Volksgezondheidenzorg.info

Zoekveld

Artrose→Cijfers & Context→Sterfte

Cijfers & Context

Bijna 1,5 miljoen mensen met artrose

Regionaal & Internationaal

Meeste mensen met artrose in het zuiden

Kosten

Zorguitgaven artrose 1,2 miljard euro in 2017

Preventie & Zorg

Vrouwen vaker opgenomen in ziekenhuis dan mannen

Sterfte aan artrose

In 2019 stierven 165 mensen aan artrose

In 2019 zijn 165 mensen overleden door artrose: 61 mannen en 104 vrouwen. Dit komt overeen met 0,7 sterfgevallen per 100.000 mannen en 1,2 per 100.000 vrouwen. Vooral op hogere leeftijd sterven mensen als gevolg van artrose. Het gaat hier om sterfgevallen waarbij artrose de onderliggende doodsoorzaak is. Als iemand sterft aan artrose is dat vaak door een complicatie na een gewrichtsvervangende operatie.

Meer informatie

Experts en redactie

Datum publicatie

03-09-2020

Verantwoording

Definities

  • Wat is artrose?

    Artrose of gewrichtsslijtage (ICD-10-code M15-M19) is een van de meest voorkomende gewrichtsaandoeningen van het bewegingsapparaat en komt vooral voor bij ouderen. De belangrijkste objectief waarneembare kenmerken zijn structuurverandering en verlies van kraakbeen en reactieve botwoekeringen (osteofyten) in het gewricht. Dit leidt tot verlies van de normale verhoudingen in het gewricht, met als gevolg (pijn)klachten, ochtend- en startstijfheid en beperkingen in het bewegen.

    Indeling naar locatie en aantal aangedane gewrichten

    Artrose wordt ingedeeld naar het gewricht dat is aangedaan (knie, heup, overig) en het aantal gewrichten dat is aangedaan. Hier wordt alleen perifere artrose (artrose in gewrichten van ledematen: heup, knie, handen, voeten) besproken. Dit is conform de ICD-indeling. Artrose van de nek en rug worden in de ICD-10 onder code M47-48 (spondylose en verwante aandoeningen) geclassificeerd. Informatie hierover staat bij Nek- en rugklachten.

Bronverantwoording

  • Tabel: Bronnen bij de cijfers over artrose

    Bron

    Indicator in VZinfo

    Gepresenteerde populatie VZinfo

    Meer informatie

    NIVEL Zorgregistraties eerste lijn 

    Jaarprevalentie, aantal nieuwe gevallen

    Nederlandse bevolking

    NZR

    CBS Doodsoorzakenstatistiek

    Aantal sterfgevallen

    Nederlandse bevolking 

    CBS Doodsoorzakenstatistiek

    Gezondheidsenquête, voorheen POLS, gezondheid en welzijn

    Prevalentie (zelfgerapporteerd)

    Nederlandse bevolking vanaf 12 jaar

    Gezondheidsenquête

    Kosten van Ziektenstudie

    Kosten van zorg voor artrose

    Nederlandse bevolking

    Kosten van Ziekten

    Landelijke Medische Registratie (LMR)

    Klinische opnamedagen, klinische opnamen, gemiddelde opnameduur met artrose als hoofdontslagdiagnose

    Nederlandse bevolking

    LMR
Methoden

  • Methode regionale verschillen: Gegevensverzameling gezondheidsenquête

    De doelpopulatie van de Gezondheidsenquête is de in Nederland woonachtige bevolking van 0 jaar of ouder in particuliere huishoudens (voor sommige onderwerpen bestaat een aparte leeftijdsgrens). De Gezondheidsenquête is gebaseerd op een personensteekproef uit de Gemeentelijke Basis Administratie. Alleen personen die wonen buiten instellingen en tehuizen in Nederland worden daadwerkelijk benaderd voor deelname aan het onderzoek.

    Op jaarbasis is de netto steekproefomvang circa 15.000 personen. De jaarlijkse respons bedraagt 60-65 procent. De non-respons kan selectief zijn. Daarom wordt een wegingsfactor berekent die corrigeert voor eventuele verschillen tussen de samenstelling van de steekproef en de doelpopulatie. Omdat de cijfers gebaseerd zijn op een steekproef zijn ze onderhevig aan toevalsfluctuaties en is er sprake van marges.

    Veranderde waarnemingsmethode

    Van 1997 tot en met 2009 maakte de enquête deel uit van het Permanent Onderzoek LeefSituatie (POLS) als de module Gezondheid. Met ingang van 2010 wordt de Gezondheidsenquête weer als op zichzelf staand onderzoek uitgevoerd. Deze andere waarnemingsmethode vanaf 2010 kan voor sommige uitkomsten leiden tot trendbreuken, zie het pdf-bestand over de methodebreuk op de website van het CBS voor meer informatie.

    Standaardfout

    Omdat de enquête een steekproef betreft, zijn de cijfers onderhevig aan toevalsfluctuaties. De betrouwbaarheidsmarges bij een bepaalde waarde (zoals een gemiddelde of percentage) kan worden berekend door middel van een standaardfout (se).

    De standaardfout is afhankelijk van het aantal waarnemingen en de grootte van een effect. Toetsing kan dan globaal plaatsvinden met de t-toets voor het verschil van 2 gemiddelden volgens de formule T=(p1-p2)/√(se1²+se2²). Een waarde groter of kleiner dan 2 duidt dan op een significant verschil op 95 procents niveau.

    Meer informatie:

    Bronnen en literatuur

    Bronnen

    1. CBS-Gezondheidsenquête, CBS-GE. zorggegevens.nl

  • Methoden en technieken

    Standaardisatie

    De omvang en de leeftijdsverdeling van de bevolking verschillen per regio en land. Daarnaast treden in de loop van de tijd veranderingen op in de omvang en leeftijdsverdeling. Om ziekte- en sterftecijfers van verschillende regio’s en landen, of van opeenvolgende jaren met elkaar te kunnen vergelijken, wordt hier rekening mee gehouden. Daarbij worden de cijfers gecorrigeerd voor deze verschillen of veranderingen in de bevolking. Hierbij wordt uitgegaan van de omvang en de leeftijdsverdeling van een gekozen standaardpopulatie. Dit wordt standaardisatie genoemd.

    Indexatie

    Vooral bij de weergave van trends in de tijd zijn de trendcijfers vaak geïndexeerd. Een geïndexeerde trend laat ontwikkelingen in de tijd zien ten opzichte van een gekozen basisjaar. Dit gebeurt door de cijfers van alle jaren weer te geven als percentage van het cijfer in een gekozen basisjaar. Het cijfer in het basisjaar is gelijk gesteld aan 100(%). Indexatie maakt zichtbaar hoe groot de percentuele toe- of afname is ten opzichte van dat basisjaar. Door als basisjaar het eerste jaar in de grafiek te kiezen, kun je snel zien wat de verandering over de hele weergegeven periode is en ook of er grote verschillen zijn voor de onderscheiden groepen (mannen en vrouwen bijvoorbeeld).

    Indexatie kan ook gebruikt worden voor het weergeven van regionale verschillen. Hierbij wordt het landelijke cijfer bijvoorbeeld gelijk gesteld aan 100(%). Een regionaal cijfer boven of onder de 100 duidt erop dat het respectievelijk hoger of lager is dan het landelijke cijfer. Voorafgaand aan indexatie worden de cijfers vaak gecorrigeerd voor verschillen in samenstelling van de populaties.

    Toetsing trends

    Toetsing van de trend heeft plaatsgevonden op ongestandaardiseerde data door middel van een logistische regressie, waarbij is gecorrigeerd is voor leeftijd en geslacht. Daarbij wordt getoetst of er een statistisch significante toe- of afname is met een significantieniveau (p-waarde) van 0,05. Vaak is onderscheid gemaakt naar trends in verschillende subpopulaties: mannen, vrouwen en leeftijdsgroepen. Daarnaast is getoetst of de trend voor mannen en vrouwen statistisch significant verschilt.
    De kans op het vinden van een toevallige significante uitkomst neemt toe met het aantal uitgevoerde toetsen. Om hiervoor te corrigeren is een Benjamini‐Hochberg‐correctie op de p‐waardes uitgevoerd.

Data en gegevensbronnen