpen:

Gezondheidsstatus
Dit onderwerp bevat verschillende dimensies van gezondheidsstatus en beperkingen voor gezondheidsgerelateerde activiteiten

Gezondheidszorg
Dit onderwerp behandelt het gebruik van verschillende soorten geneesmiddelen en formele en informele gezondheids- en sociale zorgdiensten, die worden aangevuld met gegevens over gezondheidsgerelateerde uitgaven en beperkingen in toegang tot en voldoening aan gezondheidszorgdiensten

Gezondheidsdeterminanten
Dit onderwerp bevat diverse individuele en milieu-gezondheidsdeterminanten.

Achtergrondvariabelen op demografie en sociaal-economische status
Alle indicatoren worden uitgedrukt in percentages van de bevolking en de statistieken worden verdeeld over leeftijd en geslacht en een andere dimensie, zoals het opleidingsniveau, de inkomstenkwintielgroep of de arbeidsstatus.

Bron: EHIS metadata (Eurostat, 2016)

Methoden

Regionale vergelijking vaccinatiegraad

Regionale vergelijking vaccinatiegraad: De griepvaccinatie wordt via de huisarts geregistreerd. Omdat de huisarts ook patiënten uit andere gemeenten in zijn patiëntenpopulatie kan hebben, kan er sprake zijn van over- of onderrapportage. Het opkomstpercentage per gemeente is berekend door het aantal uitgevoerde griepvaccinaties te delen door het aantal 60-plussers in een gemeente.
CBS-sterftecijfers
De CBS-sterftecijfers geven een onderschatting, omdat griep niet altijd wordt gemeld als primaire doodsoorzaak. Het gaat in de statistieken om de primaire (onderliggende) doodsoorzaak en niet om de directe aanleiding van het overlijden. Elk jaar valt de piek van IAZ samen met de winterpiek van de sterfte aan long-, hart- en vaatziekten. Aangenomen wordt dat bij een groot deel van de sterfte aan deze aandoeningen een infectie met het influenzavirus een rol speelt, ook al staat influenza niet vermeld op het overlijdenscertificaat (Crombie et al., 1995). Hoewel beslist niet vaststaat dat de bedoelde oversterfte steeds helemaal op rekening van een influenzavirusinfectie mag worden geboekt, leidt het geheel weglaten van deze sterfte tot een behoorlijke onderschatting van de gevolgen van influenza-epidemieën (Sprenger et al., 1993; van Genugten et al., 2001). Om de ernst van de influenza-epidemie toch in te kunnen schatten wordt gebruik gemaakt van syndroomsurveillance waarbij influenza-activiteit wordt gerelateerd aan ziekenhuisopnamen of sterfte (Mølbak & Mazick, 2013; Wijngaard et al., 2010).

Bronnen en literatuur
Literatuur
Crombie DL, Fleming DM, Cross KW, Lancashire RJ. Concurrence of monthly variations of mortality related to underlying cause in Europe. J Epidemiol Community Health. 1995;49(4):373-8. Pubmed
Sprenger MJ, Mulder PG, Beyer WE, Van Strik R, Masurel N. Impact of influenza on mortality in relation to age and underlying disease, 1967-1989. Int J Epidemiol. 1993;22(2):334-40. Pubmed
van Genugten MLL, Heijnen MLA, Jager JC. Scenario-ontwikkeling zorgvraag bij een influenzapandemie. Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM; 2001. Bron
Mølbak K, Mazick A. European monitoring of excess mortality for public health action (EuroMOMO). Eur J Public Health. 2013;suppl 1(23) . Bron
van den Wijngaard CC, van Asten L, Meijer A, van Pelt W, Nagelkerke NJD, Donker GA, et al. Detection of excess influenza severity: associating respiratory hospitalization and mortality data with reports of influenza-like illness by primary care physicians. Am J Public Health. 2010;100(11):2248-54. Pubmed | DOI

Influenza→Regionaal & Internationaal→Regionaal

Cijfers & Context

Regionaal & Internationaal

Kosten

Preventie & Zorg

Griepvaccinaties per gemeente

Griepvaccinaties 2017-2018

Geen duidelijk regionaal patroon griepvaccinaties

Over- of onderrapportage

Meer informatie

Experts en redactie

Verantwoording

Bronnen en literatuur

Literatuur

Griepseizoen

Nationaal Programma Grieppreventie (NPG)

Tabel: Bronnen bij de cijfers over influenza

Bronnen en literatuur

Literatuur

European Health Interview Survey (EHIS)

Regionale vergelijking vaccinatiegraad

CBS-sterftecijfers

Bronnen en literatuur

Literatuur

Bookmark/Search this post

Andere websites over Influenza

Influenza→Regionaal & Internationaal→Regionaal

Cijfers & Context

Regionaal & Internationaal

Kosten

Preventie & Zorg

Griepvaccinaties per gemeente

Griepvaccinaties 2017-2018

Geen duidelijk regionaal patroon griepvaccinaties

Over- of onderrapportage

Meer informatie

Experts en redactie

Verantwoording

Influenza

Bronnen en literatuur

Literatuur

Griepseizoen

Nationaal Programma Grieppreventie (NPG)

Tabel: Bronnen bij de cijfers over influenza

Bronnen en literatuur

Literatuur

European Health Interview Survey (EHIS)

Regionale vergelijking vaccinatiegraad

CBS-sterftecijfers

Bronnen en literatuur

Literatuur

Bookmark/Search this post

Gerelateerde onderwerpen

Andere websites over Influenza