Bevolkingsonderzoek

In 2018 had ongeveer 0,05% van zwangere vrouwen hiv

In 2018 bleek uit de Prenatale Screening Infectieziekten en Erytrocytenimmunisatie (PSIE) dat de prevalentie van syfilis en hiv onder zwangere vrouwen respectievelijk 0,01 en 0,05% was. De bevallingen van zwangere vrouwen die in 2018 zijn gescreend, vonden plaats van ongeveer juli 2018 tot juli 2019. In deze periode is één kind met congenitale syfilis en zijn geen kinderen met hiv geboren. 

Ongeveer 0,26% van zwangere vrouwen heeft hepatitis B

De prevalentie van hepatitis B bij zwangere vrouwen was 0,26% in 2018. 99,5% van de kinderen van hepatitis B-positieve zwangere vrouwen zijn in 2018 geïmmuniseerd met hepatitis B-immunoglobuline (HBIg) ter voorkoming van transmissie van moeder naar kind.  

Bijna 25 duizend zwangere vrouwen Rhesus (D)-negatief in 2018 

In 2018 waren bijna 25 duizend zwangere vrouwen Rhesus (D)-negatief en bijna 35 duizend zwangere vrouwen Rhesus (c)-negatief. Tijdige toediening van anti-Rhesus (D)-antistoffen bij Rhesus (D)-negatieve zwangere vrouwen met een Rh(D)-positief kind is belangrijk om te voorkomen dat deze vrouwen antistoffen maken tegen het bloed van hun kind. Sommige antistoffen kunnen het bloed van het kind afbreken en bloedarmoede veroorzaken. Voor zwangere vrouwen met bloedgroep Rhesus (c)-negatief is geen injectie met anti-Rhesus (c)-antistoffen beschikbaar. Deze vrouwen krijgen extra controles door de verloskundige of gynaecoloog.

Meer informatie

• RIVM-website: Bloedonderzoek zwangeren
• Screeningen tijdens de zwangerschap en na de geboorte

Bij ruim 4% afwijking ontdekt door 20 wekenecho

In 2019 resulteerde het structureel echoscopisch onderzoek (SEO) bij 4,35% (6.454) van de zwangerschappen in een vermoeden op een afwijking (inclusief neurale buisdefecten) en bij 0,04% (62) van de zwangerschappen in een vermoeden op een neuraal buisdefect. Het SEO, ook wel de 20 wekenecho genoemd, is een prenatale screening rond 20 weken zwangerschap gericht op het opsporen van neurale buisdefecten (open rug, open schedel) en een aantal andere lichamelijke afwijkingen (zoals hart- en nierafwijkingen). Het SEO vervolgonderzoek bestaat uit een geavanceerd ultrageluid onderzoek (GUO). Na een afwijkend SEO vond in ruim 81% van de zwangerschappen een GUO plaats. Daarmee werd bij 38% het vermoeden van een aangeboren afwijking bevestigd en bij 76% werd het vermoeden van het neurale buisdefect bevestigd (Liefers & Atsma, 2020). 

Meer informatie

• Aangeboren afwijkingen van het hartvaatstelsel
• RIVM website: Zwangerschapsscreeningen
• Screeningen tijdens de zwangerschap en na de geboorte

Vroegtijdige opsporing maakt eerdere behandeling en begeleiding mogelijk

Door vroegtijdige opsporing van gehoorverlies bij pasgeborenen kunnen behandeling en begeleiding eerder van start gaan. Daardoor draagt vroegtijdige opsporing bij aan betere ontwikkelingsmogelijkheden van slechthorende kinderen.

Per jaar ongeveer 200 kinderen met gehoorverlies opgespoord vanuit JGZ

In de periode 2012-2019 werden in Nederland vanuit de JGZ gemiddeld 124 kinderen per jaar met een dubbelzijdig gehoorverlies en 82 kinderen met een enkelzijdig gehoorverlies opgespoord (respectievelijk 0,74 en 0,49 per 1.000 kinderen die in aanmerking kwamen voor screening). In 2019 ging het om 129 kinderen met een bilateraal verlies en 77 kinderen met een unilateraal verlies (respectievelijk 0,78 en 0,46 per 1.000 kinderen die in aanmerking kwamen voor screening) (van der Ploeg et al., 2020). Hier komen nog de kinderen bij die door middel van de gehoorscreening op de intensive care afdelingen voor pasgeborenen (NICU's) worden opgespoord.

Per jaar ongeveer 120 kinderen met gehoorverlies opgespoord in NICU's

In de periode 2011-2018 werden in de Neonatale Intensive Care Units (NICU's) gemiddeld 84 kinderen per jaar opgespoord met een bilateraal gehoorverlies en 33 kinderen met een unilateraal gehoorverlies. In 2018 ging het om 68 kinderen met een bilateraal verlies en 29 kinderen met een unilateraal verlies (respectievelijk 1,9 en 0,8% van de gescreende kinderen) (de Graaff-Korf et al., 2020).

Meer informatie

• Neonatale gehoorscreening door de jeugdgezondheidszorg
• NICU neonatale gehoorscreening
• Screeningen tijdens de zwangerschap en na de geboorte

0,7% van deelnemers krijgt diagnose borstkanker

In 2018 zijn in totaal 979.341 screeningsonderzoeken naar borstkanker uitgevoerd. Van de gescreende vrouwen werden bijna 22.000 (2,2%) naar het ziekenhuis verwezen voor diagnostisch onderzoek. Bij 6.519 vrouwen (0,67% van de gescreende vrouwen) werd de diagnose borstkanker gesteld. Van de opgespoorde borsttumoren was 21,4% een ductaal in situ carcinoom (DCIS) en 78,6% een invasief carcinoom.

Meer informatie

• Definities
• Bronverantwoording
• Bevolkingsonderzoek borstkanker