Huisartsenregistraties
Voor bepaling van de prevalentie en het aantal nieuwe gevallen van COPD zijn gegevens gebruikt van de Nivel Zorgregistraties eerste lijn. Voor de beschrijving van de trend in prevalentie en het aantal nieuwe gevallen van COPD is gebruik gemaakt van twee andere huisartsenregistraties: FaMe-net en RNH-Limburg. Deze twee registraties registreren al meer dan 20 jaar het voorkomen van ziekten in de huisartsenpraktijk. Omdat NIVEL Zorgregistratie eerste lijn over een kortere periode gegevens heeft wordt deze niet gebruikt voor de beschrijving van de trends.
De gebruikte ICPC-codes zijn R91 (chronische bronchitis) en R95 (emfyseem, COPD). De gebruikte code uit de FaMe-net is E-code 2480.
Kenmerken van COPD in de huisartspraktijk
COPD is een chronische aandoening. Meestal heeft de patiënt hiervoor regelmatig contact met de huisarts, echter soms wordt de zorg geheel overgenomen door de longarts. Soms wordt alleen de diagnostiek gedaan door de longarts. Hoewel het een chronisch probleem is, komen sommige patiënten voor hun COPD lange tijd (een of meer jaren) niet bij de huisarts. Ze hebben dan bijvoorbeeld alleen slijm en kortademigheid bij het opstaan maar voelen geen noodzaak tot medicatie. Het maken van een onderscheid tussen astma en COPD is vaak lastig. Sommige huisartsen zijn mogelijk meer geneigd een klachtcode als hoesten, piepende ademhaling en benauwdheid te registreren in plaats van de ziektediagnose COPD. Het benoemen van een ziekte-episode op een bepaald moment óf als nieuw óf als bekend (prevalent) kan lastig zijn omdat de precieze diagnose pas in de loop van een aantal contacten uitkristalliseert en het dan onduidelijk is op welke datum de aandoening nieuw was.
De prevalentie- en het aantal nieuwe gevallen op basis van verschillende huisartsenregistraties kunnen aanzienlijk variëren. De oorzaak kan zijn dat het voorkomen van ziekten in de praktijkpopulaties verschilt, maar het kan ook het gevolg zijn van verschillen in de algemene werkwijze van de registraties en de wijze waarop prevalentie- en het aantal nieuwe gevallen worden berekend. Bovendien kunnen registraties voor bepaalde ziekten specifieke (al dan niet vastgelegde) regels hanteren.
FaMe-net
Elk jaar wordt overwogen of de diagnose COPD nog steeds geldig is.Voor meer informatie zie FaMe-net op Zorggegevens.
LINH
Geen specifieke opmerkingen. Het Landelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg (LINH) is met ingang van 01-01-2014 opgegaan in NIVEL Zorgregistraties Eerste Lijn.
RNH-Limburg
Het RNH gaat uit van probleemlijsten. Over het algemeen worden daarop alleen langdurige problemen geregistreerd. Voor meer informatie zie RNFM, voorheen RNH-Limburg op Zorggegevens.
Landelijke Medische Registratie (LMR)
Een deel van de personen die COPD hebben, wordt opgenomen in een ziekenhuis. Voor de ziekenhuisregistraties worden de ICD-9-codes 490-492 gebruikt. Het laatste meetjaar LMR was 2013, met ingang van 1 januari 2014 is de LMR registratie definitief vervangen door de LBZ.