Cholesterol→Regionaal & Internationaal→Internationaal

Op VZinfo maken we gebruik van de volgende definitie:

Iemand heeft een ongunstig cholesterol, of hypercholesterolemie, als het serumtotaalcholesterol gelijk is aan of hoger is dan 6,5 mmol/L en/of als hij of zij cholesterolverlagende medicijnen gebruikt. Deze definitie includeert ook mensen waarbij het cholesterolgehalte onder de 6,5 mmol/l is gedaald door gebruik van cholesterolverlagende medicijnen.

Ongeveer 70% van het cholesterol is aanwezig in de LDL-deeltjes, die het cholesterol samen met de triglyceriden door het bloed vervoeren naar de weefsels. Bij hoge concentraties LDL in het bloed hoopt het cholesterol uit de LDL-deeltjes zich op in de wanden van bloedvaten en bevordert zo het proces van atherosclerose (slagaderverkalking). Hoe hoger de bloedwaarde voor de schadelijke LDL-deeltjes, hoe hoger het risico op coronaire hartziekten.

De HDL-deeltjes voeren het cholesterol af vanuit de weefsels naar de lever en gaan zo juist het proces van atherosclerose tegen. Hoe hoger de bloedwaarde voor de beschermende HDL-deeltjes, des te lager het risico op coronaire hartziekten. Voor mannen en vrouwen is het HDL-gehalte ongunstig als het lager is dan 0,9 mmol/l. Het HDL-serumcholesterolgehalte is zelden hoger dan 2,2 mmol/l.

VLDL-deeltjes transporteren triglyceriden (bloedvetten) van de lever naar de rest van het lichaam. Triglyceriden leveren energie aan weefsels in het lichaam en bestaan uit glycerol waaraan drie vetzuren zijn gekoppeld. Dit zijn combinaties van verzadigde en onverzadigde vetzuren.

De cholesterolratio, de verhouding totaal-/HDL-cholesterolgehalte is een betere voorspeller voor coronaire hartziekten dan het totaal cholesterolgehalte. Voor het totaalcholesterolgehalte en voor de cholesterolratio geldt: hoe hoger de waarde, des te hoger het risico op (sterfte aan) een coronaire hartziekte. Voor de cholesterolratio is geen internationaal gebruikte grenswaarde beschikbaar.

Een ongunstig cholesterol bepaalt in combinatie met andere risicofactoren het daadwerkelijke risico voor een individu op het krijgen van een coronaire hartziekte. De risicofactoren samen (geslacht, leeftijd, roken, systolische bloeddruk en de verhouding totaalcholesterol/HDL cholesterol, ofwel de cholesterolratio) vormen het zogenoemde totale risicoprofiel (NHG, 2011).

In geval van een matig verhoogd risico (10-jaars risico tussen de 10% en 20% om een hart- of vaatziekte te krijgen of hieraan te overlijden) kijkt de arts ook naar bijkomende risicofactoren:
• Familiaire belasting
• BMI
• Lichamelijke inactiviteit
• Nierschade

Risicoprofiel bepalend voor medicatiekeuze

In eerste instantie zal een arts iemand met een verhoogd cholesterolgehalte een gezonde leefstijl aanraden. Soms is daarnaast een medicamenteuze behandeling van het cholesterolgehalte met statines noodzakelijk. Met behulp van het risicoprofiel in de  multidisciplinaire richtlijn 'Cardiovasculair risicomanagement' kan een arts bepalen welke patiënt naast een gezonde leefstijl in aanmerking komt voor medicamenteuze behandeling (NHG, 2011).

Cholesterolratio betere voorspeller coronaire hartziekten

De cholesterolratio, de verhouding totaal-/HDL-cholesterolgehalte is een betere voorspeller voor coronaire hartziekten dan het totaal cholesterolgehalte. Voor het totaalcholesterolgehalte en voor de cholesterolratio geldt: hoe hoger de waarde, des te hoger het risico op (sterfte aan) een coronaire hartziekte. Voor de cholesterolratio is geen internationaal gebruikte grenswaarde beschikbaar. Het HDL-cholesterolgehalte is ingedeeld in twee klassen: een concentratie lager (= ongunstig) en hoger dan 0,9 mmol/l.

Verlaagd HDL-cholesterol kan onderdeel zijn van metabool syndroom

Een verlaagd gehalte van het gunstige HDL-cholesterol en een verhoogde waarde voor triglyceriden zijn risicofactoren voor het 'metabool syndroom'. Van dit syndroom is sprake wanneer drie of meer van de volgende risicofactoren voor hart- en vaatziekten gelijktijdig bij iemand voorkomen (Eckel et al., 2010):
• Een verlaagde bloedwaarde voor HDL-cholesterol
• Een verhoogde bloeddruk
• Een buikomtrek van >102 cm bij mannen of >88 cm bij vrouwen
• Verhoogde bloedwaarde voor triglyceriden
• Verstoorde glucosetolerantie

Een gebruiker is in de GIP databank gedefinieerd als een patiënt die gedurende een kalenderjaar minstens één voorschrift voor het betreffende geneesmiddel heeft ontvangen. Omdat iemand in een jaar verschillende geneesmiddelen kan gebruiken, kunnen gebruikersaantallen niet zomaar worden opgeteld. Een patiënt die een voorschrift voor zowel simvastatine als atorvastatine heeft ontvangen, telt mee als gebruiker van simvastatine én als gebruiker van atorvastatine; op het niveau van de cholesterolverlagers telt hij maar eenmaal mee.

Het aantal gebruikers zegt niets over de gebruikte hoeveelheid van geneesmiddelen: de hoeveelheid geneesmiddelen kan per gebruiker variëren. Voor het meten en vergelijken van de gebruikte hoeveelheid wordt daarom gebruik gemaakt van het aantal standaarddagdoseringen. Een standaarddagdosering (DDD, Defined Daily Dose) is de hoeveelheid werkzame stof die een volwassene per dag krijgt voor de onderhoudsbehandeling van een ziekte of een aandoening. De standaarddagdosering wordt jaarlijks vastgesteld door het Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology.